پیامدهای "مدلینگ"شدن کودکان
ايسنا/ استفاده از فضاي مجازي در همه سنين حتي ميان کودکان و نوجوانان به قدري شيوع پيدا کرده است که خطرات زيادي آنها را در بهره گيري از اين تکنولوژي تهديد ميکند. بسياري از والدين به دليل نگراني سعي دارند با ايجاد کنترل و محدوديتهاي لازم در استفاده از تکنولوژي به کودکان خود مهارتهاي لازم در جهت استفاده صحيح از آن را آموزش دهند، اين درحاليست که برخي والدين نيز از کودکان خود به عنوان کالا و يا مدل در دنياي مد در شبکههاي مجازي استفاده کرده و توجهي به تبعات و تاثير آن در شکلگيري ابعاد شخصيتي فرزند خود ندارند. منصوره فضيلتي روانشناس تخصصي کودک با اشاره به فعاليت کودکان در حرفه مدلينگ در دنياي مجازي اظهار ميکند: اين شغل باعث شده تا توجه به ظاهر کودک به صورت مداوم در کودک تقويت و در نهايت باعث کليشهاي شدن ژستهاي کودک شود. در اين حرفه رفتارهاي کودکان به دور از رفتارهاي دنياي کودکانه و دنياي طبيعي است و اين امر ميتواند در رشد ابعاد مختلف شخصيتي او مشکلاتي ايجاد کند. اعتماد به نفس کودکانتان را با خلاقيت و يادگيري بالا ببريد وي با اشاره به شهرت کاذبي که در اثر انتشار عکسهاي مدلينگ کودکان در فضاي مجازي در کودکان ايجاد ميشود، اظهار ميکند: در اثر ايجاد اين شهرت کودک مي آموزد که بدون تلاش هم ميتوان موفق شد و در ظاهر کودک را به آينده خوش بين ميکند در حالي که ميدانيم اين احساس، يک احساس کاذب است، اين در حاليست که کودک در دنياي واقعي ديگر احساس اعتماد به نفس دنياي مجازي را نخواهد داشت. بنابراين يکي از توصيه هايي که در اين زمينه به والدين داريم اين است که با ايجاد شرايط مناسب براي کودکان، اعتماد به نفس ايجاد شده حاصل از تلاش کودک باشد، هرچند فعاليتي کوچک، اما بايد اين اعتماد به نفس در اثر يادگيري و خلاقيت کودک بروز کند. با مدلينگ، اعتماد به نفس کاذب به کودکتان ندهيد فضيلتي با بيان اينکه همه کودکان استعدادهاي بالقوهاي دارند و نياز است تا محيط غني يادگيري کودک را تسهيل کند، تاکيد کرد: در اين شغل با ايجاد اعتماد به نفس کاذب ، کودک براي کشف و شکوفايي استعدادهاي خود تلاش زيادي نخواهد کرد و تنها به ابعاد ظاهري و شرايط خاص براي حضور در دنياي مجازي توجه ميکند. او ادامه ميدهد: از طرفي ديگر زماني که کودکان در دنياي واقعي ، دور از دنياي مجازي همراه با همسالان خود بازي ميکنند ديگر احساس برتري نداشته و احساس ارزشمندي که به صورت کاذب در دنياي مجازي ايجاد شده از بين ميرود ،اين حالت سبب کاهش عزت نفس در اين کودکان ميشود چراکه در فضاي مجازي ارزشمندي را به ظاهر و توجه افراطي ميدانند ،اما در دنياي واقعي چون توجه خاص وجود ندارد ، عزت نفس کودک دچار آسيب ميشود. احتمال به خطر افتادن امنيت کودکاني که مدل هستند اين روانشناس متخصص کودک از عوارض توجه افراطي به کودکان را واکنشهاي رفتاري منفي مانند پرخاشگري ، عصبانيت و .... دانست. وي با بيان اينکه انتشار عکسهاي کودکان مدلينگ در دنياي مجازي امنيت کودکان را به خطر مي اندازد، خاطرنشان کرد: با انتشار اين عکسها امکان دارد اطلاعات يک کودک زيبا و خاص به دست سوءاستفاده کنندگان بيفتد و خطراتي را براي کودک ايجاد کند. به دلخواه خود از کودکتان استفاده نکنيد اين روانشناس کودک ادامه ميدهد: والدين بايد بدانند عکسهايي که از کودکان خود در دنياي مجازي به اشتراک گذاشته ميشود حريم خصوصي کودک است و شايد کودک در زمان بزرگسالي اين کار والدين خود را نپسندد، شايد دوست نداشته باشد با لباسهاي مختلف و گاهي نامتعارف مورد قضاوت ديگران قرار گيرد. لازم است والدين توجه کنند که حريم خصوصي کودکان براي کودکان است و والدين نبايد به دلخواه خود، با کودکان رفتار کنند. لايکهايي که کودک را در بزرگسالي با مشکل مواجه ميکند فضيلتي گفت: در کانون توجه ديگران قرار گرفتن حس برتري کاذب به کودکان ميدهد چراکه اين پيامها با لايکهاي بيشماري که از سوي مخاطبان ارسال ميشود به کودک داده ميشود که: " تو مهم هستي"، "همه تورا دوست دارند" و "چهره و ظاهر تو زيباست". و نيز اين حس ميتواند انتخابهاي او را در آينده و در سنين بزرگسالي با مشکل مواجه کند. همچنين در ارتباطهاي او از قبيل دوستيابي، انتخاب در رشته تحصيلي و حتي انتخاب همسر او را دچار مشکل کرده و اين خود برتري ممکن است هيچگاه برطرف نشود. اين روانشناس کودک گفت: باتوجه به اينکه کودکان بايد فرآيند طبيعي رشد خود را به صورت طبيعي و گام به گام طي کنند، ورود به عرصه مشاغل در سن کودکي به خصوص مشاغلي از قبيل مدلينگ و فاصله از دنياي کودکانه تغييراتي را در شخصيت کودک به وجود مي آورد. ما کودکان را دانشمنداني فعال ميناميم که به صورت مداوم در حال کشف دنياي بيرون هستند تا به رشد ذهني بالاتري برسند اما بايد توجه کرد که رشد ذهني بستگي به ميزان غني بودن محيط زندگي آنها از محرکهاي مختلف دارد، محرکهايي که خلاقيت آنها را تقويت کرده و کودک را به بينشي برساند که بتوانند تصميمات درستي براي زندگي خود بگيرند. پيامدهاي مثبت شغل مدلينگ کودکان وي با تاکيد بر اينکه قرار گرفتن در حالتي خاص مانند مدلينگ کودکان در دنياي مجازي مزايا و معايبي دارد به جنبههاي مثبت اين شغل اشاره کرد و افزود: اين شغل باعث افزايش تعاملات اجتماعي کودکان ميشود که اين امر سبب شده تا مهارتهاي اجتماعي کودک با روند سريعتري رشد کند. همچنين توجه زياد به کودک ميتواند باعث افزايش اعتماد به نفس در او شود. او منفعت مالي براي کودک را هم از جنبههاي مثبت مدلينگ دانست. همه توجه خود را معطوف بالا بردن لايکها نکنيد فضيلتي در اين باره به والدين توصيهاي کرد و خاطرنشان کرد: زماني که کودکان در اين شغل به عنوان يک مدلينگ در دنياي مجازي فعاليت ميکنند توجه والدين تنها به عکس گرفتن از کودکان ،دريافت لايکها معطوف شده و اين حرفه براي والدين اولويت اصلي در زندگي ميشود و اين امر سبب شده تا والدين ارتباط کمتري با کودکان خود داشته باشند و زمان کمتري را صرف در کنار بودن با فرزندشان کنند. در پايان اين روانشناس متخصص کودکان افزود:توصيه من به والدين اين است که اگر کودکان در اين شغل فعاليت ميکنند ابتدا به اولويتهاي مهم زندگي او از قبيل تغذيه ،خواب مناسب، اصول تربيتي ، نظم و مسائلي از اين قبيل توجه کنند.