دوره «تک فرزندی در چین» پایان یافت
آخرين خبر/ چين نه فقط در عرصه هاي اقتصادي و تجاري بلکه در زمينه هاي فرهنگي و اجتماعي نيز به دنبال اصلاحاتي است که نهايتا به رشد اين کشور کمک کند و يکي از اين تغييرات اساسي درک خطر اجبار تک فرزندي براي خانواده هاي چيني بود و براي همين اقدام به پايان دادن به «دوران تک فرزندي» به شکل رسمي کرد. به ويژه اينکه از دو سال قبل تاکنون دولت با مشکلات عديده اي در زمينه تامين نيروي کار و جلوگيري از سالمند شدن جمعيت روبرو شده است و بخش هاي توليدي و عرصه هاي اقتصادي و صنعتي کشور به نيروي کار تازه نفس در آينده نياز مبرم خواهند داشت. شايد همين علل بود که موجب شد چين در سال 2016 به سياست تک فرزندي به طور آزمايشي در برخي مناطق پايان دهد و آن را بتدريج به سراسر کشور تسري دهد. اما اين براي کشور کافي نبود و بايد تضمين کرد اين کشور مي تواند در آينده عرصه هاي اقتصادي، صنعتي، تجاري و فرهنگي را با نيروي کار جديد و جوان اداره کند و از آن مهمتر کشور بايد از فرايند سالمند شدن جلوگيري به عمل آورد. سياست تنظيم خانواده معروف به سياست 'تکفرزندي' برنامه کنترل جمعيت در چين بود که از سال 1979 آغاز شد و تا دو سال قبل ادامه داشت و تخمين زده ميشود از ابتداي اعمال اين سياست تاکنون يعني در 36 سال گذشته از تولد حدود 400 ميليون نوزاد جلوگيري شده است. اين سياست به بسياري از چينيها تنها اجازه داشتن يک فرزند را ميداد هرچند استثنائاتي هم براي داشتن فرزند دوم يا سوم در نظر گرفته شده بود بر اين اساس اقليتهاي قومي از جمله مسلمانان که حدود 8٫5 درصد جمعيت کشور را تشکيل ميدهند اجازه داشتن دو فرزند را داشتند و در روستاها هم در برخي موارد امکان داشتن فرزند دوم وجود داشت. در سال 2013 ميلادي اين سياست تا حد زيادي تلطيف شد و به خانوادههايي که يکي از والدين خودش تکفرزند بود اجازه داشتن فرزند دوم را ميداد. اما حالا سياست تک فرزندي که ساليان سال کمک حال اقتصاد بود به يک معضل تبديل شده است و اگر اين مشکل برطرف نشود ساختارهاي اجتماعي، اقتصادي و صنعتي دچار تحولاتي نگران کننده خواهد شد و معضل سالمندي شايد چندين دهه گريبان چين را بگيرد. در همين راستا بتازگي اعلام شد چين در اقدامي کم سابقه که نشاني از پايان دادن رسمي به دوران تک فرزندي است، نهادهاي مسئول براي اجراي برنامه تنظيم خانواده را جمع آوري مي کند. پس از آنکه موجي از سالمندي، کشور چين را دربر گرفت و اعلام شد کشور در سال هاي آينده با کمبود نيروي کار روبرو خواهد شد، از سال 2016 ميلادي سياست تک فرزندي بتدريج در نقاط مختلف چين پايان يافت و نيمي از نوزادان از آن سال به اين طرف، از خانوارهاي تک فرزند هستند. در سال 2016 ميلادي 17 ميليون و 900 هزار کودک در چين بدنيا آمدند و در سال 2017 ميلادي اين رقم با کمي کاهش به 17 ميليون و 200 هزار نوزاد رسيد. در زمان حاضر چين يک ميليارد و 400 ميليون نفر جمعيت دارد و در رده نخست جهان قرار دارد و در سال 2029 ميلادي شمار جمعيت آن به يک ميليارد و 450 ميليون نفر خواهد رسيد. چين با اجراي سياست تک فرزندي در نزديک به 36 سال توانست از تولد 400 ميليون نفر جلوگيري کند اما حالا با اين معضل روبروست که شمار مردان کشور 30 ميليون نفر بيشتر از زنان است. برچيدن سازمان هاي مسئول براي محدود کردن خانوارها براي داشتن بيش از يک فرزند نشان مي دهد اين کشور مي خواهد کنترل روي اين برنامه جمعيتي را پايان دهد. کميسيون بهداشت ملي چين اعلام کرده است از اين پس با تجديد ساختاري که صورت مي گيرد فقط اداره خانواده و نظارت بر جمعيت، مسئول امور خانوارها، فرزندان و تنظيم خانواده خواهد بود. پيش از اين برخي دوره هاي آموزشي نيز براي خانواده ها برگزار مي شد تا به آنها آموخته شود که بايد محدوديت هاي تک فرزندي را مراعات کنند که آن دوره ها نيز در سال جاري ميلادي برچيده شده است. کارشناسان معتقدند سياست تکفرزندي در کاهش رشد جمعيت چين موثر بوده است اما تبعات ناخواستهاي هم داشته است. 'لي گوجو' کارشناس جمعيت خانواده در چين مي گويد ترجيح سنتي براي داشتن فرزند پسر موجب شد تا توازن جنسيتي کشور برهم بخورد به طوري که بر اساس سرشماري سال 2010 نسبت جنسي در هنگام تولد 118 پسر به ازاي 100 دختر است که بسيار بالاتر از ميزان طبيعي 105 به 100 محسوب ميشود. او مي گويد با اين وصف با توجه به کاهش شمار نيروي کار جوان و سالمندتر شدن جامعه چين، اين کشور مجبور به عبور از سياست تک فرزندي شده است. 'ليو وانگ' از مسئولان يک مهد کودک در پکن هم مي گويد: من با دو فرزند، زندگي سعادتمندانه تري را در کنار آنها دارم و از تلاش هاي دولت براي جلوگيري از کمبود نيروي کار و ترويج دو فرزندي نيز استقبال و حمايت مي کنم. وي افزود چين در مسير رشد و توسعه اقتصادي و تجاري و تبديل شدن کشور به يک جامعه مرفه قرار دارد و براي رسيدن به اين اهداف در آينده، نيروي کار بيشتري نياز خواهد بود. 'ليو' گفت: ما با جمع آوري نهادهايي که ديگر کاربردي براي کشور ندارد دچار مشکل نخواهيم شد و بخش هاي اداري از اين دست در ارتباط با اصلاحات در نظام تک فرزندي ديگر براي کشور کارآيي ندارند. او خاطر نشان کرد که چين نبايد اجازه دهد جامعه سالمند مسير اصلاحات و توليد و ساختارهاي صنعتي را مسدود و تهديد کند و براي اين منظور هر اقدامي در راستاي ترويج دو فرزندي و داشتن بيش از يک فرزند از سوي جامعه و مردم مورد استقبال خواهد بود. اما بررسي هاي دانشگاه نانکاي چين نشان مي دهد که نرخ زاداوري زنان 15 تا 49 ساله در دو سال گذشته تا اندازه اي کمتر شده است و برخي از زنان جوان نيز علاقه اي به داشتن فرزند و بخصوص فرزند دوم نشان نداده اند. اگر چه داشتن فرزند بيشتر بر اقتصاد نيز فشارهايي وارد مي آورد اما نيروي کار جوان مي تواند مولد باشد و به رشد اقتصادي پايدار کشوري که داعيه تبديل شدن به يک اقتصاد بزرگ در جهان را دارد کمک کند و طبيعتا از اين زاويه برچيدن نهادهايي که متعلق به دوران قبل از اين اصلاحات است امري معقول به حساب مي آيد.