در گیر و دار پیدا کردن یک نیمکت خالی در مدارس دولتی

مهر/ خانواده ها براي پيدا کردن مدرسه دولتي براي تحصيل فرزندان خود، باچالش هايي رو به رو هستند؛ ازجمله اينکه اجاره بهاي املاک افزايش پيدا کرده و بچه ها در ميان پايه هم بايد به مدرسه جديد کوچ کنند. ثبت نام مدارس از خردادماه آغاز شده است. تابستان هر سال غوغايي براي ثبت نام برپا مي شود. يکي از بحث هاي تکراري و داغ هميشگي گرفتن شهريه (مدارس غيردولتي) يا وجه تحت عنوان مشارکت هاي مردمي (مدارس دولتي) توسط برخي مدارس از اوليا و هنگام ثبت نام است که طبق قانون تخلف است؛ اما به نظر مي رسد با توجه به شرايط اقتصادي بد مدارس در اين روزها (هم دولتي و هم غيردولتي)، امسال اين تخلف شدت بيشتري گرفته باشد. اما در اين فرصت تمرکز اين گزارش را بر مصائب ثبت نام دانش آموزان در مدارس دولتي با توجه به محدوده سکونت و سختگيري هايي که در اين زمينه وجود دارد و تخلف هايي که صورت مي گيرد گذاشتيم. چالشي که شايد بيش از همه اولياي دانش آموزان پايه اول و هفتم را درگير خود کرده باشد. هر چند باز هم به دليل افزايش اجاره ملک در تهران و بسياري از شهرهاي بزرگ، امسال شاهد اين هستيم که بسياري خانواده ها مجبور به تغيير محل سکونت خود و رفتن به محله و منطقه ارزان تر شده اند و همين مساله باعث شده تا در ثبت نام ميان پايه اي هم امسال رشد قابل تاملي داشته باشيم. ثبت نام کلاس اولي‌ها از ابتداي در ۶۱ هزار مدرسه ابتدايي از خردادماه شروع شد. ثبت نام در مدارس دولتي براساس محدوده جغرافيايي صورت مي‌گيرد و خانواده‌ها بايد مدارک احراز محل سکونت خود را در موقع ثبت نام به مدرسه ارائه کنند. اما اين همه ماجرا نيست. اوليا مي گويند کافي است به مشاور املاک آشنا و غيرآشنا پولي بدهيد و مثلاً خانه يکي از بستگان هم داخل محدوده مورد نظر شما باشد و اجاره نامه اي بنويسيد و کد رهگيري را به مدرسه ارائه دهيد. حتي ظاهراً راه براي تخلف بازتر است و جعل کد رهگيري هم اين روزها باب شده است. البته همه براي ۶۱ هزار مدرسه کشور و ثبت نام فرزندشان در آنها دچار چالش نيستند و دست به چنين تخلفاتي نمي زنند اما کم هم نيستند مدارس با کيفيت دولتي خصوصاً در تهران و شهرهاي بزرگ که اين روزها کافي است روزهاي دوشنبه و چهارشنبه سري به آنها بزنيد تا با دغدغه هاي ريز و درشت خانواده ها رو به رو شويد. مراجعه به چندين مدرسه طي هفته هاي گذشته نشان مي دهد عمده گلايه اوليا اين است که «اگر منظور از محدوده بندي اين است که نزديک ترين مدرسه به محل سکونت فرزندمان بتوانيم او را ثبت نام کنيم، نزديک ترين مدرسه به محل سکونت ما خارج از محدوده است!». باز گلايه ديگر اوليا اين بود که «مدارس دولتي کاملاً دو دسته اند، يا برند هستند و همه معلم هاي خوب و روش هاي آموزشي خوب را دارند يا مدارس بي کيفيتي هستند». گلايه ديگر روش برخورد نامناسب مسئولان مدرسه زمان ثبت نام بود و گلايه ديگر اوليا عدم رسيدگي به شکايت هاي آنها بود تا جاييکه حتي معدود والديني اظهار مي کردند «ما که مي خواهيم قيد ثبت نام بچه امان را در مدرسه بزنيم و برويم سال ديگر بياييم». واقعيت اين است که برعکس آنچه به نظر مي رسد اين چالش ها تنها متعلق به طبقه ضعيف يا متوسط جامعه نيست که با خود گمان کنيم آنها که وضع مالي خوبي دارند لزوماً مايلند فرزندشان را در مدرسه غيردولتي منطقه ثبت نام کنند و در مدارس غيردولتي ديگر نه بحث محدوده است و نه حتي منطقه؛ آنجا بحث اين است که از پس پرداخت شهريه بر بياييد. موضوع اين است که شرايط اقتصادي اين روزهاي جامعه در وهله اول خانواده هاي بيشتري را در طبقه متوسط و حتي ضعيف جاي داده است و تعداد مدارس دولتي به اين حجم تقاضا نمي رسد و نکته ديگر اين است که در برخي مناطق حتي مدارس غيردولتي خوب وجود ندارد که بتواند با برخي مدارس خوب دولتي برابري کند و براي همين تقاضا براي معدود مدارس بالا مي رود. بي تناسبي کيفيت در مدارس دولتي يک واقعيت انکار ناپذير اين روزهاي مدارس است که چالش ثبت نام را جدي کرده است و تخلف هاي مدارس برند در گلچين کردن دانش آموزان گلايه ديگر اولياست. بطحايي: من در دوره وزارت به کرات با اين پديده مواجه شدم که در بسياري از مواقع براي بازديد از دو مدرسه که در يک خيابان و منطقه بودند مي‌رفتم اما در يک مدرسه به خاطر وجود مدير شايسته، مسائل تربيتي مأموريت اصلي آن مدرسه قرار گرفته بود و شور و اشتياق در آن ديده مي‌شد، اما مدرسه کنار درستي که مدير شايسته نداشت از در و ديوارش مشکلات مي‌ريخت و اجازه نمي‌داد تربيت رخ بدهد سيد محمد بطحايي وزير سابق آموزش و پرورش چندي پيش در اين زمينه گفت: من در دوره وزارت به کرات مواجه شدم با اين پديده که در بسياري مواقع براي بازديد از دو مدرسه که در يک خيابان و منطقه بودند مي‌رفتم که شرايط اقتصادي، اجتماعي و … در آن منطقه يکي بود؛ اما در يک مدرسه به خاطر وجود مدير شايسته، مسائل تربيتي مأموريت اصلي آن مدرسه قرار گرفته بود و شور و اشتياق در آن ديده مي‌شد. اما مدرسه کنار درستي که مدير شايسته نداشت از در و ديوارش مشکلات مي‌ريخت و اجازه نمي‌داد تربيت رخ بدهد. پس نقش مدير بسيار مشهود و هويداست. البته ما تا زماني که نظام بودجه‌ريزي مان دولتي است و پرداختي‌ها از خزانه انجام مي‌شود دولت‌ها هم نمي‌توانند به تأمين نيازهاي مدرسه آنطور که بايد توجه کنند. نکته قابل تامل در اين ميان اين است که عزم جدي براي حل مشکل ريشه اي چالشي که هر ساله ميليون ها دانش آموز و اولياي آنها را درگير مي کند، وجود ندارد و عموم راهکارها کوتاه مدت است؛ چرا که اصل راهکار در بالابردن کيفيت و کميت مدارس دولتي است. حالا با ۶ ساله شدن دوره ابتدايي سختگيري خانواده ها براي ثبت نام فرزندشان در مدرسه مورد نظرشان که کيفيت خوبي داشته باشد در پايه اول، بيشتر هم شده است و کيست که بتواند بر اين موضوع گلايه کند! کيست که برايش مهم نباشد فرزندش ۱۲ سال بهترين ساعت هاي روزش را قرار است در کدام مدرسه تحصيل کند و چون ثبت نام ميان پايه اي دشوار تر است، همه تلاش اوليا براي ثبت نام فرزندشان در مدرسه دلخواه در پايه هاي اول و هفتم فشرده مي شود و تابستاني که کسي فرزند کلاس اولي يا هفتمي داشته باشد تقريباً تابستاني فراموش نشده است. امسال بنا به گفته معاون آموزش ابتدايي آموزش و پرورش يک ميليون و ۵۰۰ هزار کلاس اولي ثبت نام خواهند کرد. ثبت نام کلاس اولي‌ها تا پايان شهريور و در روزهاي دوشنبه و چهارشنبه هر هفته انجام مي‌شود. هر چند همين روزها هم ديگر بعيد است مدرسه اي جاي خالي براي ثبت نام داشته باشد و اين در حالي است که هنوز برخي خانواده ها ممکن است در روزهاي آتي نقل مکان کنند. براساس آيين نامه ها حداکثر تعداد دانش آموزان در کلاس‌هاي پايه اول بايد ۲۶ نفر باشد و از يک طرف به مديران مدارس تأکيد شده اين تراکم را در نظر بگيرند و از سوي ديگر رعايت اين تراکم با حجم تقاضاها در بسياري مواقع برابري نمي کند. چگونه مدرسه محدوده محل سکونت فرزند خود را شناسايي کنيد؟ مسعود ثقفي مشاور مديرکل و رئيس اداره اطلاع رساني و روابط عمومي شهر تهران در پاسخ به اين پرسش که محدوده بندي مدارس گرچه در بسياري مواقع چاره ساز است اما چالش هايي را نيز به دنبال دارد، از جمله اينکه هنوز بسياري از والدين کلاس اولي نمي دانند مدارس محدوده محل سکونت خود را از کجا بايد پيدا کنند، گفت: محدوده بندي مدارس و مناطق روشي است که سال هاي قبل کارش را آغاز کرد و به دليل اينکه تراکم دانش آموزي را در محل بتوانيم کنترل کنيم، اين روش ايجاد شد که شخصاً هم به آن اعتقاد دارم. محدوده بندي روش درستي بود و شايد تنها روش ماست براي حفظ تراکم دانش آموزي در مدارس. دو راه براي اينکه خانواده ها بدانند براي ثبت نام فرزندشان کدام مدرسه محدوده زندگي شان بروند وجود دارد، يکي اينکه بروند به آموزش و پرورش منطقه و آنجا نقشه بزرگي به ديوار زده شده که محدوده ها مشخص شده است؛ راه دوم هم اينکه از مدارس نزديک به محل سکونت خود بخواهند محدوده را ارائه دهند وي ادامه داد: محدوده بندي يعني هر مدرسه يک محدوده مجزا دارد که ربطي به منطقه ندارد. در واقع محدوده در دل مناطق تعيين مي شود. دو راه براي اينکه خانواده ها بدانند براي ثبت نام فزندشان کدام مدرسه محدوده زندگي شان بروند وجود دارد. يکي اينکه بروند به آموزش و پرورش منطقه و آنجا نقشه بزرگي به ديوار زده شده که محدوده ها مشخص شده است. راه دوم هم اين است که از مدارس نزديک به محل سکونت خود بخواهند محدوده را ارائه دهند. ثقفي در پاسخ به اين پرسش که ساخت و سازهايي که در محدوده هاي تعيين شده هر ساله صورت مي گيرد ممکن است تناسب جمعيتي را به هم بريزد، آيا راهکاري براي آن داريد، گفت: محدوده هاي تعيين شده ثابت و غيرقابل تغيير نيست. اگر ما محدوده را رعايت نکنيم ممکن است کلاس هايي با تراکم ۴۰ دانش آموز داشته باشيم. البته هر سال محدوده ها ممکن است بر اساس تراکمي که به دست مي آيد تغييراتي بکند اما بسياري از مناطق ما به لحاظ جمعيتي اتفاق عجيبي برايشان نمي افتد که بخواهيم محدوده مدارس را تغيير دهيم. يعني در بسياري از مناطق ما ساخت و سازهاي عجيبي رخ نمي دهد و به صورت نرمال جمعيت بالا و پايين مي شود. وي در پاسخ به پرسش ديگري درباره اينکه برخي خانواده ها اين روزها به هر مدرسه در محدوده و منطقه محل سکونتشان سر مي زنند با اين جواب رو به رو مي شوند که جا ندارند و حتي با برخوردهاي ناشايستي اين را بيان مي کنند، آيا مدرسه محدوده سکونت دانش آموز ملزم به ثبت نام وي است يا نه؟ بيان کرد: اين اصل که هيچ دانش آموزي نبايد بدون مدرسه بماند يک اصل براي ماست. البته ممکن است برخي مدارس در برخي مناطق رفتارهايي با اوليا داشته باشند که مناسب نباشد و روحيه دانش آموز و اوليا اثر بد بگذارد و من متاسفم که اين اتفاق رخ مي دهد. اما حجم بزرگي از دانش آموزان ما با اين مسائل رو به رو نيستند. اما بايد به اين تعداد محدود هم رسيدگي کنيم و مشکل را برطرف کنيم. وي تاکيد کرد: من به اوليا که درگير اين مسائل هستند توصيه مي کنم در محدوده اي که قانونا حق ثبت نام فرزندشان را دارند مراجعه کنند. اگر مديري گفت ظرفيت نداريم به ستاد ثبت نام منطقه مراجعه کنند چون آنجا به کليت ماجرا اشراف دارند و نامه اي به اوليا مي دهند که در همان مدرسه محدوده که ظرفيتش هم پر شده باشد بايد با تراکم بيشتر آن دانش آموز را ثبت نام کنند. شرايطي پيش آمده که در بحث ثبت ميان پايه با مسائل جديدي رو به رو شده ايم. همکاران ما در ستاد ثبت نام اين پيش بيني اوليه را داشتند و در اولين جلسات مربوط به ثبت نام صحبتش را داشتيم. خصوصاً در مناطق جنوبي تهران با مشکل رو به رو خواهيم شد چون کوچ مردم معمولاً از مناطق بالا به سمت جنوب است وي در پاسخ به اين پرسش که امسال ثبت نام ميان پايه اي نيز افزايش پيدا کرده است و چالش هاي اقتصادي بسياري را وادار به نقل مکان کرده، آيا براي افزايش اين درخواست ها نيز چاره اي انديشيده شده يا نه، اظهار کرد: اين نکته کاملاً درستي است. شرايطي پيش آمده که در بحث ثبت ميان پايه با مسائل جديدي رو به رو شده ايم. همکاران ما در ستاد ثبت نام اين پيش بيني اوليه را داشتند و در اولين جلسات مربوط به ثبت نام صحبتش را داشتيم. خصوصاً در مناطق جنوبي تهران با مشکل رو به رو خواهيم شد چون کوچ مردم معمولاً از مناطق بالا به سمت جنوب است. ثقفي گفت: نهايت تلاش خود را داريم که کمترين آسيب و چالش گريبان خانواده ها را بگيرد ولي هر کس دچار مشکل شد به ستاد ثبت نام منطقه مراجعه کند. تدابيري انديشيده شده که مردم دچار عذاب نشوند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد