مانورِ آتشنشانی، قلعه را آتش زد!
ايسنا/ «آمدند ابرويش را درست کنند، چشماش را هم کور کردند» درست مثالِ رفتاري است که چند روز پيش در بخش دستگردان طبس انجام شد. همزمان با روز آتشنشان، مامورانِ آتشنشاني اين بخش از استان خراسان جنوبي، ترجيح دادند تا قلعهي تاريخي «بادام تک» را براي برگزاري مانورشان در اين روز انتخاب کنند، آن هم بدون اجازه گرفتن از ميراث فرهنگي! به گزارش ايسنا، از مجموع نقاطي که براي قرار دادن لاستيکها در اين بناي تاريخي، با هدف آتش زدن و اجراي مانور براي خاموش کردن انتخاب شده بودند، علاوه بر بخش بيروني قلعه، يکي از اتاقهاي قلعه نيز در نظر گرفته شده بود، اما در اين ميان، به خاموش کردن در حد چند شعله کوچک قناعت نشد. در حالي که مدير کل استان ميگويد فضا را بعد از خاموش کردن آتش ديده و آتش به هيچ نقطهاي در داخل قلعه آسيب وارد نکرده، اما فيلم منتشر شده از اين مانور نشان ميدهد که بخش بزرگتر مانور را در فضاي داخلي قلعه انجام ميدهند. فقط يک لاستيک سوزاندهاند مجوزي از ميراث فرهنگي نگرفتند حسن رمضاني - مدير کل ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي استان خراسان جنوبي - در گفتوگو با ايسنا هر چند تاکيد ميکند که هيچ مجوز يا اعلامي از سوي آتشنشاني براي برگزاري اين مانور در قلعهي تاريخي «بادام تک» - اين قلعه در بخش دستگردان طبس و در ۷ کيلومتري جاده "عشق آباد" به ده "محمد" قرار دارد - انجام نشده است، اما ميگويد: فقط يک لاستيک سوزاندهاند، نبايد اين را به آتشسوزي تعميم داد. او با بيان اينکه قلعهي قاجاري «بادام تک» در خارج از محدودهي شهري قرار دارد، ادامه ميدهد: يک لاستيک را کنار بنا سوزاندهاند و لاستيک ديگر را در کنار ديوار قلعه در اتاقي که اصلا سقف ندارد آتش زدهاند و بعد هم خاموش کردهاند، در نقطهاي که نه تزئينات دارد و نه چيزِ ديگري. وي با اشاره به اينکه بيش از ۶۰ درصد قلعه قبلا تخريب شده است، بيان ميکند: بعد از رسيدن گزارشها از اين مانور، به آن جارفتم، هيچ آسيبي به بناي قلعه وارد نشده است. هر چند کارشان اشتباه بوده و بد سليقگي کردهاند، اما آسيبي به بنا وارد نکردهاند. از سوي ديگر آنها از قبل با ما هماهنگ نکردهاند، بنابراين ناظري نيز براي اين کار نداشتيم. اگر به ما اطلاع ميدادند اصلا اجازهي انجام آن را در اين منطقه نميداديم. او اما علت انتشار اين خبر و تصويرها را وجود اختلاف محلي با شوراي شهر منطقه ميداند و ادامه ميدهد: آتشنشانان اين مانور را به مناسبت روز آتشنشان و براي مانورِ اين روز برگزار کردهاند. مدير کل ميراث فرهنگي استان خراسان جنوبي، اما دربارهي وضعيت اين قلعهي تاريخي نيز ميگويد: ما براي مرمت و ساماندهي بناهاي تاريخي استان، بايد اهم و فيالاهم کنيم. ۱۵۰۰ بناي تاريخي شناخته شده در استان داريم اما اعتباراتمان به اندازهي مرمت همهي آنها نيست. بايد به ترتيب اولويت و گردشگرپذير بودن بناها، مرمت آنها را در دستور کار قرار دهيم. به گفتهي رمضاني، اين قلعهي قاجاري که در فهرست آثار ملي نيز به ثبت رسيده و کاربري دفاعي داشته، در وسط بيابان و جايي که نه راه دارد و نه جادهاي و بدون هيچ امکاناتي قرار دارد. از يک سو به بيتوجهي براي مديريت بحران در بناهاي تاريخي نقد وارد ميکنيم و از سوي ديگر نسبت به برگزاري مانور آتشنشاني در يکي از آثار تاريخي ثبت شده در شهر عشقآباد طبس را بايد ايراد وارد کنيم. اما آن نقد کجا و اين ايراد کجا؟ بي اطلاعي ميراث فرهنگي از مانور آتشنشاني، اين نکته را نشان ميدهد که انها قصد برگزاري مانور در بناي تاريخي را در زمان بحران نداشتهاند، بلکه فقط تلاش کردهاند تا نقطهاي را انتخاب کنند که خارج از شهر باشد و احتمالا به دنبال مخروبهاي بودهاند که بتوانند وظيفهشان را در روزي که بايد انجام دهند! از سوي ديگر، با توجه به رفتارهاي مديريت شهري و دستگاههاي متولي با اين بناهاي تاريخي به نظر ميرسد ميراث فرهنگي بايد براي بناهاي تاريخي خود حريمِ فيزيکي مشخص کند.