خداحافظی با کم‌تحرکی در مدارس

خبرگزاري فارس ـ گروه آموزش و پرورش: اسفند سال 93 بود که طرح «حياط پويا» افتتاح شد؛ طرحي که حياط آسفالت شده و خشک مدارس را به حياط پويا تبديل مي‌کرد و مراسم نماديني هم در دبستان دخترانه بنت‌الهدي صدر برگزار شد.

آن زمان مهرزاد حميدي معاون تربيت بدني و سلامت وزير آموزش و پرورش درباره اين طرح گفت: «با مطالعه تطبيقي که داشتيم متوجه شديم بچه‌ها در حال چاق شدن هستند و به لحاظ اينکه تحرک در منزل و کوچه‌ها ندارند، تنها جايي که براي آنها باقي مانده، حياط مدرسه است؛ به همين لحاظ برخي کشورها براي مقابله با موضوع افزايش وزن دانش‌آموزان و کم تحرکي آنها بعضي الگوها را طراحي کرده‌اند که طرح حياط پويا يکي از اين الگوها بود».

در طرح حياط پويا، نقوش رنگي بر حياط دبستان‌ها و ديوارهاي آن طراحي شد و بعضي بازي‌ها مانند لي‌لي، بازي‌هاي ايستگاهي، پرشي و رقابتي را ايجاد کردند تا دانش‌آموزان را به تحرک وادار کنند.

اين طرح با شاداب‌سازي حياط و فضاي مدارس، زمينه مناسب جهت ساماندهي فعاليت‌هاي دانش‌آموزان در ساعات تفريح را فراهم مي‌کرد تا دانش‌آموزان ضمن انجام فعاليت‌هاي بدني ساده در حداقل زمان ممکن از فوايد و اثرات ورزش و بازي بهرمند شوند.

در طرح حياط پويا تلاش مي‌شد با متناسب‌سازي فضاي حياط مدارس از طريق، رنگ آميزي، نصب وسايل کم هزينه و بي‌خطر در دانش‌آموزان براي فعاليت‌بدني انگيزه و علاقه ايجاد شود.

حالا بعد از گذشت حدود 5 سال، طرح حياط پويا جاي خود را به مدرسه پويا داده است؛ طرحي که امروز در دبستان دخترنه شهيد بهشتي منطقه يک تهران کليد خورد و قرار است تا پايان سال تحصيلي امسال در 1938 مدرسه اجرا شود. 

* ضرورت و اهميت فعاليت بدني و بازي براي دانش‌آموزان

طي مطالعات انجام شده فعاليت بدني مي‌تواند روي ابعاد جسمي و رواني دانش‌آموزان از جمله تمرکز و توجه به کارايي علمي، اعتماد به نفس، کارکرد بهتر مغز، توانايي بهتر حل مسأله و مديريت زمان داشته باشد.

افزايش جريان خون پس از ۲۲ دقيقه فعاليت بدني، موجب افزايش خون رساني و در نتيجه عملکرد بهتر مغز مي‌شود؛ همچنين بچه‌ها با فعاليت‌هاي بدني، شاد مي‌شوند و اين شادي نيز موجب مي‌شود که درس را بهتر فرا گيرند. 

* ارتباط مدرسه پويا با سند تحول آموزش و پرورش

آنچه مسلم است اقدامات آموزش و پرورش بايد بر اساس اسناد بالادستي باشد و سند تحول، سند بنيادين وزارت آموزش و پرورش است که در آن بر توجه به پويايي دانش‌آموزان تأکيد شده است.

در راهکار ۱-۱ سند تحول بر «طراحي، تدوين و اجراي برنامه درسي ملي بر اساس اسناد تحول راهبردي و باز توليد برنامه‌هاي درسي موجود با تأکيد بر بهره‌مندي فزون‌تر از روش‌هاي فعال، خلاق و تعالي‌بخش» و همچنين در راهکار ۸-۳ بر «بسترسازي براي حضور فعال دانش‌آموزان در تشکل‌هاي رسمي و قانوني مرتبط با اتکا به ظرفيت‌هاي درون و برون آموزش و پرورش از قبيل بسيج دانش‌آموزي، کانون‌هاي علمي و فرهنگي و انجمن‌هاي اسلامي دانش‌آموزان» تأکيد دارد.

در راهکار ۱۴-۳ سند تحول نيز بر «اهتمام به طراحي، ساخت و تجهيز مناسب نمازخانه، کتابخانه آزمايشگاه، فضاي سبز و فضاي ورزشي در تمام مدارس به عنوان محيط تعليم و تربيت» تأکيد شده است.

براي ايجاد مدرسه پويا بايد فضا و محتواي مناسب پيش‌بيني شود که در اين راستا فرم(قالب) شامل ثابت(سازه‌ها و طرح‌هاي ثابت)، متحرک(سازه‌ها و طرح‌هاي قابل جابه‌جا شدن)، ايجاد کلاس درس تربيت بدني(فضايي ويژه و ايمن با ملاحظات) بايد در نظر گرفته شود.

همچنين محتوا شامل بازي‌هاي خلاقانه (طراحي بازي‌ها با نياز دانش‌آموزان )، المپياد ورزشي، ورزش با خانواده، نرمش صبحگاهي و تلفيق (يادگيرنده و آموزش درس با حرکت) است.

مهرزاد حميدي معاون تربيت‌بدني و سلامت وزير آموزش و پرورش که خودش طرح حياط پويا را کليد زد و حالا طرح مدرسه پويا را دنبال مي‌کند، درباره طرح مدرسه پويا به خبرنگار فارس اظهار کرد: يک تغيير شگرفي در سبک زندگي آحاد جوامع بشري به جود آمده است و بچه‌اي که متولد مي‌شود تا 6 ساله، ديگر تحرک ندارد و فعاليت حرکتي با 40 سال پيش کاملا غير قابل مقايسه است.

وي ادامه داد: امروز والدين تلفن همراه را به عنوان پرستار بچه به او مي‌دهند و حواسشان نيست که کودکشان کم تحرک مي‌شود و در آينده با خطرات بيماري‌هاي غيرواگير متعددي چون ديابت، آرتروز، قلبي و عروقي تهيديد مي‌شود پس امروز بايد به فکر باشيم نه اينکه 30 سال ديگر بعد از مشاهده پيامدها کاري کنيم.

حميدي با اشاره به فعاليت‌هاي ورزشي که براي دانش‌آموزان پيش‌بيني شده است، اضافه کرد: اين برنامه‌ها همه جمعيت 14 ميليوني دانش‌آموزان را نشانه گرفته است.

وي اضافه کرد: اگر در داخل مدرسه کاري کرديم، اتفاق خوب رقم مي‌خورد وگرنه خارج از مدرسه کارها زياد فايده ندارد و بر همين اساس يک بسته فعاليتي براي مدارس طراحي کرديم که يکي از آنها حياط پويا بود.

معاون تربيت‌بدني و سلامت وزير آموزش و پرورش درباره اجراي طرح حياط پويا گفت: طرح حياط پويا در دبستان‌هاي زيادي اجرا شد و مورد استقبال قرار گرفت و ما به اين جمع‌بندي رسيديم که باز هم بايد تلاش ديگري کنيم و حياط پويا کفايت لازم را نمي‌کند.

وي با تأکيد بر اينکه بايد تمام ارکان مدرسه به تحرک و پويايي دانش‌آموزان بيفزايد، افزود: اين موضوع موجب شد طرحي که با نقاشي آغاز شده بود به طرح عميق‌تري تبديل شد؛ بر روي ديوارهاي مدرسه ديوار صخره نوردي ايجاد کرديم و وسايل ورزشي نصب شد.  

حميدي ادامه داد: اين ورزش‌ها و حرکات بدني روي تعادل و تقويت کمربند شانه‌اي متمرکز هستند چون بچه‌هاي ما عضلات کمربند شانه‌اي‌ ضعيفي دارند و آرتروز گردن در آينده زياد مي‌شود. 

وي تصريح کرد: قبلا بچه‌ها از درخت بالا مي‌رفتند، از صخره بالا مي‌رفتند و الان هيچ تحرکي در زندگي بچه‌ها وجود ندارد و بايد شرايطي را فراهم کنيم که اين حرکات که از زندگي طبيعي بچه‌ها جدا شده است، دوباره براي آنها ايجاد شود.

معاون تربيت‌بدني و سلامت وزارت آموزش و پرورش با بيان اينکه تا پايان سال تحصيلي 1938 مدرسه پويا ايجاد مي‌شود، گفت: مدارس ابتدايي در اولويت طرح مدرسه پويا قرار دارند و تمرکز بر مدارس ابتدايي دخترانه به ويژه اول، دوم و سوم ابتدايي است.

احداث مدرسه پويا مستلزم هزينه‌هايي است؛ حميدي درباره هزينه‌هاي طرح مدرسه پويا گفت: 6 ميليارد اعتبار براي استان‌ها از اعتبارات امسال‌مان براي اين طرح و سالن‌ها در نظر گرفتيم که اين اعتبار را ثابت هر سال پيش‌بيني مي‌کنيم ولي تلاش مي‌کنيم از مشارکت خيرين و نيکوکاران هم استفاده کنيم. 

براي اينکه بدانيم نظر مديران استان‌هاي مختلف درباره مدرسه پويا چيست به سراغ مسؤول تربيت بدني و سلامت اداره‌کل آموزش و پرورش شهرستان‌هاي استان تهران رفتيم که از او نيز درباره کيفيت و کميت اين طرح جويا شويم.

الهه حسن‌پور معاون تربيت‌بدني و سلامت اداره‌کل آموزش و پرورش شهرستان‌هاي استان‌ تهران به خبرنگار فارس اظهار کرد: هدف از احداث کلاس‌هاي درس تربيت‌بدني و مدرسه پويا در دبستان‌هاي دخترانه، تقويت مهارت‌هاي بنيادي و پايه دانش‌آموزان است. 

وي ادامه داد: هر کدام از وسايلي که در مدرسه پويا پيش‌بيني شده است موجب تقويت عضلات به ويژه عضلات کمربند شانه‌اي است و باعث ارتقاي سواد حرکتي مي‌شود.

حسن‌پور اضافه کرد: اين طرح همچنين باعث مي‌شود که بچه‌ها براي ورزش تخصصي نيز آماده شوند و در ضمن باعث شادابي و نشاط آنها مي‌شود. 

وي با بيان اينکه بچه‌ها در حال حاضر در ساختار قامتي‌شان مشکلات زيادي دارند، افزود: اجراي اين طرح‌هاي باعث پيشگيري از بيماري‌ها در آينده مي‌شود و شاهد بروز چاقي و بيماري‌هاي قلبي و عروقي نخواهيم بود.

معاون تربيت‌بدني و سلامت اداره‌کل آموزش و پرورش شهرستان‌هاي استان تهران با بيان اينکه مدرسه پويا در 11 مدرسه ابتدايي شهرستان‌هاي استان تهران ايجاد شد، اظهار کرد: قيمت آماده‌سازي مدارس با توجه به ابعاد سالن‌ها و فضاي مدارس متفاوت است.

وي ادامه داد: حداقل با 25 ميليون تومان در مدارس کوچک‌تر مي‌توان کلاس ورزش پويا و مدرسه پويا را ايجاد کرد و با رقم 40، 50 ميليون‌ تومان در مدارسي که فضاي 200 متر به بالا دارند، مي‌‌توان مدرسه پويا را احداث کرد.

البته دانش‌آموزان نيز از اجراي اين طرح بسيار خوشحال هستند و احساس مي‌کنند که فضاي مدرسه‌شان از يک فضاي کسالت‌بار به فضاي شاد تغيير کرده است.

سنا يکي از دانش‌آموزان دبستاني به خبرنگار فارس گفت: خوشحالم از اينکه مدرسه‌مان امسال تغيير کرده است؛ اين حياط را دوست دارم و البته فکر مي‌کنم اگر بيشتر بود، خيلي بهتر بود چون همه دانش‌آموزان نمي‌توانند از آن استفاده کنند.

به نظر مي‌رسد طرح مدرسه پويا، شادابي، نشاط و سلامت را براي دانش‌آموزان به ارمغان مي‌آورد اما اين طرح در تعداد اندکي از مدارس کشور اجرا مي‌شود و همه دانش‌آموزان امکان استفاده از اين امتياز را ندارند.

کاش شرايطي فراهم شود که همه دانش‌آموزان در تمام مدارس کشور بتوانند از اين امکانات بهره‌مند شوند. 

انتهاي پيام/

---

بازار

---