راه دشوار تحصیل دانشجویان افغانستانی در ایران
ايسنا/ تبعيضآميز بودن فرايند ثبت اختراع، نداشتن امتياز براي افراد نخبه و برتر، عدم امکان تحصيل در دوره روزانه دانشگاهها و... از جمله موانعي است که دانشجويان افغانستاني با آن روبهرو هستند. ايران يکي از مقاصد مهم مهاجرت دانشجويان نخبه کشور افغانستان است و تعداد زيادي از اين دانشجويان هماکنون در دانشگاهها و مراکز آموزش عالي سراسر کشور مشغول به تحصيل هستند. دانشگاه فردوسي مشهد به عنوان مقصد اصلي دانشجويان خارجي در ايران پذيراي تعداد بالايي از اين دانشجويان است؛ دانشجوياني که کشور ما ميتوانند از خدمات علمي و پژوهشي آنها استفاده کنند و در همين راستا رسيدگي به مسائل و مشکلات آنان از اهميت بالايي برخوردار است. پاي صحبت اين دانشجويان نشستن و گفتوگو با آنان ما را بيش از پيش با ابعاد مختلف فعاليتهاي اين دانشجويان و مسائل و مشکلاتي که در مسير تحصيل و زندگي علمي آنها قرار دارد؛ آشنا ميکند. حسين حيدري، دبير بنياد نخبگان و استعدادهاي برتر مهاجران افغانستان با اشاره به اولين حضور دانشجويان افغانستاني در نمايشگاه پژوهش و فناوري مشهد که اخيراً برگزار شد، اظهار کرد: 20 سال است که نمايشگاه پژوهش و فناوري برگزار ميشود اما خلاء وجود دانشجويان افغانستاني در اين نمايشگاه مشاهده ميشد. در اين 20 سال فرصت و مجالي براي ارائه آثار و توانمنديها فراهم نبوده، اما امسال با دبيرخانه نمايشگاه صحبت کرديم تا نمايشگاه بُعد بينالمللي به خود بگيرد و دانشجويان افغانستاني در خراسان بتوانند در کنار ساير افراد کارهاي خود را ارائه دهند. وي افزود: امسال اولين حضور ما در نمايشگاه هفته پژوهش بود. دانشگاه فردوسي مشهد، در سالهاي گذشته در نمايشگاه هفته پژوهش حضور داشت اما به ارائه ظرفيتهاي دانشگاه فردوسي ميپرداخت و دانشجويان معرفي نميشدند و دانشگاههاي ديگر نيز چنين وضعيتي دارند. در اين شرايط نميتوان انتظار داشت که دانشجويان افغانستاني ديده شوند. اما خوشبختانه با مکاتباتي که با مسئولان برگزاري نمايشگاه صورت گرفت، موفق به حضور در نمايشگاه شديم. دبير بنياد نخبگان و استعدادهاي برتر مهاجران افغانستان بيان کرد: بنياد نخبگان از سال 92 تأسيس شده و دانشجويان افغانستاني بيش از 20 سال است که در ايران تحصيل ميکنند و ظرفيتهاي خوبي ايجاد شده است. حضور 200 نخبه و استعداد برتر افغانستاني در خراسان رضوي حيدري خاطرنشان کرد: شناسايي ظرفيتهاي مهاجران افغانستاني در خراسان يکي از اقدامات مهمي است که انجام شد و پس از رصد کردن ظرفيتها دبيرخانه علمي را ايجاد کرديم و تقسيم کار صورت گرفت که آثار خوبي از نخبگان کشف کرديم. به صورت ميانگين و حدودي، 200 نخبه و استعداد برتر افغانستاني در خراسان رضوي حضور دارند. وي اضافه کرد: منظور از نخبگان کساني هستند که در سيستم دانشگاهي حضور دارند و منظور از استعدادان برتر، شايد دانشجو نباشند اما دانشآموزان هستند. همچنين امسال حدود 30 نفر از دانشجويان در کنکور ارشد رتبههاي تک رقمي کسب کردند. دبير بنياد نخبگان و استعدادهاي برتر مهاجران افغانستان در خصوص مشکلات نخبگان در خراسان رضوي، تصريح کرد: يکي از مشکلات ما نبود امتياز براي افراد نخبه و برتر است و ممکن است دانشجويان ايراني با سطح مشابه دانشجويان افغان يا حتي کمتر از آنان از امتيازاتي برخوردار باشند. حيدري عنوان کرد: دو الي سه اختراع دکتر احمد شاه فرهت، فوق تخصص اطفال و کودکان، در پژوهشکده نهاد رياست جمهوري ثبت شده است اما عملاً هيچ اطلاعرساني در اين زمينه صورت نگرفته است. به طور کلي دانشجويان افغانستاني ديده نميشوند و يکي از اهداف ما براي حضور در نمايشگاه هفته پژوهش همين موضوع بوده است. وي در خصوص مطالبات دانشجويان افغانستاني ادامه داد: در کنکور ارشد دو سال گذشته با پيگيري اين مجموعه دانشجوياني که رتبه تکرقمي کسب کردند، بورسيه تحصيلي در دانشگاههاي ايران دريافت کردند، اما امسال اين اتفاق رخ نداد. در ادامه محبوبه احمدي، مدير روابط بنياد حمايت از محصلين افغانستاني گفت: جامعه هدف ما در اين بنياد، دانشجويان هستند. در حال حاضر 500 دانشجو در دانشگاه فردوسي مشهد در حال تحصيلاند. يکي از مشکلات دانشجويان مقطع کارشناسي ارشد و دکتري، شهريه است زيرا امکان تحصيل در دانشگاههاي روزانه براي دانشجويان افغانستاني وجود ندارد. بسياري از افراد تلاش کردند تا در کنکور رتبه زير 100 را اخذ کنند تا شامل مصوبه وزارت علوم شوند اما متاسفانه تلاشهاي يک ساله آنان بيثمر ماند و بسياري از دانشجويان برتر با رتبه زير 100 از درس خواندن منصرف شدهاند. مدير روابط بنياد حمايت از محصلين افغانستاني اظهار کرد: امسال تلاش کرديم تا در اين بنياد از اين اتفاق پيشگيري کنيم و در اين راستا اسامي دانشجويان برتر کنکور با رتبه زير 100 را به وزارت علوم ارسال کرديم و تفاهمنامهاي با دانشگاه فردوسي مشهد امضا شد تا به واسطه آن دانشجويان مقطع ليسانس 50 درصد از ميزان شهريه دانشگاه دانشجويان ايراني، مقطع ارشد 25 درصد و مقطع دکتري برابر با دانشجويان مقطع دکتري در ايران شهريه پرداخت کنند. احمدي با بيان اينکه «اين تفاهمنامه تنها با دانشگاه فردوسي مشهد منعقد شده است»، اظهار کرد: بسياري از دانشجوياني که در شهرهاي ديگر در حال تحصيل هستند و دسترسي به بنياد ندارند، به جهت عدم برخورداري از اين مزيت ممکن است از تحصيل منصرف شوند. تفاهمنامه به اين صورت است که تنها افراد اول تا سوم منتخب در دانشگاههاي شبانه ميتوانند از اين مزيت برخوردار شوند. وي افزود: اين بنياد توسط تجار افغان حمايت ميشود و علاوه بر کمکهاي مالي، کمکهاي غير مالي همچون برگزاري کارگاههاي پروپزال نويسي، مقاله نويسي و... انجام ميشود تا دانشجويان از نظر تئوري و پژوهشي پيشرفت کنند. مدير روابط بنياد حمايت از محصلان افغانستاني عنوان کرد: علاوه بر مشکلات مذکور اين نکته نيز حائز اهميت است که دانشگاه فردوسي مشهد به جهت اينکه تعداد دانشجويان خارجي در آن زياد است، دانشگاه بينالمللي محسوب ميشود و شهريه دانشجويان خارجي بايد به صورت يورو پرداخت شود. نوسانات موجود در قيمت يورو سبب دغدغهمندي دانشجويان ميشود. احمدي مطرح کرد: يکي از کارهايي که بنياد در اين راستا انجام داده، انعقاد تفاهمنامه با دانشگاه فردوسي مشهد مبني بر اينکه دانشجوياني که داراي اقامت در ايران هستند، شهريه خود را به ريال پرداخت کنند، اما اين تفاهمنامه تنها با اين دانشگاه ايجاد شده و دانشجويان ساير دانشگاهها نميتوانند از اين ظرفيت استفاده کنند. در ادامه مصطفي يعقوبي، دبير اتحاديه اسلامي دانشگاهيان افغانستان تصريح کرد: اتحاديه اسلامي داراي يک شوراي مرکزي است که توسط دانشجويان افغانستاني مقيم مشهد انتخاب ميشود و هفت کميسيون دارد و تاکنون شش هزار نفر در اين اتحاديه ثبتنام کردهاند. هدف ما از ايجاد اين اتحاديه، رساندن دانشجويان به جايگاه واقعي آنان است.