زنگ خطر کم آبی در 9 استان به صدا درآمد
ايران
بروزرسانی
ايران/ تابستان آغاز شد و نخستين روز اين فصل را در حالي سپري ميکنيم که پيشبينيهاي هواشناسي به ما ميگويد بايد منتظر روزهايي در اين فصل باشيم که گرماي آن در ايران در 30 سال گذشته بيسابقه بوده است و به معناي اين است که نميتوان به بارندگيهاي نسبتاً خوب بهاره دلخوش بود و کم آبي و خشکسالي دامن بخشهاي زيادي از ايران را ميگيرد.
«فريبا گودرزي»، کارشناس سازمان هواشناسي با اشاره به اينکه امسال تابستان گرمي را تجربه خواهيم کرد، گفت: تابستان امسال دماي کشور نسبت به ميانگين بلندمدت 30ساله افزايش مييابد و پيشبيني ميشود که در استانهاي آذربايجان غربي، ايلام و چهارمحال و بختياري ۱.۱ درجه بالاتر از حد نرمال باشد.
بارشهاي پاييزي کم و ديرهنگام خواهد بود
گودرزي با اشاره به اينکه بارشهاي امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته کمتر بوده است، اظهار داشت: امسال بارشهاي خوبي داشتهايم اما ميزان بارشها کمتر از سال گذشته بوده است. بهطور کلي ميزان بارشهاي سالجاري زراعي بيشتر از حد نرمال بوده و پيشبيني ميکنيم امسال تمامي منابع آبي کشور از طريق اين بارشها تأمين شود.
بيشترين بارشها نيز تاکنون به ترتيب در استانهاي گيلان با ۸۲۰ ميليمتر بارندگي، مازندران با ۶۸۰ ميليمتر و استان لرستان با ۵۸۰ ميليمتر بارندگي بوده است.
به گفته گودرزي، کمترين بارشها در کشور طي سال زراعي جاري در استانهاي يزد، خراسان جنوبي و اصفهان با حدود بارش 120 تا 160ميليمتر بود که در مجموع، نسبت به سال گذشته ۸ درصد کمتر و نسبت به ميانگين سالانه ۳۰ درصد بيش از حد نرمال است. نکته نگرانکننده اين پيشبيني هم اين است که بر اساس مدلهاي هواشناسي بارشهاي پاييزي ديرتر از زمان نرمال شروع ميشود همچنين بر اساس پيشبينيها بارشها نه تنها ديرهنگام است بلکه کمتر از حد نرمال خواهد بود.
فرهام کرکاني مديرکل دفتر مديريت بحران شرکت مهندسي آبفاي کشور به «ايران» ميگويد: با وجود بارشهاي مناسب در سالجاري کماکان براي تأمين آب شرب در 9 استان کشور با مشکلاتي روبهرو هستيم.
به گفته وي، استانهاي سيستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان، بوشهر، اصفهان، فارس، خراسان جنوبي، خراسان شمالي و خوزستان استانهايياند که امسال نيز براي تأمين و توزيع آب شرب با مشکلاتي روبهرو هستند.
92 درصد مساحت خراسان جنوبي درگير خشکسالي
با وجود بارندگيهاي قابل توجه در سال آبي جاري پس از 2 دهه خشکسالي در خراسان جنوبي به گفته کارشناسان همچنان ۹۲درصد پهنه اين استان درگير خشکسالي بوده و ۲۶ دشت آن در وضعيت بحراني قرار دارد. آنطور که هواشناسي اعلام کرده بارندگيهاي اخير تنها 8 درصد مساحت اين استان را به شرايط نرمال برگردانده و هنوز ۹۲ درصد مساحت استان تحت تأثير خشکسالي است.
«حسين امامي»، مديرعامل شرکت آب و فاضلاب استان خراسانجنوبي در اين زمينه به «ايران» گفت: درست است که بارندگيهاي امسال بيشتر از سال قبل بوده است اما توجه کنيد ما يکي از کم بارشترين استانهاي کشور در سالجاري بودهايم و در حال حاضر از ۳۵ دشت در حوزه فعاليت شرکت آب منطقهاي، ۸ دشت استان داراي وضعيت ممنوعه، ۱۸ دشت بحراني و تعداد ۹ دشت نيز آزاد است.
امامي با بيان اينکه ۴۱.۷۴ درصد از مخازن سدهاي استان آب ذخيره دارند، يادآور شد: در حال حاضر حجم فعلي مخازن سدهاي استان ۲۷.۸ ميليون متر مکعب است که در مدت مشابه سال گذشته اين ميزان ۲۲.۴ ميليون متر مکعب بوده است. البته خشکسالي ۱۸ ساله با بارندگيهاي کوتاه مدت از بين نميرود و حداقل يک دوره 8 تا 9 ساله بارندگي مطلوب لازم است تا تأثير خشکساليهاي گذشته جبران شود. بارندگيهاي فعلي براي کشاورزي و افزايش سطح آبهاي زيرزميني مطلوب ارزيابي ميشود ولي تأثيرات عميق خشکسالي به اين زودي از بين نميرود.
وي با اشاره به جبران بخشي از کسري مخازن آبي در دشتهاي خراسانجنوبي، ادامه داد: با اجراي طرح «احيا و تعادل بخشي منابع آب زيرزميني» در استان و اقداماتي نظير نصب کنتورهاي هوشمند روي چاههاي کشاورزي، پر کردن چاههاي غيرمجاز، فعال شدن گروههاي گشت و بازرسي از منابع آبي، کسري مخازن از ۱۸۵ ميليون متر مکعب در سال ۹۲ به ۱۱۳ ميليون مترمکعب در سالجاري کاهش يافته است. ميزان بارندگيها در فصل زراعي جاري تا اواسط ارديبهشت ماه ۱۴۹.۴ ميلي متر بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۳ درصد و نسبت به بلندمدت ۴۳ درصد افزايش داشته است.
مديرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسانجنوبي با بيان اينکه سال گذشته سند سازگاري با کمآبي براي نخستين بار در کشور بهصورت پايلوت براي استان خراسان جنوبي در شوراي عالي آب تصويب شده است، افزود: تأثير مثبت بارندگيها بر منابع آبهاي زيرزميني در درازمدت مشخص خواهد شد در واقع با توجه به اينکه در زمان بارندگي چاههاي کشاورزي خاموش بوده و استحصالي از منابع آب زيرزميني انجام نميشود، بارندگيها تأثير غيرمستقيم و مثبتي بر مخازن زيرزميني داشتهاند.
افزايش 30درصدي مصرف آب شرب در استان يزد
دکتر«محمد مهدي جواديان زاده»، مديرعامل شرکت آب منطقهاي استان يزد هم در گفتوگو با «ايران» با بيان اينکه متوسط بارندگي استان يزد در سال آبي جاري نسبت به مدت مشابه سال گذشته 4 درصد کاهش داشته، گفت: بنابراعلام آب منطقهاي استان، مصرف آب شرب نسبت به سال گذشته افزايش 30درصدي داشته، بنابراين ضروري است مردم در تابستان امسال نسبت به رعايت مصرف آب دقت بيشتري داشته باشند.
وي بارشهاي سال آبي جاري در استان را هم نسبت به سال آبي گذشته ۱۰ درصد کمتر بيان کرد و افزود: اما نسبت به سال آبي بلندمدت، سال نرمالي را داشتيم يعني نه ترسالي داشتيم نه خشکسالي.
مديرعامل شرکت آب منطقهاي استان يزد شرايط تأمين آب از منابع آبي را بسيارسخت دانست و گفت: بهدليل ضعف منابع آبي همچنان با کسري مخزني ۲۶۰ ميليون مترمکعبي آب مواجهيم يعني تمام منبع آب تجديد شونده که وارد سفرههاي آب زيرزميني ميشوند مورد استفاده قرار ميگيرند به عبارتي مجبوريم از تمام ذخاير آبي استفاده کنيم که اين شرايط وضعيت آب استان را حادتر ميکند.
دکتر جواديانزاده کيفيت آب استان يزد را هم پايين دانست و اظهار داشت: سفرههاي آب زيرزميني استان يزد بهدليل اينکه در اطراف شوره زارها واقع شده موجب ميشود منابع آب کيفيت خوبي نداشته باشند زيرا با توجه به افت کيفيت آبهاي زيرزميني، کيفيت آب شرب هم کم ميشود.
وي با اشاره به نحوه تأمين منابع آبي استان خاطرنشان کرد: 50 درصد از منابع آبي شهرهاي استان، از آب انتقالي (از استانهاي ديگر) و ۵۰ درصد هم از منابع محلي که خيلي هم ذخيره آبي کمي دارند، تأمين ميشود که اين گونه تأمين آب بر کيفيت آن بسيار اثرگذار است، براين اساس تلاش ميکنيم کيفيت آب شرب را به حد استاندارد برسانيم.
وي به گرماي شديد تابستان پيش رو و از طرفي شيوع کرونا و تأکيد بر رعايت بهداشت نسبت به سالهاي قبل اشاره و تأکيد کرد: براي تأمين آب استان با توجه به شرايط مذکور اقداماتي با همکاري آبفاي استان انجام شده تا بتوانيم آب را ۲۴ ساعته در استان داشته باشيم ونياز به جيرهبندي نباشد. براي اين کار، ايستگاه برداشت آب را در شهرستانهاي مختلف استان به منظور تأمين منابع آب محلي ايجاد کرديم؛ همچنين به شرکت آبفاي استانهم جهت افزايش تأمين منابع آب محلي، مجوز حفر چاههاي جديد داده شده است.
مشکل تأمين آب شرب 3 شهر خوزستان
در نخستين روز تابستان، همزماني وضعيت قرمز کرونا و فصل تابستان در استان خوزستان نگراني مردم اين استان را براي تأمين آب شرب بهدنبال داشته است.
اما «صادق حقيقيپور» مديرعامل شرکت آب و فاضلاب خوزستان به «ايران» ميگويد: ما در مجموع در استان براي تأمين آب شرب شهرها به جز شهرهاي اهواز، ماهشهر و هفتگل مشکل خاصي نداريم.وي افزود: همزماني فصل گرماي خوزستان با کرونا موجب شده امسال بشدت مصرف آب شرب بالا برود به همين خاطر از مردم ميخواهيم ضمن مصرف آب متعارف براي بهداشت فردي، کمي هم صرفهجويي کنند تا بتوانيم تابستان را رد کنيم.
وي تصريح کرد: متأسفانه در اين سه شهر همانند بسياري از شهرهاي استان از آب شرب براي آبياري فضاي سبز استفاده ميشود که حداقل انتظار ميرود آبياري فضاي سبز را به شبها موکول کنند.
وي همچنين توضيح داد: خوزستان داراي 4200 روستا است که بسياري از آنها زير 20 خانوار جمعيت دارند و اين روستاها داراي مشکلات قديمي براي تأمين آب شرب هستند که وضعيت آبرساني درصد بالايي از آنها همانند سالهاي قبل است و براي رفع آنها نياز به برنامهريزي و زمانبندي است.
تکرار نگرانيهاي آبي گذشته در کرمان
«مصطفي آيتالهيموسوي» معاون امور عمراني استاندار کرمان ميگويد، با وجود بارشهاي خوب امسال، متأسفانه وضعيت آب شرب شهر کرمان نسبت به سال گذشته تفاوت زيادي ندارد و همان نگرانيهاي سال گذشته در زمينه کمبود آب را امسال نيز خواهيم داشت زيرا هم با افت سطح ايستابي چاهها و هم با افزايش تعداد مشترکين مواجه هستيم.
معاون امور عمراني استاندار کرمان تصريح کرد: در شهر کرمان روزانه حدود ۱۸۰۰ تا ۱۹۰۰ ليتر بر ثانيه آب نياز داريم که در حال حاضر ۱۲۰۰ ليتر بر ثانيه آن تأمين ميشود و حدود ۶۰۰ ليتر برثانيه با کمبود آب روبهرو هستيم که در پيک مصرف اين ميزان کمبود آب بيشتر نيز خواهد شد.
وي عنوان کرد: با مديريت شرکت آب و فاضلاب روي چاهها و توزيع آب و همچنين بيشتر وارد مدار نگهداشتن برخي از چاهها و تکميل مخازنشان در حال کار کردن هستيم ضمن آنکه پروژه خط انتقالي نيز در حال اجراست که اگر قبل از تابستان به بهرهبرداري برسد، شايد بتوانيم تابستان امسال را به خوبي بگذرانيم.
معاون امور عمراني استاندار کرمان در خصوص وضعيت آبي ساير شهرهاي استان کرمان اظهار کرد: برخي از شهرهاي استان وضعيتشان بدتر از کرمان است و قطعاً جيرهبندي آب خواهند داشت که در آينده نام اين شهرها اطلاعرساني خواهد شد.
اميد به طرحهاي کوتاه مدت در سيستان و بلوچستان
«عليرضا قاسمي»، مديرعامل شرکت آب و فاضلاب سيستان و بلوچستان هم وضعيت آب استان در تابستان پيش رو را چندان مناسب ندانست و دراين باره به «ايران» گفت: در استان با کمبود تأمين منابع آبي روبهرو هستيم با اين اوصاف سعي کرديم با اجراي طرحهاي کوتاه مدت اين کمبود را در استان کمي جبران کنيم.
وي درباره اينکه آيا امکان جيرهبندي آب در تابستان امسال در سطح استان وجود دارد، اظهار داشت: با توجه به کمبود شديد آب در استان با جيرهبندي آن تحت هيچ شرايطي موافق نيستيم زيرا با اين کار 20 درصد مشترکين را از دست خواهيم داد که به ضرر است، براين اساس سعي داريم با مديريت مصرف، مشترکين را حفظ کنيم و اگرهم قرار است آنها را از دست دهيم حداقل کمتر از 5 درصدشان را از دست بدهيم. از سويي ديگر با جيرهبندي آب اعتماد مشترکين هم نسبت به ما کم خواهد شد که اتفاق خوشايندي نيست.
مديرعامل شرکت آب و فاضلاب سيستان و بلوچستان از نصب يک دستگاه آب شيرين کن با توليد 200 ليتر آب در ثانيه تا آخر تيرماه امسال در استان خبر داد و افزود: با نصب اين دستگاه بخشي از کمبود آب استان رفع ميشود و مابقي مشکلات هم انشاءالله با مديريت مصرف از سوي مردم حل خواهد شد تا تابستان امسال را بدون کمترين مشکل پشت سر بگذاريم.
قاسمي با اشاره به وضعيت آب شهر زاهدان نيز گفت: اين شهر بر اساس پيک مصرفي در تابستانها به ۲۳۰۰ ليتر در ثانيه به آب نياز دارد اين در حالي است که تمام توليد آب ما ۱۷۵۰ ليتر در ثانيه است يعني با 550 ليتر در ثانيه کمبود آب مواجه هستيم که اميدواريم با مديريت مصرف و مديريت فشار شبکه بتوانيم اين کمبود را جبران کنيم. همچنين در فصول گرم سال، درنقاط مرتفع و انتهايي شبکههاي آب زاهدان دچار افت فشار شبکه و قطعي آب ميشويم که موجب ميشود روزانه ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ مشترک دچار افت فشار آب شوند، اميدواريم در تابستان با توجه به طرحهاي کوتاه مدتي که در دست اجرا داريم شاهد اين گونه مشکلات نباشيم.
مدير عامل شرکت آب و فاضلاب سيستان و بلوچستان در ادامه از اجراي طرح انتقال آب خارج از مرز زاهدان خبر داد و گفت: اجراي اين طرح با توليد 250 ليتر آب درثانيه، کمبود آب را در سال آينده رفع خواهد کرد، اين پروژه به تابستان امسال نميرسد.
وي از شهرهاي زاهدان و سوران بهعنوان دو شهر اصلي استان سيستان و بلوچستان ياد کرد که درزمينه تأمين آب مشکلات زيادي دارند و افزود: اکنون طرح انتقال آب را از دشت کناري براي سوران دردست اجرا داريم که با اين کار به 100 روستاي اين شهر تا آخر تيرماه آبرساني خواهد شد.