شجاع خلیل‌زاده؛ پرنــده کروات‌پسند

ايلنا/ مدافع سرخپوشان اين روزها در قامت ستاره شماره يک تيمش در حال درخشش است و نشان داده چرا چشمان برانکو در چند گذشته به دنبال او بوده است. از همان نوجواني و روزگاري که براي تيم شهرش بابلسر بازي مي‌کرد، مي‌شد حدس زد که بااستعداد است و آينده‌اي روشن پيش‌رو دارد. يک اتفاق او را از بابلسر به رفسنجان برد تا در استان کرمان، مدافعي مطمئن متولد شود. مربي شمالي تيم‌هاي پايه مس، شجاع خليل‌زاده را براي حضور در آزمايش فني به رفسنجان دعوت کرد و اين سرآغاز درخشش مدافعي بود که بعدها به رده ملي رسيد و براي تيم جوانان ايران بازي کرد. دوران حضور خليل‌زاده در تيم‌هاي پايه مس رفسنجان چندان طولاني نبود، چون اکبر زبردست که سرمربي تيم اصلي اين باشگاه بود، استعداد شجاع را ديد و از او در ترکيب بزرگسالان استفاده کرد. شجاع دو فصل را در مس‌ رفسنجان گذراند و 42 بار براي اين تيم در ليگ يک بازي کرد. شايد اگر بازي تدارکاتي مس‌ رفسنجان مقابل مس‌ کرمان نبود، خليل‌زاده مدت بيشتري در ليگ يک مي‌ماند اما چشم‌هاي تيزبين صمد مرفاوي، شجاع را ديد تا او در استان کرمان بماند و اين بار پيراهن مس در ليگ برتر را بپوشد. شجاع در ابتدا روي نيمکت مي‌نشست اما وقتي نبي‌ا... باقري‌ها -‌مدافع مس کرمان- با مرفاوي به مشکل خورد، خليل‌زاده به ترکيب اصلي رسيد و از آن به بعد ديگر هيچ‌يک از بازي‌هاي ليگ برتر را از دست نداد. مرفاوي رفت و بلاژويچ مسووليت فني مس‌کرمان را بر عهده گرفت. مربي کروات در نخستين تمرين، عاشق سبک بازي شجاع شد. وقتي در يک نبرد هوايي، خليل‌زاده به هوا بلند شد تا ضربه سر بزند، بلاژ فريادي از سر خوشحالي سر داد و گفت: «واو، تو پرنده آسماني مني.» شجاع خيلي زود به بازيکن محبوب چيرو تبديل شد و مربي کروات آنقدر به او اطمينان کرد تا به تيم ملي دعوت شود و مورد توجه کارلوس کي‌روش قرار بگيرد. درباره رابطه شجاع و بلاژ همين بس که او به بازيکناني که دوست‌شان داشت مي‌گفت «شجاع». خليل‌زاده آنقدر مورد توجه بلاژويچ قرار گرفت که او بارها مدعي شد بهترين مدافع ايران را در اختيار دارد. حتي چيرو قصد داشت شجاع را به تيم‌هاي مطرح فوتبال اروپا معرفي کند. رابطه عاشقانه اين دو با جدايي بلاژويچ از مس‌ کرمان تمام شد اما روابط حسنه شجاع با مربيان کروات نه. در اين بين، خليل‌زاده يک دوره کوتاه را هم کنار نناد نيکوليچ در تيم جوانان ايران سپري کرد. او آنجا هم يک بازيکن کليدي بود اما چه سود که شجاع و ستاره‌هايي چون محمدباقر صادقي، کمال کاميابي‌نيا، محسن مسلمان، بختيار رحماني، حسين ابراهيمي، احسان حاجي‌صفي، کريم انصاري‌فرد و سروش رفيعي موفق نشدند عنواني قابل توجه به‌ دست بياورند و قهرمان آسيا شوند. شجاع بعد از انجام بازي‌هاي درخشان در پيراهن مس ‌کرمان و حضور در ترکيب تيم ملي، با پرسپوليس به توافق رسيد. او همراه محمد رويانيان دور يک ميز نشست و به توافق رسيد تا پيراهن پرسپوليس را بپوشد اما پيشنهاد جذاب سپاهان، خليل‌زاده را به اصفهان برد. شجاع دو فصل براي سپاهان بازي کرد و براي انجام خدمت سربازي به تراکتورسازي رفت. در تراکتورسازي، خليل‌زاده يک فصل سخت و طولاني را سپري کرد اما به دليل قرارداد يک‌ساله‌اي که با سپاهان داشت به اصفهان برگشت، آن‌هم در شرايطي که برانکو و پرسپوليس براي جذب او به انواع و اقسام راه‌ها پناه بردند اما در نهايت به هدف خود نرسيدند. شجاع در سپاهان زير نظر زلاتکو کرانچار و عبدا... ويسي بازي کرد و با پايان قرارداد، تبديل به نخستين خريد پرسپوليس براي ليگ هفدهم شد. دو فصل بازي در پرسپوليس، شجاع خليل‌زاده را به يک بازيکن محبوب ميان هواداران پرشمار اين تيم تبديل کرده. بازيکني با خصوصياتي مثال‌زدني نظير سرعت بالا، پرش‌هاي بلند و نترس و شجاع. شجاع نه به خاطر نامش بلکه به دليل سبک بازي و عملکردي که در زمين به نمايش مي‌گذارد، شجاع است. تنها نقطه تاريک دوران فوتبال خليل‌زاده، اندک بازي‌هاي ملي اوست. بازيکني در قواره‌هاي او مي‌توانست تا سال‌ها در ترکيب تيم ملي باشد و عضوي جدا نشدني از فهرست کي‌روش اما چه سود که يک مصاحبه، تا همين امروز بين او و تيم ملي فاصله انداخته. بازيکني که به طرز عجيبي کروات‌پسند است اما انگار پرتغالي‌ها او را دوست ندارند. مصاحبه‌اي که تيم‌ملي را از شجاع گرفت نمي‌تواني فوتبالي باشي و هرگز از خودت نپرسيده باشي که شجاع خليل‌زاده چرا هيچ‌وقت براي پوشيدن پيراهن تيم‌ملي گزينه نيست؟ يا محال است براي پيدا کردن پاسخش، کارنامه فني او را زير و رو کني. شجاع هماني است که در پايان ليگ قهرمانان با بيش از 70 دفع توپ موفق، بالاتر از همه مدافعان آسيا ايستاد و اگر چه با تيم‌ملي هم غريبه نيست اما شانسي هم برايش ندارد. البته دعوت نشدن شجاع خليل‌زاده به تيم‌ملي هيچ ربطي به دعواهاي کي‌روش و برانکو ندارد چرا که مرد پرتغالي پيش از قرمزپوش شدن او خطش زده بود. يکي از ستاره‌هاي سپاهان در بازي مقابل پرسپوليس همين شجاع بود که فکر مي‌کرد بعد از اين بازي مي‌تواند چمدانش را ببندد و با تيم‌ملي به اردوي پرتغال برود اما کي‌روش دعوتش نکرد. در واکنش به اين اتفاق خليل‌زاده حرف‌هايي را در مورد سرمربي تيم‌ملي به زبان آورد که به عقيده خيلي‌ها همين حرف‌ها براي هميشه او را از تيم‌ملي دور کرد. او با لحني که عصبانيت از آن مي‌باريد، گفته بود: «نمي‌دانم ديگر چطور بايد بازي کنم تا به تيم‌ملي دعوت شوم؟ من واقعا از اين نحوه دعوت کردن سر درنمي‌آورم و دوست دارم بدانم ملاک دعوت شدن به تيم‌ملي چيست؟ البته نظر هر مربي قابل احترام است و همه مي‌دانيم مربيگري سليقه‌اي است اما مي‌خواهم بدانم چرا بازي‌هاي ليگ برتر ديده نمي‌شود؟» شجاع دعوت از لژيونرها را هم بهانه کرد براي کنايه زدن به کي‌روش: «تمام بازيکنان تيم‌ملي در جام جهاني دوباره دعوت شدند. البته با يکي دو تغيير! فکر مي‌کنم ما هم اگر از مرز ايران رد شويم و حتي در ليگ افغانستان بازي کنيم، به تيم‌ملي دعوت مي‌شويم. باور کنيد اگر در ليگ‌هاي ضعيفي مانند افغانستان و ترکمنستان بازي کنيم، مي‌توانيم جزو نفرات دعوت‌شده به تيم‌ملي باشيم! واقعا چه زماني قرار است نسل تيم‌ملي تغيير کند و به بازيکنان جوان هم فرصت بازي بدهند؟» اين اما همه انتقادهاي شجاع خليل‌زاده از سرمربي تيم‌ملي نبود و او در ادامه با لحني گزنده‌تر کي‌روش را به نقد کشيد: «من نمي‌دانم فوتبال‌مان چه پيشرفتي کرده؟ ما در جام جهاني جلوي آرژانتين اتوبوسي دفاع کرديم اما عيارمان در بازي با بوسني که حمله کرديم، مشخص شد. وقتي ليگ ديده نمي‌شود، چطور انتظار داريم فوتبال‌مان پيشرفت کند؟ بازيکنان ليگ بايد حق‌شان را از چه کسي بگيرند؟ نکند بازيکنان ديگر شق‌القمر مي‌کنند؟ آقاي کي‌روش که فقط بازي‌هاي تهران را مي‌بينند و يک خميازه ‌مي‌کشند و مي‌روند! ايشان فقط براي رفع مسووليت به ورزشگاه آزادي مي‌رود و با توجه به اينکه تا حالا به شهرستان‌ها نرفته‌ ما چگونه بايد براي دعوت شدن به تيم‌ملي انگيزه‌اي داشته باشيم؟»وعده بي سرانجام بلاژويچ پرنده‌اي که به آسمان ميلان نرسيد آنکه فوتبال ايران را متوجه شجاع خليل‌زاده کرد، چيرو بود. همان ميروسلاو بلاژويچ خودمان که وقتي اين مدافع را در نخستين تمرين مس کرمان ديد، از خوشحالي فرياد سر داد و همان‌جا لقب بهترين مدافع ايران را تقديمش کرد. هديه جذاب‌تر چيرو به شجاع اما لقب «پرنده آسماني» بود که هنوز با هر پرش و ضربه سر اين مدافع در ذهن‌مان جان مي‌گيرد و خودِ خليل‌زاده هم حتما به يادگار نگهش داشته. براي درک علاقه بلاژويچ به شجاع خليل‌زاده کافي است مصاحبه مفصل او با سايت گل را به ياد بياوريم. همان‌جايي که او تاکيد داشت از روابط خود با برلوسکني مالک باشگاه ميلان استفاده خواهد کرد تا اين مدافع را که بهترين معرفي‌اش کرده بود، به آنجا بفرستد. ما باورش نکرديم و شجاع هم آنقدر خوش‌شانس نبود که پايش به سرزمين بهترين مدافعان دنياي فوتبال برسد اما چيرو هر بار به يادمان مي‌آورد که او بهترين مدافع ايران است و هر‌بار، در تاييد اين ادعايش تکرار مي‌کرد که شجاع خليل‌زاده به زودي در فوتبال اروپا چهره خواهد شد. حرف‌هاي تاريخي بعد از آن درباره شجاع را ميروسلاو بلاژويچ در مصاحبه با روزنامه يوتارني‌ليست کرواسي به زبان آورد و به مديران ديناموزاگرب توصيه کرد که براي تامين آينده باشگاه‌شان، اين مدافع ايراني را به خدمت بگيرند. هر چند در نهايت نه رابطه دوستانه‌اش با مالک ميلان به کار شجاع آمد و نه توصيه‌اش به مديران دينامو. همانطور که تعريف و تمجيدهايش پيش کارلوس کي‌روش را سرمربي تيم‌ملي ايران خيلي زود به دست باد سپرد و حتي در روزهاي اوج و پختگي شجاع خليل‌زاده حاضر نيست يکي از آن همه پيراهن شماره‌دار را براي پرو کردن به او بدهد. کارت قرمــز شجاع خليل‌زاده را شايد خيلي‌ها به‌عنوان يک بازيکن خشن بشناسند اما واقعيت اين است که او در تمام سال‌هاي حضورش در ليگ برتر فقط سه بار کارت قرمز گرفته. او يک بار به‌عنوان بازيکن مس کرمان از زمين اخراج شد و در سپاهان که بود، دو بار کارت قرمز گرفت. در پرسپوليس اما هنوز کارت قرمز نگرفته تا اخراج‌هايش در اين هشت سال، روي عدد سه ثابت بماند. کارت زرد همه کارت‌هاي زرد شجاع خليل‌زاده را که بشماري، مي‌رسي به عدد 52. در نگاه اول شايد نااميدکننده به نظر برسد اما اگر با حضور هشت ساله او در ليگ برتر و چند دوره حضورش در ليگ قهرمانان آسيا بسنجي، آنقدرها هم عجيب نيست. فصل 90 - 89 بود که شجاع به ليگ برتر آمد و از آن موقع تا امروز که هشت سال گذشته، 45 کارت زرد گرفته است. يعني به طور ميانگين، سالي 5/6کارت زرد. بيشترين تعداد کارت زرد در يک فصل را شجاع در سپاهان ثبت کرده است؛ با 9 کارت. او 7 کارت زرد آسيايي هم دارد. بازي ليگ برتري آمار تعداد بازي‌هاي شجاع خليل‌زاده در ليگ يک و ليگ برتر، نشان مي‌دهد که او به طور ميانگين هر فصل 23 بار براي تيم‌هايش به ميدان رفته و بازيکني ثابت و کليدي بوده. شجاع 42 بار براي مس‌رفسنجان در ليگ يک بازي کرده، 74 بار پيراهن مس‌کرمان را پوشيده، 58 بازي براي سپاهان- دو مقطع- انجام داده، 22 بار در ترکيب تراکتورسازي قرار گرفته و تا امروز 39 بار نيز پيراهن پرسپوليس را پوشيده. اين آمار تعداد بازي‌هاي خليل‌زاده در ليگ برتر و ليگ يک و بدون در نظر گرفتن ليگ قهرمانان آسيا و جام حذفي است. قهرمــاني در طول حدود 9 سالي که خليل‌زاده به سطح نخست فوتبال باشگاهي در ايران رسيده، فقط 3 عنوان قهرماني به‌دست آورده. او يک بار همراه پرسپوليس قهرمان ليگ برتر شده و دو بار نيز سوپرجام را به‌دست آورده. شجاع در ليگ چهاردهم با سپاهان عنوان نايب‌قهرماني را کسب کرد و در فينال ليگ قهرمانان آسيا و بعد از شکست مقابل کاشيما انتلرز ژاپن نيز اين مقام براي او تکرار شد. از اين حيث، خليل‌زاده آمار ويژه‌اي از خود بر جا نگذاشته و البته ايرادي هم متوجه او نمي‌شود. خودتان را جاي او بگذاريد، مگر مي‌شود با مس‌کرمان قهرمان ليگ برتر شد؟ بازي ملــي نخستين بار، اوايل دهه 90 شمسي، کارلوس کي‌روش نام شجاع خليل‌زاده را در فهرست خود نوشت و او را به اردوي تيم ملي دعوت کرد. کمي طول کشيد تا شجاع در رده ملي نخستين بازي‌اش را انجام بدهد، چيزي حدود يک سال. خليل‌زاده نخستين بار، چهارشنبه 13 ارديبهشت 1391 در ورزشگاه انقلاب کرج و براي بازي مقابل موزامبيک در ترکيب تيم ملي قرار گرفت. ديداري که با نتيجه 3 بر صفر به سود ايران به پايان رسيد. شجاع به جز موزامبيک، در 5 بازي رسمي ديگر پيراهن تيم ملي را پوشيد. تاجيکستان، عربستان، بحرين، يمن و عمان تيم‌هايي بودند که خليل‌زاده سابقه بازي برابر آنها را دارد. شجاع در اين بازي‌ها 4 بار در ترکيب ثابت قرار گرفت و 2 بازي هم به‌عنوان بازيکن جانشين وارد زمين شد. گــل زده هشت سال حضور در ليگ برتر و 9 گل. براي يک مدافع آمار بدي نمي‌تواند باشد. شجاع نخستين گل ليگ برتري‌اش را وارد دروازه تيم شاهين بوشهر کرده بود. در تاريخ 15 فروردين سال 91 که 3 بر 2 برنده شدند. او آن روزها بازيکن مس کرمان بود و با پيراهن اين تيم يک گل هم به ذوب‌آهن زد که اتفاقا آن بازي را هم 3 بر 2 بردند. جالب اما گلزني‌هاي شجاع خليل‌زاده مقابل ماشين‌سازي است. او زماني که بازيکن تراکتورسازي بود، در روز پيروزي سه بر يک اين تيم مقابل ماشين‌سازي دو گل زد و چند روز پيش تک گل سه امتيازي پرسپوليس را وارد دروازه اين تيم کرد. فولاد، سپاهان و استقلال خوزستان و ذوب‌آهن هم ديگر تيم‌هايي هستند که شجاع با پيراهن پرسپوليس به آنها گل زده است ليگ قهرمانان آسيا تا اينجاي کار، شجاع خليل‌زاده در چهار دوره ليگ قهرمانان به ميدان رفته است. يک بار با سپاهان، يک بار با تراکتورسازي و دو بار هم با پرسپوليس. چهار دوره حضور و 30 بازي آسيايي که از اين تعداد، پرسپوليس بيشترين سهم را دارد. شجاع در 17 بازي آسيايي پرسپوليس در ليگ قهرمانان 2017 و 2018 حضور داشته، 7 بار با پيراهن تراکتورسازي به ديدار تيم‌هاي آسيايي رفته و 6 بازي آسيايي هم به‌عنوان بازيکن سپاهان دارد. به‌عنوان يک مدافع، نبايد براي شمردن گل‌هاي شجاع وقت بگذاريم اما دو گلي را که او در ليگ قهرمانان به ثمر رسانده، نمي‌شود ناديده گرفت. به‌ويژه گلش به الاهلي در روز 31 مرداد 96 که پرسپوليس را به بازي دو بر صفر باخته، برگرداند. شجاع خليل‌زاده يک فصل پيش از آن يعني در روز چهارم اسفند 94 هم يکي از 4 گل تراکتورسازي را وارد دروازه الجزيره امارات کرده بود.

ما را در کانال تلگرامي «کانال ورزش» دنبال کنيد