از زننده اولین گل در جام جهانی تا فرزند شایسته بنیان‌گذار تاج

طرفداري/ نسل کنوني هواداران ايران از برخي ستارگان فوتبال کشورمان تنها نامي شنيده اند. نامي که در لابه لاي صفحات خاک گرفته تاريخِ اين مرز و بوم گاها کم رنگ و يا به فراموشي سپرده شده اند. ايرج دانايي فرد يکي از آن نام هاي بزرگ و جاودان فوتبال ايران و آسياست. ايرج دانايي فرد آن قدر بزرگ و سرشناس بود که صفحه رسمي توييتر فيفا خبر درگذشت زننده اولين گل تاريخ تيم ملي ايران را که امروز (21 آذرماه) در بيمارستان نمازي شيراز، دعوت حق را لبيک گفت، پوشش دهد. دانايي فرد براي نسل قديم فوتبال ايران، يادآور خاطرات شيريني چه در تيم ملي و چه در باشگاه پرعظمت تاج به حساب مي آيد. پسر شايسته علي دانايي فرد، بنيان گذار تيم تاج و هافبک اعجوبه تيم ملي و باشگاه تاج، که سرآمد بازيکنان زمان خود چه از نظر اخلاقي و فني بود. در دنياي فوتبال يک عقيده کلي وجود دارد که فرزندان فوتباليست هاي معروف، معمولا بازيکن سطح بالا و در حد پدرشان نمي شوند، اما مواردي هم وجود داشته است که خلاف اين عقيده را ثابت کرده است که مي توانيم در اين مورد مالديني ها را مثال بزنيم که مالديني پسر خيلي معروف تر از پدرش نيز شد. يکي از مثال هاي ديگر باز هم در رد کردن اين مدعا لاقل در فوتبال کشورمان، ايرج دانايي فرد است. علي دانايي فرد موسس باشگاه دوچرخه سواران و پدر معنوي تاج آن قدرها بزرگ است که حالا حالاها در مورد او بنويسيم ولي ايرج پسر وي در فوتبال ايران به عنوان بازيکن، موفقيت هاي بيشتري کسب کرد و از پدرش نيز سرشناس تر بود. ايرج دانايي فرد متولد اسفندماه 1329 در تهران است. ايرج از همان بدو جواني استعداد سرشاري در زمينه فوتبال داشت، تا جايي که در سال 1348 و به دعوت رايکوف فقيد سرمربي وقت تيم جوانان ايران، به تيم جوانان دعوت شد. اما به دليل صغر سني و در اوج شايستگي از تيم ملي خط خورد تا فرصت حضور در اين مسابقات را از دست بدهد. ايرج با وجود سن و سال کمش در تيم جوانان باشگاه تاج جولان مي داد، تا جايي که بسياري براين باور بودند که حق اين بازيکن حتي در اين سن و سال حضور در تيم اصلي تاج است. هدايت تاج را تا قبل از رايکوف، مرحوم علي دانايي فرد پدر معنوي تاج به مدت دو دهه برعهده داشت. پست اصلي ايرج در آن روزها گوش چپ بود ولي در تيم پرستاره تاج، بازيکنان بزرگ و مهاجماني چون داريوش مصطفوي، اکبر افتخاري، مهدي حاج محمد و همچنين غلامحسين مظلومي حضور داشتند و استاد علي دانايي فرد هم شخصيتي نبود که پسرش را حتي اگر قدري از سايرين نيز بهتر باشد، بر ديگران ترجيح دهد. در سال 1349 ايرج به تيم اصلي تاج راه يافت و در همان بدو ورودش با اين تيم موفق به قهرماني در جام باشگاه هاي آسيا شد. وي دو سال در تاج بازي کرد ولي به دليل حضور بازيکنان هجومي پرتعداد در خط حمله اين تيم، باز هم کمتر به اين بازيکن با استعداد بازي مي رسيد و وي تصميم گرفت براي ادامه فوتبالش در سال 1351 راهي تيم عقاب شود. عقاب در آن روزگاران رقيب سرسختي براي تيم تاج بود به طوري که در سال 51 در رقابتي تنگاتنگ با تيم پرمهره تاج مقام دوم باشگاه هاي تهران را کسب کرد. او بعد از دو سال بازي در اين تيم در سال 1353 به تيم پاس پيوست و دو سال نيز در اين تيم بود. دانايي فرد دو سال باشکوه در پاس تهران داشت و در سال 1355 توانست به مقام قهرماني چهارمين دوره جام تخت جمشيد دست يابد. درخشش ايرج دانايي فرد در تيم پاس سبب شد تا او در همان سال و براي بار دوم مجددا به تاج برگردد و تا سال 1359 در اين تيم که بعد از انقلاب به استقلال تهران تغييرنام داده بود، به بازي مشغول شود. ايرج دانايي فرد حماسه ساز بازي ايران و اسکاتلند و نخستين بازيکني است که در جام جهاني براي ايران گل زده است. دانايي فرد سابقه 17 بار پوشيدن پيراهن تيم ملي را داشته و سه گل نيز با براي تيم ملي ايران به ثمر رسانده که مهم ترين آن، گل اين بازيکن در جام جهاني 1978 آرژانتين و بازي برابر اسکاتلند بود که با گل اين بازيکن، ايران توانست آن بازي را با نتيجه مساوي پشت سر بگذارد. وي هم چنين در سال 1980 و در جام ملت هاي آسيا که در کشور کويت برگزار مي شد، به همراه تيم ملي کشورمان به مقام سوم اين رقابت ها دست يافت. دانايي فرد به همراه آندرانيک اسکندريان، از جمله بازيکنان ايراني بودند که در تيم منتخب جهان نيز حضور داشتند. او بازيکني سر به زير و به قول معروف خاکي بود که در تيم منتخب جهان خيلي ساده در گوشه اي از زمين بدون ناز و اداهاي بازيکنان فعلي در درب کلمن آب مي نوشد، خستگي در مي کند و در بازي خداحافظي پله حضور به عمل مي آورد. بازي که در آن بزرگاني هم چون پله و يوهان کرايوف نيز حضور داشتند. ايرج دانايي فرد پس از انقلاب راهي کشور آمريکا و شهر اوکلاهاما شد و در تيم تولساي اين شهر مشغول به بازي گشت و با پيراهن اين تيم و در گمنامي از ميادين فوتبال خداحافظي کرد. وي تا اواخر عمر گرانبهايش در کشور آمريکا يک فروشگاه کوچک وسايل ورزشي را اداره مي کرد و در سرانجام در روز چهارشنبه 21 آذرماه 1397 و در سن 67 سالگي به دليل بيماري کبد در بيمارستان نمازي شيراز، دارفاني را وداع گفت. ايرج دانايي فرد يک تاجي واقعي، با کوله باري از افتخارات ملي و باشگاهي و مهمتر از همه بي ادعا و خاکي بودن بود که بسياري تا زمان مرگ و بيماريش، تنها نامي از اين مرد بزرگ را شنيده بودند. سايت «طرفداري» درگذشت اين پيشکسوت فوتبال ايران را به خانواده مرحوم ايرج دانايي فرد، جامعه فوتبال ايران، باشگاه استقلال تهران و طرفداران اين تيم تسليت مي گويد. روحش شاد و قرين رحمت الهي باد. افتخارات ايرج دانايي فرد زننده اولين گل تاريخ تيم ملي ايران در مسابقات جام جهاني در برابر تيم ملي اسکاتلند حضور در جام جهاني 1978 آرژانتين به همراه تيم ملي فوتبال ايران کسب مقام سوم جام ملت هاي آسياي کويت در سال 1980 به همراه تيم ملي فوتبال ايران قهرماني در جام باشگاه‌هاي آسيا 1970 به همراه تيم تاج تهران کسب مقام سوم جام باشگاه‌هاي آسيا 1971 به همراه تيم تاج تهران قهرمان دو دوره جام باشگاه هاي تهران در سال هاي 50 و 51 به همراه تيم تاج تهران قهرماني در ليگ تخت جمشيد در سال 1355 به همراه تيم پاس تهران قهرماني در جام حذفي فوتبال ايران57-1356به همراه تيم تاج تهران

ما را در کانال تلگرامي «کانال ورزش» دنبال کنيد