سقوط به لیگ یک؛ به جهنم خوش آمدید
ايلنا/ سقوط به ليگ پايينتر در همه جاي دنيا اتفاقي تلخ و ناراحتکننده است اما در ايران داستان فراتر از اين حرفهاست؛ سقوط به ليگ دسته اول در فوتبال مريض ما ميتواند به معني نابودي ابدي تمام شود. تيم شاهين شهرداري بوشهر با پيروزي ديروز خود برابر سرخپوشان پاکدشت موفق شد بعد از 7 سال به ليگ برتر بازگردد. اين اتفاق در شرايطي رخ داد که شايد خيليها فراموش کرده بودند اين تيم روزي در ليگ برتر حضور داشت و با هواداران پر شورش يکي از زيباييهاي ليگ کشورمان را به وجود آورده بود. اما فوتبال ما با اين اتفاق چندان هم غريبه نيست. فوتبال ايران پر است از تيمهايي که روزي تيتر يک اخبار و روزنامهها بودهاند اما امروز يا بطور کلي نابود شدهاند يا از آنها چيزي جز نامشان باقي نمانده است. اگر در اروپا سقوط به ليگ پايينتر فقط يک شکست محسوب شود اين اتفاق در فوتبال ايران ميتواند به معني پاياني هميشگي بر فعاليت يک تيم باشد. کم نبودهاند تيمهايي که سقوط کردهاند و سالها در ليگ دسته اول دست و پا زدهاند. تيمهايي که بسياري از آنها نتوانستهاند به ليگ برتر بازگردند و چه بسا تا مرز نابودي هم پيش رفتهاند. بازگشت به ليگ برتر؛ آرزوي محال تيمهاي ريشهدار در ميان تيمهايي که در سالهاي اخير به ليگ آزادگان سقوط کردهاند نام دو تيم بيشتر از همه توجهات را به خود جلب ميکند: ملوان بندر انزلي و فجرسپاسي. تيمهايي که روزي نقش ثابتي در معرفي استعدادها به فوتبال ايران داشتند و همواره نام چند بازيکن مليپوش در ليست آنها به چشم ميآمد حالا در ليگ دسته اول روزگار ميگذرانند و چند سالي است که در تکاپو براي صعود به ليگ برتر هستند. فجر سپاسي و ملوان که در سالهاي آخر حضورشان در ليگ برتر هم با مشکلات مالي روبرور شدهبودند با سقوط به ليگ آزادگان به کلي فراموش شدهاند و شايد بود و نبودشان براي مسولان فوتبال شيراز و گيلان چندان هم مهم نباشد. اتفاقي که ادامه آن ميتواند نتيجه ناگواري را در پي داشتهباشد و به نابودي هميشگي آنها منجر شود. مس کرمان و شهرداري تبريز نيز از تيمهايي هستند که در سالهاي اخير به ليگ يک سقوط کردهاند و هنوز نتوانستهاند به ليگ برتر بازگردند. تيمهايي که شايد غيبتشان در سطح اول فوتبال ايران به اندازه ملوان و فجرسپاسي دردناک نباشد اما حداقل براي هواداران اين تيمها تحمل اين وضع دردناک است. سقوط به ليگ دسته دوم؛ آغازي براي فراموشي کامل يک تيم اگرچه سقوط به ليگ يک ميتواند براي هواداران يک تيم تراژيک ترين اتفاق ممکن به نظر برسد اما تجربه نشان ميدهد در ليگ ايران اوضاع ميتواند بدتر هم بشود. در سالهاي اخير کم نبودند تيمهايي که ابتدا به ليگ دسته دوم سقوط کرده و در نهايت تا مرز نابودي کامل پيش رفتهاند. روندي که تعدادي از تيمهايي که سابقه حضور در فصول قبل ليگ برتر را داشتند در پيش گرفته و به نظر ميرسد به سرنوشتي مشابه دچار شوند. نفت تهران که روزگاري براي قهرماني در ليگ برتر ميجنگيد و حتي توانست خودش را به 8 تيم برتر ليگ قهرمانان آسيا هم برساند زودتر از آن چيزي که تصور ميشد به مرز نابودي رسيد. آنها ابتدا از تيمي که چندين سال جزو مدعيان ليگ بود و در آسيا حضور داشت به يک تيم ميانه جدولي تبديل شد. مشکلات مالي اين تيم و خروج ستارههاي مليپوش (عليرضا بيرانوند، سيد جلال حسيني، وحيد اميري، کمال کاميابي نيا مرتضي پور علي گنجي و ...) آنها را به تيمي ميانه جدولي تبديل کرد و در نهايت فصل قبل به ليگ يک سقوط کردند. سياه جامگان مشهد ديگر تيمي بود که فصل قبل به ليگ يک سقوط کرد. نکته جالب اين است اين دو تيم در اين فصل هم سرنوشتي مشابه هم داشتند؛ انصراف از مسابقات و سقوط به ليگ دسته دوم. تيمهايي که کاملا فراموش شدهاند در فوتبال ايران هيچ وقت پاياني بر تاريکيها وجود ندارد و هميشه اوضاع ميتواند بدتر از گذشته شود مگر اينکه تيمي به طور کامل منحل شده و به حياتش پايان بدهد ... اتفاقي که براي گهر دورود و صباي قم رخ داد و راهآهن و استقلال اهواز هم در آستانه تجربه آن هستند. راهآهن که اين فصل از حضور در مسابقات ليگ دسته دوم انصراف داد حالا بايد در ليگ استاني به ميدان برود. اتفاقي که به نظر ميرسد رخ ندهد و اين تيم براي هميشه به حياتش پايان دهد. صباي قم هم به سرنوشتي مشابه دچار شد و با سقوط به ليگ استاني تيم بزرگسالانش را به شکل کلي منحل کرد. استقلال اهواز هم که روزي با فيروز کريمي براي قهرماني در ليگ برتر ميجنگيد چيزي نمانده بود به ليگ استاني سقوط کند اما در لحظات آخر توانست خودش را در ليگ دسته دوم نگه دارد. اتفاقي که شايد بتواند اميد را براي هواداران اين تيم ريشهدار خوزستاني زنده کند اما بعيد است نقطه روشني در انتظار اين تيم باشد. البته داماش گيلان هم ميتوانست در اين ليست قرار بگيرد اما آنها با قرار گرفتن در بالاي جدول ليگ دسته دوم در آستانه صعود به ليگ آزادگان قرار دارند تا اينظور به نظر برسد فعلا خودشان را از مهلکه نجات دادهاند ولي مسولان فوتبال گيلان نبايد فراموش کنند عدم حمايت از اين تيم آنها را هم در آستانه رسيدن به سرنوشتي مشابه قرار ميدهد. هميشه استثنايي وجود دارد حتي بنيانيترين قوانين علمي هم شامل استثنائاتي هستند. فوتبال ايران هم از اين قاعده مستثني نيست و تيمهايي وجود داشتهاند که با وجود سقوط به ليگ دسته يک دوباره خودشان را بازيابي کرده و از مهلکه نجات دادهاند. در بين تيمهايي که در سالهاي اخير سقوط کردهاند شش تيم توانستهاند مجددا به ليگ برتر بازگردند: پديده شهر خودرو، پيکان تهران، صنعت نفت آبادان، نفت مسجد سليمان، ماشين سازي تبريز، شاهين بوشهر البته نبايد فراموش کرد داستان ماشينسازي تبريز کمي متفاوت است و ماشين سازي که در ليگ برتر حضور دارد عملا همان گسترش فولاد است تا تعداد واقعي تيمهايي که به ليگ برتر بازگشتهاند پنج تيم باشد. تعدادي که در برابر 11 تيمي که ديگر نام و نشاني از آنها باقي نمانده است عدد بزرگي به نظر نميرسد.