21 تغییر در 27 سال؛ سرگیجه یک قهرمان
نود/ در بين تمامي تيم هاي هميشه حاضر در ليگ برتر انگليس، هيچ تيمي به اندازه چلسي دست به تغيير مربي نزده است. شايد در ظاهر مائوريتسيو ساري همچنان سرمربي چلسي باشد اما ميتوان ديگر دوران او را در استمفوردبريج پايان يافته تلقي کرد. ساري که در تابستان 2018 جاي هموطن خود، آنتونيو کونته، را روي نيمکت چلسي گرفت، شروعي اميدوارکننده همراه آبي ها داشت اما نتايج رفته رفته افت کردند و "ساري بال" نيز نتوانسته بود محبوبيتي بين غالب طرفداران چلسي کسب کند تا زمزمه هاي اخراج ساري حتي در ميانه هاي فصل هم شنيده شود. با اين حال، ساري فصل آبي ها را نجات داد. او چلسي را به رده سوم جدول رساند تا بعد از غيبتي يک ساله، آبي ها دوباره به جمع 4 تيم برتر ليگ بازگردند. اما شايد مهم تر از آن، قهرماني چلسي در رقابت هاي ليگ اروپا باشد. قهرماني اي که موجب شده چلسي اکنون در سيد يک فصل بعد ليگ قهرمانان اروپا در صف بزرگان قرار گيرد. به همه اين ها، بايد حضور در فينال جام اتحاديه را هم اضافه کرد تا دريافت ساري بعد از يک فصل، روي کاغذ با موفقيت لندن را (احتمالا) به مقصد يوونتوس ترک ميکند. تلاش هاي چلسي براي يافتن سرمربي بعدي آغاز شده و تغيير بعدي، بيست و يکمين تغييري خواهد بود که نيمکت چلسي در دوران ليگ برتر به خود ديده است. در واقع حضور ساري به جاي آنتونيو کونته در تابستان 2018، بيستمين تغيير مربي چلسي از سال 1992 و شروع ليگ برتر تاکنون بود و اکنون آبي ها بعد از تنها يک فصل، دوباره بايد به فکر فردي تازه براي نيمکت خود باشند. البته اين تغييرات، همواره به معناي آمدن نام هاي جديد نبوده است. ژوزه مورينيو و گاس هيدينک دو نفري بوده اند که دو بار در راس کادر فني قرار گرفته اند و ري ويلکينز فقيد نيز در دو مقطع مجزا (يک بار مشترک و بار ديگر تنها) هدايت موقت چلسي را ولو براي يک بازي در دست داشته است. فورفورتو به تمامي مربيان چلسي در فضاي ليگ برتر پرداخته که در ادامه نگاهي به آن ها و تاريخ شروع کارشان روي نيمکت آبي ها خواهيم داشت: يان پورترفيلد (اسکاتلند): ژوئن 1991 ديويد وب (انگلستان، موقت): فوريه 1993 گلن هادل (انگليس): ژوئن 1993 رود گوليت (هلند): مي 1996 جانلوکا ويالي (ايتاليا): فوريه 1998 گراهام ريکس و ري ويلکينز (انگليس، موقت): سپتامبر 2000 کلوديو رانيري (ايتاليا): سپتامبر 2000 ژوزه مورينيو (پرتغال): ژوئن 2004 آورام گرانت (رژيم صهيونيستي): سپتامبر 2007 لوئيز فليپه اسکولاري (برزيل): جولاي 2008 ري ويلکينز (انگليس، موقت): فوريه 2009 گاس هيدينک (هلند، موقت): فوريه 2009 کارلو آنچلوتي (ايتاليا): ژوئن 2009 آندره وياش بواش (پرتغال): ژوئن 2011 روبرتو ديمتئو (ايتاليا): مارچ 2012 رافائل بنتيس (اسپانيا، موقت): نوامبر 2012 ژوزه مورينيو (پرتغال): ژوئن 2013 استيو هالند (انگليس، موقت): دسامبر 2015 گاس هيدينک (هلند، موقت): دسامبر 2015 آنتونيو کونته (ايتاليا): جولاي 2016 مائوريتسيو ساري (ايتاليا): جولاي 2018 در تاريخ ليگ برتر انگليس و از فصل 93-1992 شش تيم چلسي، تاتنهام، اورتون، منچستريونايتد، ليورپول و آرسنال تيم هايي بوده اند که در تمامي 27 فصل سپري شده در رقابت ها حضور داشته اند. از اين بين هيچ تيمي به اندازه چلسي (21) دچار تغيير و تحول روي نيمکت خود نشده و نزديک ترين تيم به آبي هاي لندن، تاتنهام است که در طول اين سال ها 19 تغيير را روي نيمکت خود ديده است. البته حضور مربيان موقت يکي از دلايل افزايش اين تغييرات براي هر دو تيم بوده است. براي مثال زوج ريکس-ويلکينس در سپتامبر 2000 تنها در 2 مسابقه چلسي را هدايت کردند، ويلکينز خود در سال 2009 و پيش از ورود هيدينک تنها در يک مسابقه آبي ها را رهبري کرد و استيو هالند مربي کنوني انگلستان در دسامبر 2015 در يک مسابقه روي نيمکت چلسي نشست. اين اتفاق براي تاتنهام هم به شکلي مشابه رخ داده است. ديويد پليت و کلايو آلن به ترتيب در 3 و 2 مقطع گوناگون به شکل موقت روي نيمکت اسپرز نشسته اند؛ مربياني که موقت بوده اند اما از آن جايي که تيم در بازي هايي با رهبري آن ها به ميدان رفته، نميتوان نام آن ها را در ذکر تغييرات از قلم انداخت. بعد از چلسي و تاتنهام، نوبت به اورتون ميرسد که در اين سال ها 13 بار نيمکت خود را دستخوش تغيير کرده است. در رده هاي بعدي نيز نام هاي ليورپول (9 تغيير)، آرسنال (6 تغيير) و منچستريونايتد (5 تغيير) ديده ميشود. يکي از نتايج اين تغييرات زياد، عدم ثبات مربيان روي نيمکت براي ساليان متمادي است. باثبات ترين مربي چلسي در اين سال ها کلوديو رانيري بوده که او نيز 3 ماه قبل از رسيدن به 4 سال، از سمت خود برکنار شد. در تاتنهام، مائوريسيو پوچتينو به زودي روي نيمکت اسپرز 5 ساله ميشود، در اورتون ديويد مويس بيش از 11 سال هدايت اين تيم را به دست داشت، در ليورپول ژرار هوليه و رافا بنيتس هر يک براي 6 سال در آنفيلد حضور داشتند، در منچستريونايتد آلکس فرگوسن براي 21 سال شياطين سرخ را رهبري کرد (فقط با احتساب دوران ليگ برتر) و در آرسنال نيز آرسن ونگر بعد از حدود 22 سال از اين تيم کناره گرفت. شايد بسياري تغييرات بيش از حد نيمکت چلسي را مرتبط با رومن آبراموويچ و عطش او براي کسب موفقيت بدانند اما پيش از ورود آبراموويچ در سال 2003 نيز از اين دست تغييرات در چلسي مشاهده شده است. در سپتامبر 2000 و در دوران مديريت کن بيتس، جانلوکا ويالي در شرايطي شغل خود را از دست داد که در يک بازه زماني 2 سال و 7 ماهه، 5 جام را براي چلسي به ارمغان آورده و آخرين جام خود را نيز تنها يک ماه قبل از اخراج، با پيروزي 2-0 بر منچستريونايتد کسب کرده بود. (جام خيريه 2000) ژوزه مورينيو در طول 3 فصل کامل حضور در چلسي (مقطع نخست) اين تيم را به 6 قهرماني (از جمله نخستين قهرماني آبي ها در سطح اول جزيره بعد از 50 سال) رساند اما چندماه بعد از قهرماني در جام حذفي برکنار شد. جانشين او، آورام گرانت که در ابتداي فصل 08-2007 به عنوان مديرورزشي به چلسي آمده بود، چلسي را در ليگ برتر به رده دوم رساند، نايب قهرمان جام اتحاديه کرد و براي اولين بار در تاريخ به فينال ليگ قهرمانان رساند، اما انگار 3 نايب قهرماني بيشتر از مثبت بودن، به عنوان نقطه اي منفي در کارنامه گرانت در نظر گرفته شد. گاس هيدينک که در ميانه هاي فصل 09-2008 به نيمکت چلسي رسيده بود، تيم چهارم جدولي لوئيز فليپه اسکولاري را به رده سوم رساند، در جام حذفي قهرمان شد و با بدشانسي تمام از صعود به فينال ليگ قهرمانان بازماند. البته هيدينک هرگز قرار نبود در قامت يک مربي دائمي در چلسي حضور داشته باشد. کارلو آنچلوتي بعد از فصل به يادماندني 10-2009 و کسب دوگانه داخلي، يک فصل بدون جام را پشت سر گذاشت تا بهترين بهانه را براي مالک روس فراهم کرده باشد. روبرتو ديمتئو جانشين آندره وياش بواش شد و تيم او را به قهرماني در جام حذفي و البته، ليگ قهرمانان اروپا رساند. اما يک شروع ضعيف، ديمتئو را 6 ماه بعد از يگانه قهرماني چلسي در ليگ قهرمانان از نيمکت چلسي دور کرد. رافائل بنيتس نيز در شرايطي از چلسي خارج شد که اين تيم را براي نخستين بار در تاريخش به قهرماني ليگ اروپا رسانده بود. البته در اين مورد خاص به نظر ميرسد هيچ يک از طرفداران چلسي از خروج بنيتس ناراحت نشده اند. در مورد اخراج مورينيو در دسامبر 2015 شايد نتوان بهانه اي آورد اما در مورد آنتونيو کونته، او نيز فردي بود که چلسي را در فصل نخست با 93 امتياز به قهرماني ليگ برتر رساند و در فصل دوم نيز عليرغم خروج چلسي از جمع 4 تيم برتر، به قهرماني در جام حذفي رهنمون کرد. اما او نيز عليرغم ميل هواداران در چلسي ماندني نشد. از آغاز ليگ برتر در فصل 93-1992 چلسي به 24 جام قهرماني دست يافته (داخلي و اروپايي) که از اين منظر دومين تيم موفق انگليسي در اين برهه محسوب ميشود. در حقيقت در تمامي اين سال ها تنها منچستريونايتد توانسته با 38 قهرماني، جام هاي بيشتري را نسبت به چلسي کسب کند. آرسنال در اين سال ها 20 بار قهرمان رقابت هاي مختلف شده، ليورپول به 13 قهرماني رسيده و اورتون و تاتنهام نيز هريک به ترتيب 2 و يک جام را بالاي سر برده اند. منچسترسيتي نيز که البته در برخي از دوره هاي ليگ برتر غايب بوده و در سال هاي اخير به يک قدرت تبديل شده، 12 جام را کسب کرده است. نميتوان منکر کارايي برخي از اين تغييرات شد، چرا که چلسي کسب چند جام را مديون مربياني است که در ميانه هاي راه آورده است، اما از طرف ديگر به نظر ميرسد اطمينان بيشتر به برخي مربيان ميتوانست چلسي را به جام هايي بيشتر از آن چه اکنون در موزه افتخارات باشگاه وجود دارد، برساند. ثبات روي نيمکت، اتفاقي است که هواداران چلسي هنوز هم نتوانسته اند آن را به شکل واقعي لمس کنند./