گیم نیوز/ الماسی درخشان روی تاج جنگ ستارگان (KOTOR 2003)
ديجي کالا/ حکايت موفقيت جنگ ستارگان حکايت موفقيتي است که همه عاشق شنيدن آن هستند: حکايت آن بازندهي از پيشتعيينشدهاي که هيچکس آن را جدي نميگرفت، ولي هنگامي که موعد امتحان پس دادن رسيد، تمام احتمالات و انتظارات و فرضيات را به دراماتيکترين شکل ممکن درهم شکست و به چنان موفقيتي دست پيدا کرد که انگار تمام مدت تحت حمايت نيرويي کيهاني بوده است. تقريباً تمام کساني که قبل از روي پرده رفتن اولين فيلم جنگ ستارگان با آن آشنا بودند، انتظار شکست فيلم را داشتند. هريسون فورد و اَلک گينس، از بازيگران فيلم، از بد بودن ديالوگهايي که بايد ادا ميکردند گلايهمند بودند، برايان ديپالما پس از تماشاي فيلم آن را «بدترين فيلم تاريخ» خطاب کرد و حتي کارگردان آن جورج لوکاس به هنگام روي پرده رفتن «جنگ ستارگان: اميدي تازه» (Star Wars: A New Hope) در سال ۱۹۷۷ براي تعطيلات به هاوايي رفته بود و به خود زحمت شرکت در افتتاحيهي آن را نداد؛ چون يقين داشت فيلم شکست خواهد خورد. تنها کسي که به موفقيت فيلم ايمان داشت، استيون اسپيلبرگ بود و حتي سر اين موضوع سر ۲٫۵ درصد از سود مجموعه با جورج لوکاس شرطبندي کرد، شرطي که به بهترين شکل ممکن به بار نشست. KOTOR شايد از بعضي لحاظ فاخرترين اثري باشد که نام جنگ ستارگان را يدک ميکشد. جنگ ستارگان نهتنها به موفقيت رسيد، بلکه تعريف جديدي از به موفقيت رسيدن ارائه کرد. براي بعضيها سهگانهي اصلي جنگ ستارگان صرفاً يک سهگانهي سينمايي جذاب و سرگرمکننده نيست؛ چيزي است که دوران کودکيشان با آن تعريف ميشود. بسياري از مردان آمريکايي هستند که آرمان تربيتيشان اين است که فرزندشان را هم مثل خود عاشق سينهچاک جنگ ستارگان کنند و برايشان داستان ماجراجوييهاي «لوک اسکايواکر» و «هان سولو» و «چوباکا» را تعريف کنند؛ احتمالاً با همان نيت، اشتياق و درجهي تعصبي که وايکينگها داستان اودين و ثور و لوکي را براي فرزندانشان تعريف ميکردند. با وجود اينکه از تولد جنگ ستارگان فقط ۴۰ سال ميگذرد، آنقدر آثار جانبي اعم از کتاب، کميک، ويدئوگيم، سريال و… در بستر دنياي آن ساخته شده که اگر يک نفر کل عمرش را پاي جنگ ستارگان بگذارد، باز هم نميتواند تمام آثار دنياي گسترده را تجربه کند (دنياي گسترده يا Expanded Universe به مجموعه آثاري از دنياي جنگ ستارگان اطلاق ميشود که شرکت لوکاسفيلمز در ساختشان دخيل نبوده است). شايد «ووکيپديا»، دانشنامهي آنلاين ۱۳۵۰۰۰ صفحهاي جنگ ستارگان که روز به روز هم در حال گستردهتر شدن است و ميزان حجم و جزئيات برخي از مقالاتش شگفتزدهيتان خواهند کرد (مقالهي مربوط به آناکين اسکايواکر يا همان دارث ويدر نزديک به صد و شصت هزار کلمه است؛ تقريباً به اندازهي يک کتاب ششصد صفحهاي)، ايدهي خوبي به شما بدهد که با چه دنياي وسيعي طرف هستيد. البته پس از فروخته شدن حقوق اين مجموعه به ديزني و تصميمگيري براي ساختن اپيزود هفتم، بيشتر اين آثار رسماً روايت غيرصحيح (Non-canon) يا به لفظ معروفتر افسانه (Legend) به حساب آورده شدند تا نويسندگان ديزني با فراغ خاطر دنياي جنگ ستارگان را آنطور که دوست دارند جلو ببرند. براي همين اکنون دنياي گسترده تبديل شده به آشفتهبازاري پر از تناقض و ناهمگوني و آثاري که حتي به انگيزهي بالا بردن دانش شخصي راجعبه دنياي جنگ ستارگان هم نميتوان تجربهيشان کرد، چون ديگر روايت صحيح به حساب نميآيند. از طرف ديگر، با توجه به شلوغ بودن دنياي گسترده، سوا کردن آثاري که فارغ از صحيح يا غيرصحيح بودن، به خاطر کيفيت بالا واقعاً ارزش وقتي را که رويشان ميگذاريد داشته باشند، کار راحتي نيست. با اين اوصاف، شايد بتوان حساسيتهاي کريستوفر تالکين و جلوگيري سرسختانهي او از هرگونه دخالت خارجي در دنياي خيالي پدرش را بهتر درک کرد. اگر او هم مثل لوکاس پولدوست اجازه ميداد هرکس هرطور که دلش ميخواهد دنياي ارباب حلقهها را گسترش دهد، شايد اکنون «سرزمين ميانه» هم مثل «کهکشاني دور در زماني خيلي قبل» به آش شلهقلمکار تبديل شده بود. با اين وجود، در ميان آثار جهان گسترده، اثري وجود دارد که از لحاظ کيفيت بالاي خود زبانزد خاص و عام است و براي بسياري از افراد (منجمله نگارندهي اين مطلب) عامل اصلي علاقهمندي به دنياي جنگ ستارگان و پي بردن به ارزشها و پتانسيلهاي آن براي داستانگويي بوده است. اين اثر نقشآفريني شاهکار استوديوي بايووير است که در سال ۲۰۰۳ منتشر شد و شايد از بعضي لحاظ فاخرترين اثري باشد که نام جنگ ستارگان را يدک ميکشد؛ اين اثر شواليههاي جمهوري قديم (Knights of the Old Republic) نام دارد. اتفاقات شواليههاي جمهوري قديم تقريباً ۴۰۰۰ سال پيش از تشکيل شدن امپراتوري کهکشاني (Galactic Empire) يا به عبارت سادهتر، ۴۰۰۰ سال پيش از وقايع ششگانهي سينمايي جنگ ستارگان اتفاق ميافتد. براي همين از هيچ لحاظ با شخصيتها و خط داستاني معروف لوک اسکايواکر و اوبيوان کنوبي و نبرد ياوين که به نابودي اولين دثاستار منجر شد ارتباط ندارد، اما تقريباً تمام المانهاي نمادين دنياي جنگ ستارگان را در خود به کار ميگيرد. داستان بازي از درگيري بين «دارث ماليک» و «دارث رِوِن» با جمهوري آغاز ميشود؛ دارث ماليک و دارث رون دو جداي بودند که به خاطر اختلاف با سران محفل جداي، از آنها جدا شدند و با کشف کردن قدرت نهفته در نيروي تاريکي، به شواليههاي تاريک سيث تبديل شدند. جمهوري نيز يک تشکيلات عظيم و ديوانسالارانهي بينسيارهاي است که کار آن حاکميت بر روي کهکشاني ميباشد که دنياي جنگ ستارگان در آن واقع شده است. بازي از لحاظ عمق نقشآفريني چيزي کم و کسر ندارد. در قسمت آغازين بازي، شخصيت اصلي بازي (که بايد او را بسازيد و ميتوانيد جنسيتش را تعيين کنيد) در يکي از سفينههاي جمهوري به نام اِندِر اسپاير که تحت حملهي نيروهاي دارث ماليک قرار گرفته، از خواب بيدار ميشود و به همراهي فردي به نام «کارث اوناسي» که خلباني ماهر و قهرمان جنگي جمهوري است، با استفاده از سفينکهاي نجات موفق به فرار ميشود. پس از فرار موفقيتآميز، شخصيت اصلي و کارث روي سطح سيارهي تاريس (که اندر اسپاير بر فراز آن قرار داشت) فرود ميآيند. در آنجا شخصيت اصلي پي ميبرد که نيروهاي ماليک شهر تاريس را تحت کنترل گرفتهاند تا جداي جواني به نام «باستيلا شان» را در آن پيدا کنند؛ جِدايي که به خاطر تسلط فوقالعادهاش روي قابليت «مراقبه در نبرد» (Battle Mediation) ميتواند نتيجهي نبرد را به نفع هر جناحي که او را در اختيار داشته باشد، تغيير دهد. شخصيت اصلي طي ماجراجوييهايش در تاريس موفق ميشود چند همراه ديگر پيدا کند، باستيلا را از دست گروهي خلافکار نجات دهد و نهايتاً به همراه آنها از طريق سفينهاي به نام اِبون هاک از تاريس خارج شود. شخصيت اصلي به آکادمي تعليم جداي در سيارهي دانتويين ميرود و در آنجا، حين تعليماتش، به وجود «استار فورج» پي ميبرد، يک ابرکارخانه در فضا که با استفاده از آن ميتوان قويترين ارتش کهکشان را ساخت و ظاهراً منشاً اصلي قدرت دارث ماليک است. بدين ترتيب هدف اصلي او تعيين ميشود: رفتن به سيارههاي مختلف، کسب اطلاعات بيشتر راجعبه موقعيت استار فورج و در نهايت پيدا کردن و نابود کردن آن. حال و هواي شواليههاي جمهوري قديم بسيار نزديک به حال و هواي فيلمهاي اصلي سري است. سيارات و لوکيشنهايي که در طول بازي ميتوانيد بهشان سفر کنيد، تنوع خوبي دارند و از منزلگاه سرسبز و جنگلي ووکيها يعني کاشيک گرفته تا سيارهي بياباني و پرجرم و جنايت تاتويين متغير هستند. نزديکي اين حال و هوا با مقايسهي کوتور ۱ با کوتور ۲ که جو تاريک و ساختارشکنانهاي داشت و حتي محيطهاي چمني آن نيز دلگير به نظر ميرسيدند، بيشتر معلوم ميشود. کوتور مثل اپيزود پنجم فيلمهاي جنگ ستارگان يک پيچش داستاني بسيار دگرگونساز نيز دارد که اگر از قبل برايتان لوث نشده باشد، مسلماً شوکهيتان خواهد کرد و هميشه در فهرست بهترين پيچشهاي داستاني در ميان بازيهاي ويدئويي حضور دارد. طبق سنت بازيهاي بايووير، که از قضا سنت سري جنگ ستارگان نيز هست، همراهان شما، که از توايلِک گرفته تا ووکي بينشان هست، نقش زيادي در پيشبرد و غنيتر کردن داستان دارند. اين همراهان علاوه بر اينکه در مبارزات به شما ياري ميرسانند، هرکدام حاوي ماموريتهاي مخصوص به خود هستند و با ديالوگهايشان شما را به درک شرايط فعلي و آشنايي با دنياي اطرافتان کمک ميکنند. از ميان اين همراهان ميتوان شخصيتي چون HK-47 را مثال زد، رباتي روانپريش و ساديست که تمايل او به نابودي و تحقير انسانيت و در عين حال وفاداري بيچون و چرايش به شخصيت اصلي او را به شخصيتي طنزآميز و سرگرمکننده تبديل ميکند. گشت و گذار در مراحل کوتور و گوش دادن به موسيقي پسزمينه براي طرفداران جنگ ستارگان بسيار دلانگيز خواهد بود، چون حال و هوا و طراحي هنري بازي به فيلمها بسيار نزديک است. بازي از سيستم اخلاقيات استفاده ميکند. گرايش شما به سمت نيکي يا پليدي، علاوه بر اينکه تعيين ميکند شخصيتتان به کدامين قابليتهاي نيرو (يا همان Force) دست پيدا ميکند، روي پايانبندي بازي نيز تاثير ميگذارد. اين انتخابها معمولاً از طريق درخت ديالوگ و نحوهي به سرانجام رساندن ماموريتهاي فرعي انجام ميشوند، هرچند تمام اين انتخابها نتيجهاي را که انتظار داريد به همراه ندارند. به عنوان مثال، در يکي از ماموريتهاي بازي در دانتويين، زني که به رباتش وابستگي افراطي دارد، از شما ميخواهد ربات را به او بازگردانيد. اگر اين کار را انجام دهيد، به سمت نيکي گرايش پيدا ميکنيد، ولي اگر ربات را نابود کنيد و به او بگوييد که ربات رفته و ديگر برنميگردد، کار پليدي انجام ندادهايد، چون اين چيزي است که خود ربات از شما ميخواهد؛ با نابود شدن او، زن ميتواند به زندگي عادي خود بازگردد. البته انتخابهاي اخلاقي بازي تا حدي کليشهاي و واضح هستند و شما را در موقعيتهاي پيچيدهاي که مرز بين خوبي و بدي مشخص نيست، قرار نميدهند. بعضي وقتها هم برخي از انتخابها هم به قدري مضحک و غيرمنطقي هستند که شايد باعث شوند ترجيح دهيد انتخابي در تضاد با جهتگيري استاندارد خود انجام دهيد. مثلاً فرض کنيد يکي از نزديکترين افراد به شما در اوج احساسات بهتان ابراز عشق کند و شما در جواب بزنيد و او را منهدم کنيد! انجام چنين کاري حتي از چنگيزخان هم بعيد به نظر ميرسد، ولي چنين انتخابي در بازي وجود دارد و اين باعث ميشود سيستم اخلاقي بازي بعضيوقتها بچگانه جلوه کند. ولي در کل انتخابات اخلاقي با درجهي تناسب بالايي روي گيم-پلي و داستان سوار شدهاند و مسلماً انگيزهي خوبي براي چندباره بازي کردن بازي را فراهم ميکنند. کوتور پايهگذار سيستم مبارزهاي است که بعدها دوباره در عصر اژدها از آن استفاده شد: سيستمي نيمهنوبتي/نيمههمزمان که شما را ملزوم ميکند يک سري فرمان صادر کنيد و منتظر بمانيد تا هريک اجرا شود. سفينهي ابون هاک که پيشتر به آن اشاره شد، به نوعي نقش مرکز فعاليت شخصيت اصلي و همراهان او را ايفا ميکند و از طريق آن ميتوان به سيارههاي مختلف سفر کرد. طراحي لوکيشنهاي بازي جزو بزرگترين نقاط قوت آن است. هر سياره از چند ريزمرحله تشکيل شده و تا موقعي که در حالت مبارزه قرار نداشته باشيد، ميتوانيد آزادانه در اين محيطها بچرخيد، با شخصيتهاي محيط يا همان NPCها حرف بزنيد و از آنها ماموريت بگيريد. حتي در برخي سيارهها مينيگيم سفينهسواري به نام Swoop Racing نيز وجود دارد که ميتوان از طريق آن پول درآورد و تنوع خوبي در گيم-پلي ايجاد ميکند. ريزمرحلهها نه به قدري کوچک هستند که حس خطي بودن بازي به شما دست بدهد و نه به قدري بزرگ که در آنها احساس سردرگمي پيدا کنيد. يکي از مهمترين دلايل اعتيادآور بودن بازي همين محيطهاي خوشساخت و راحت و روان بودن جابجايي بين آنهاست. از کيسي هادسن، کارگردان بازي، راجعبه سيستم مبارزهي بازي نقل است: «ما ميخواستيم سيستم مبارزهاي بسازيم که جنبههاي استراتژيک سري دروازهي بالدور و شبهاي نوروينتر را با هم ترکيب کند، ولي از طرف ديگر به شکل مبارزهاي اکشن، سهبعدي، سريع و سينمايي به مخاطب عرضه شود.» اين ايده بسيار بلندپروازانه به نظر ميرسد. واقعاً چطور ميشود دي اند دي (D&D) را سينمايي جلوه داد؟ در سيستم دي اند دي براي انجام هر کاري به محاسبات رياضي نياز است؛ براي باز کردن قفل در، متقاعد کردن NPCها، ضربه زدن به دشمن و جاخالي دادن از ضربات او لازم است تاسي ريخته شود، نتايج اين تاس با ارقام مربوط به مشخصات شخصيت شما (مثل زور، چابکي، هوش و… که در قالب فرمول خاصي ريخته شدهاند) و همچنين مهارتهاي خاص او (که با هر ترازگيري قابل افزايش دادن هستند و بدين ترتيب شانس موفقيت درشان بيشتر ميشود) تطبيق داده شود و اگر رقم تاس از رقم مشخصات و مهارتهاي شخصيت شما کمتر از آب درآمد، آن عمل با موفقيت انجام ميپذيرد. براي انجام هر عمل ديگر (مثلاً حملهي دوباره) لازم است که اين فرايند دوباره طي شود. سيستم دي اند دي از يک سيستم نشانهگذاري جبري استفاده ميکند که در نگاه اول شايد پيچيده به نظر برسد و مخاطب تازهکار را پس بزند (خصوصاً در محاسبات بزرگتر)، ولي يادگيري و درک آن بسيار ساده است. به عنوان مثال اگر شما چنين دستوري را ديديد: roll 2d20 – ۳ ميتوانيد آن را اينگونه بخوانيد: دو تاس بيست وجهي را بريز و رقم حاصلشده را منهاي سه کن. اگر تاس اول ۱۳ و تاس دوم ۴ دربيايد، آن را با هم جمع و از ۳ کم ميکنيد و عدد ۱۴ به دست ميآيد. توصيف سيستم دي اند دي با اينگونه کلمات، چندان هيجانانگيز به نظر نميرسد، ولي در عمل، ماهيت شانسي و رياضيات حسابشدهي آن تجربهي نقشآفريني عميق و در عين حال پيشبينيناپذيري فراهم ميکند و دليل محبوبيت آن نيز همين است. با اين وجود، احتمالاً بايووير به اين آگاه بود که نمايش داده شدن نشانهگذاريهاي جبري وسط مبارزات، براي کساني که به عشق جنگ ستارگان سراغ بازي آمدهاند و نه دي اند دي، چندان خوشايند نيست. براي همين تمام اين محاسبات را به پسزمينه برده و شما بدون دانستن چيزي راجعبه دي اند دي هم ميتوانيد بازي را بهراحتي پيش ببريد. از طريق نقشهي فضايي ميتوانيد به سيارههاي مختلف سفر کنيد. هيچ ترتيب التزامي خاصي براي سفر کردن به اين سيارهها وجود ندارد. با اين وجود، ذات دي اند دي بازي تاثير خودش را روي گيم-پلي گذاشته و مبارزات کوتور هم مثل مبارزات شبهاي نوروينتر بين حالت نوبتي و همزمان معلق هستند و اگر به خاطر انيميشنهاي خوب شخصيتها نبود، اصلاً سريع و سينمايي به نظر نميرسيدند. هرچند اين قضيه به هيچ عنوان يک نقطهضعف به حساب نميآيد. به هنگام شروع شدن مبارزه، شما ميتوانيد بازي را متوقف کنيد و يک سري فرمان به شخصيت اصلي و دو همراه او در گروه صادر کنيد. اين فرمانها در صف انتظار جمع شده و يکييکي اجرا ميشوند. اين فرمانها از طريق يک منوي سه قسمتي صادر ميشوند. قسمت اول به ضربات معمولي با سلاحي که در دست داريد، قسمت دوم به استفاده از قابليتهاي نيرو و قسمت سوم هم به استفاده از آيتمي از کولهپشتي (مثلاً انواع و اقسام نارنجک) اختصاص داده شده است. به لطف همراهاني که داريد، مبارزات بازي چندان دشوار نيستند و اگر شخصيتتان راه پليدي را انتخاب کند، قدرتهاي تهاجمي و مخربي که از نيمهي تاريک نيرو به دست ميآوريد، اين مبارزات را هرچه بيشتر آسان خواهد کرد. لذت اصلي مبارزات بازي در تماشاي نحوهي به بار نشستن حملاتي است که ترتيب ديدهايد. مسلماً براي طرفداران جنگ ستارگان، تماشاي هلاک شدن دشمنان با ترکيب ضربات قدرتي و سرعتي لايتسيبر هيچوقت حوصلهسربر نخواهد شد. به طور کلي سيستم مبارزهي بازي شايد آنطور که هادسن ادعا ميکند سينمايي و سريع نباشد و بيشتر شبيه به معادل بهبوديافتهي سيستم مبارزهي شبهاي نوروينتر به نظر برسد، ولي اتفاقاً اين يک نقطهي قوت براي بازي است، چون لايتسيبرها و تفنگهاي ليزري معروف دنياي جنگ ستارگان به بهترين شکل ممکن خود را با اين سيستم وفق دادهاند و پايبندي بايووير به اصول دي اند دي مانع از سطحي شدن گيم-پلي شده است. کوتور در دنياي جنگ ستارگان از مقام بالايي برخوردار است؛ طوري که حتي نزد برخي از طرفداران، حتي مقامي بالاتر از فيلمها دارد. بازي به هنگام عرضهاش، در دنياي بازيهاي ويديويي نيز سر و صداي زيادي به راه انداخت و در فهرستهاي مرتبط با بهترين نقشآفرينيهاي تاريخ و بهترين بازيهاي تاريخ نام آن زياد يافت ميشود. دنبالهي بازي که استوديوي آبسيدين آن را ساخته، با وجود مشکلاتي که در زمان انتشار داشت، اکنون به لطف ماد بازيابي محتواي حذفشده (Restored Content Mod) و پچهايي که براي آن منتشر شده، به مقامي همسطح با بازي اول رسيده و حتي به عقيدهي برخي، داستان و شخصيتپردازي پيچيدهي آن فرسنگها از بازي اول بهتر است. اينکه دنيايي خيالي بسازي و حجم عظيمي از خلاقيت و استعداد براي غنيتر کردن آن صرف شود، براي هرکسي که دنيايي خيالي در پس ذهنش دارد، واقعاً افتخار بزرگي است و به لطف آثاري چون کوتور، بايد به جورج لوکاس بيشتر از هر خيالپرداز ديگري در دنياي معاصر غبطه خورد. مطالب جذاب، داغ و آموزشي فناوري اطلاعات در کانال تلگرامي «آي تي» (function (e){ let videos = document.querySelectorAll('video'); videos.forEach((video) => { video.addEventListener('play', () => { videos.forEach((v) => { if (v !== video) { v.pause(); } }); }); }); })();