ویدئویی که دنیای فناوری را دگرگون کرد
ايرنا/ درست نيم قرن پيش يک استاد دانشگاه با ارائه ويدئويي به ظاهر ساده دنياي کامپيوترهاي شخصي را ظرف تنها 90 دقيقه براي هميشه متحول کرد. اين کنفرانس ويدئويي که امروزه با عنوان «مادر همه دموها» شناخته مي شود، در نهم دسامبر 1968 (8 آذر 1347) توسط داگلاس انگلبارت، يکي از محققين کامپيوتر دانشگاه استنفورد اجرا شد. ويژگي بارزي که موجب شد تا اين کنفرانس به عنوان نمايشي از تحولات آينده شناخته شود، اين بود که انگلبارت به جاي آنکه براي ارائه کنفرانس خود شخصا در سالن محل کنفرانس حاضر شود، ترجيح داد در دفتر خود که حدودا 48 کيلومتر دورتر از محل برگزاري بود، بنشيند و کل سخنراني را به صورت کنفرانس تلويزيوني برگزار کند. اقدامي که مي شود آن را يکي از اولين گام ها در مسير بسياري از تحولات امروزي دنياي ارتباطات به شمار آورد. اين همان روزي بود که ماوس (موشواره) کامپيوتر براي نخستين بار در کنار هايپرلينک، رابط گرافيکي و توانايي شبکه هاي کامپيوتري براي برقراري ارتباط تصويري زنده به نمايش در آمد. در طول اين ارائه 90 دقيقه اي، در حقيقت انگلبارت به زبان ساده آينده سخت افزاري و نرم افزاري کامپيوترهاي شخصي را که در آن زمان هنوز چيزي خارج از دسترس عموم بودند به تصوير کشيد. تصويري که خيلي زود در قالب محصولات اپل مکينتاش و مايکروسافت به منصه ظهور رسيد. انگلبارت که پنج سال پيش در سن 88 سالگي درگذشت، نيم قرن پيش ارائه خود در جريان کنفرانس پاييزي کامپيوتر را انجام داد. او براي اين ارائه در اصل از مقاله «همانگونه که ما ممکن است فکر کنيم» نوشته «ونر بوش» در مجله آتلانتيک به سال 1945 الهام گرفته بود. مقاله اي که درست پيش از فرو افتادن بمب هاي اتمي روي هيروشيما و ناکازاکي سير تحولات پيش روي جامعه اطلاعاتي را مورد بررسي قرار مي داد. بوش در اين مقاله به زبان ساده پيداش شيوه هاي جديدي براي روان سازي مسير انفجار اطلاعاتي در جامعه جهاني را پيش بيني کرده بود. انگلبارت اين مقاله را ابتدا زماني خوانده بود که در 1946 به عنوان افسر رادار نيروي دريايي آمريکا در فيليپين مستقر بود. اتفاقي که تاثير عميقي روي جهان بيني پيرامون آينده ارتباطات داشت. اين گونه شد که در اوايل دهه 60 ميلادي تيمي از مهندسين کامپيوتر و برنامه نويسان را در موسسه تحقيقاتي دانشگاه استنفورد دور خود جمع کرد. هدف او از تشکيل اين تيم در اصل رسيدن به روياي آزاد کردن کامپيوترها از نقش ماشين هاي پيچيده اي بود که فقط با عدد و رقم کار مي کردند. او مي خواست ايده ونر بوش براي يک ماشين اطلاعاتي با توانايي ذخيره سازي منابع اطلاعاتي همچون کتاب ها و برقراري ارتباط را به واقعيت بدل کند. به اين ترتيب در طول شش سال بعدي با کمک ناسا (آژانس فضايي آمريکا) و آرپا (آژانس پروژههاي تحقيقاتي پيشرفتهٔ دفاعي که امروزه با نام دارپا شناخته مي شود)، او و تيمش تمام ويژگي ها و سخت افزارهاي در دسترس را که مي توانست چنين کامپيوتري را به واقعيت بدل کند، جمع آوري کردند. انگلبارت به اين ترتيب گروه خود را براي بخشي از کنفرانس کامپيوتر آن سال که تحت عنوان (مرکز تحقيقاتي براي تقويت هوش انساني) برگزار مي شد، آماده کرد. در آن کنفرانس حدودا 1000 کارشناس کامپيوتر شرکت داشتند و شاهد اين ارائه بودند. همکاران انگلبارت براي اين برنامه مجبور شدند دو مودم پرسرعت (با استانداردهاي سرعت شبکه در 1968) را به صورت اختصاصي براي اين برنامه طراحي کنند. نمايشگر بزرگ برنامه هم چيزي حدود 90 هزار دلار هزينه در بر داشت که کاملا به صورت سفارشي ساخته شد. در جريان اين نمايش زنده 90 دقيقه اي، انگلبارت از پيش نمونه سخت افزارهاي کامپيوتري متنوعي براي نمايش آنچه مدنظرش بود کمک گرفت. او با کمک پيش نمونه يک ماوس اوليه ابتدا نشانگري را روي صفحه نمايش به حرکت در آورد. سپس با کمک آن بخشي از يک جمله تاپ شده را انتخاب و ويرايش کرد. سپس اندازه پنجره هاي رابط گرافيک کامپيوتر خود را نيز تغيير داد. او در ههمان حال امکان کليک کردن روي هايپرلينک براي انتقال سريع تر به صفحات اطلاعات بعدي را هم نمايش داد. ارائه او در نهايت با تشويق بينندگاني به پايان رسيد که از هيجان از روي صندلي هاي خود بلند شده بودند. آرپا در آن زمان براي برگزاري کل برنامه چيزي حدود 175 هزار دلار پرداخت کرد که به پول امروز بيش از يک ميليون دلار براورد مي شود. هزينه اي که طبيعتا با استانداردهاي دهه 60 ميلادي بسيار سرسام آور شمرده مي شد.