آن روی سکه استفاده از VPN و افشای اطلاعات شخصی
باشگاه خبرنگاران/ کاربران زيادي بدون توجه به نوع و روش کار ويپيانها، به دنبال نصب و استفاده از چنين برنامههايي هستند و اين درحالي است که استفاده از اين برنامهها، مجوز دسترسي افراد سودجو به اطلاعات شخصي کاربران را صادر ميکند. با گسترش دنياي اينترنت و کاربران آن، در دسترس گذاشتن اين فضا در هر نقطه و هر مکان تبديل به چالشي سخت براي اپراتورها يا شرکتهاي ارائه دهنده اينترنت تبديل شد. در حال حاضر تقريبا در تمامي نقاط شهري و بين شهري در جهان ميتوان از طريق بيسيم به اينترنت متصل شد، تنها کافيست از اپراتوري استفاده نماييد که درصد پوشش منطقهاي بيشتري دارد و سرعت اينتر بالايي را پيشنهاد ميکند، در اين حالت خيال کاربران از اتصال به اينترنت آسوده بوده و به راحتي از اين فضا استفاده خواهند کرد. اما گاهي برخي تصميمات مصرف کنندگان اينترنت، امنيت آنها را در اين فضاي پرخطر تهديد ميکند، تصميماتي که شايد در ابتدا دليلي قانع کننده براي انجام آن داشته باشيم اما با نگاهي واقعيتر به پيشآمدهاي احتمالي آن، به راحتي ميتوايم نظر خود را تغيير دهيم، يکي از اين تصميمات که شايد اخيرا توسط برخي کاربران اتخاذ شود، استفاده از VPN برروي رايانه شخصي يا تلفن هوشمند است، استفاده از ويپيان به هر دليلي، خطرات امنيتي زيادي ايجاد ميکند که کاربران از آن غافلاند، در اين مطلب براساس گزارشات سايتهاي معتبر جهان، به تشريح اتفاقات واقعي که پس از اتصال به ويپيان رخ ميدهد خواهيم پرداخت تا با وجه ديگري از استفاده از وپيان آشنا شويم. ويپيان چيست؟ شايد استفاده از ويپيانهاي مختلف کمي مرسوم شده باشد، اما بيش از ۹۵ درصد کاربران اين نوع برنامهها هيچ اطلاعاتي از ساختار آن ندارند. VPN خلاصه کلمه Virtual Private Network به معناي شبکه خصوصي مجازي است. ويپيان يک راه مخفي براي ورود به دنياي بزرگي همچون اينترنت محسوب ميشود، با استفاده از اين برنامه ميتوانيد بدون شناخته شدن وارد اينترنت شويد و از سرويسهاي آن استفاده نماييد. البته ويپيانها کاربردي بزرگ و اساسي در ارتباطات امن بين سازماني يا درون شرکتي نيز دارند، اما موضوع اين گزارش مربوط به نوع ويپيان استفاده شده براي ورود به فضاي اينترنت بدون شناسايي هويت است. استفاده از ويپيان به دليل غيرقابل شناسايي بودن آن معمولا به عنوان راهي امن شناسايي ميشود اما در ادامه با روي ديگر استفاده از اين نوع شبکه مخفي، آشنا خواهيم شد. کاربردهاي مثبت ويپيان ويپيانها امکانات مختلفي را براي کاربران فراهم ميکنند و مثبت يا منفي بودن تبعات استفاده از آنها به خود کاربران بر ميگردد، به طور مثال يکي از کاربردهاي مثبت ويپيان در استفاده از وايفايهاي عمومي خود نمايي ميکند، بسيار پيش ميآيد که در يک رستوران يا فروشگاه بزرگ اتصال به وايفاي عمومي يا اتصال همراه (هاتاسپات) بدون نياز به وارد کردن رمزعبور در دسترس مشتريان قرار ميگيرد. براي اتصال يک کاربر به وايفاي عمومي، بايد از ويپيانها استفاده کرد، براي اين اتصال اتفاقي که در اصل رخ ميدهد آن است که موجهاي راديويي کاربر را به روتر متصل نميکنند، درواقع دستگاه کاربر سيگنالهايي را در همه جهات پخش ميکنند تا درنهايت به آنتن روتر برسد. اين روش در اکثر اوقات جواب ميدهد، حتي زماني که بخشي از اتصال کامل نباشد، TCP ها پشتيبان کاربر هستند. (پروتکل کنترل انتقال يا TCP يک پروتکل اينترنتي است که دريافت تمام بستههاي اطلاعاتي ارسالي از مبداء را بررسي ميکند، به اين ترتيب اگر در يک ارتباط، به هردليلي اطلاعات ناقص دريافت شود، بستههاي اطلاعات دوباره ارسال خواهند شد تا تمامي اطلاعات به طور کامل به مقصد برسند.) اما ارتباط اين موضوع با ويپيانها چيست؟ به دليل آنکه اطلاعات در تمامي جهات ارسال ميشوند، يک هکر با تجهيزات نهچندان گران قيمت نيز ميتواند بستههاي اطلاعاتي را بدون متوجه شدن دستگاه کاربر يا روتر، جمع آوري کند. در يک ارتباط امن چنين اتفاقي رخ نميدهد، زيرا بستههاي اطلاعاتي رمزنگاري شده و هکر نميتواند حتي با جمعآوري آنها، اطلاعات را بازسازي کرده و خروجي بگيرد ودراصل تنها يک سري فايل رمزدار بسته و بدون استفاده، دزديده است. اما وايفايهاي عمومي از اتصالات امن استفاده نميکنند و و بستههاي اطلاعاتي براي هکر قابل خواندن هستند. در اين حال ويپيانها به کمک کاربران ميآيند و با اتصالي خصوصي و محافظت شده، بستههاي اطلاعاتي را به مقصد ميرسانند. مثال بالا تنها براي استفاده از ويپيان به جهت اتصالي امن و حفاظت شده بود، اما آيا استفاده از ويپيانها همواره به همين شکل است؟ خير. بخش عظيمي از کاربران با نصب يا ايجاد ويپيان به دنبال دور زدن مقررات اينترنت منطقهاي و دسترسي آزاد به فضاي اينترنت هستند، اين نوع استفاده از ويپيان تبعات ديگري دارد. آن روي سکه استفاده از ويپيان زماني که کاربران در منزل خود از ويپيان استفاده ميکنند، داستان به طور کلي تغيير ميکند. اکثر کاربران از وايفاي خانگي استفاده ميکنند که رمزگذاري شده است، حتي اگر شخصي از اهميت استفاده از رمزعبور براي وايفاي خانگي خود خبر نداشته باشد نيز رمز عبوري خاص براي وايفاي خود در نظر خواهد گرفت. در مودمهاي جديد کار تنظيم و بروزرساني رمزعبور وايفاي بسيار آسان شده است و همه از پس انجام اينکار برميآيند. اگر شبکه وايفاي خود را با رمز عبوري مطمئن، حفاظت ميکنيد پس اتصال شما امن است و هکرها نميتوانند به اطلاعات ارسالي شما دسترسي داشته باشند. اما اگر در زمان اتصال به وايفاي خانگي از ويپيان استفاده کنيد، شرايط متفاوت خواهد بود. همانطور که گفته شد، ويپيان يک راه مخفي و خصوصي براي استفاده از فضاي عمومي مانند اينترنت ايجاد ميکند، اما گروه توليدکننده ويپيان خود به اين راه مخفي دسترسي دارد. در واقع زماني که از ويپيان استفاده ميشود، تمامي اطلاعات رد و بدل شده کاربر براي گروه توليدکننده ويپيان قابل خواندن است. حال دو سوال مهم براي تمامي کساني که بر روي رايانه شخصي يا تلفن هوشمند خود ويپيان نصب کردهاند ايجاد ميشود؛ آيا گروه توليد کننده ويپيان خود را ميشناسيد؟ آيا به آنها اطمينان داريد؟ استفاده از ويپيان به چه قيمتي؟ حفظ حريم خصوصي براي همه افراد جهان يک اصل مهم شمرده ميشود، اما اين اصل با استفاده غلط کاربران از اينترنت از بين ميرود. همانطور که اشاره شد گروه توليدکننده ويپيان راهي مخفي براي استفاده از اينترنت ايجاد ميکنند اما خود به آن راه مخفي دسترسي دارند و تمامي اطلاعات آن را مشاهده ميکنند. با اين اوضاع چرا بايد از ويپيان استفاده کنيم؟ زماني که وارد مارکتهاي اندرويد يا iOS ميشويم، صدها برنامه رايگان ويپيان به کاربران پيشنهاد ميشود، با مشاهده اطلاعات اين برنامهها به راحتي ميتوان فهميد که گروههاي متفرقه و نامشخصي اين ويپيانها را توليد کرده و به رايگان در اختيار عموم قرار دادهاند. کاربران نيز به راحتي از اين ويپيانها استفاده کرده و اطلاعات شخصي خود را در دست گروههاي نامشخص و متفرقه ميسپارند. توليد ويپيان و سرورهاي مخفي آن هزينهبر است، اما صدها برنامه ويپيان به رايگان در اختيار کاربران گذاشته شده و درآمد آن از نقاطي ديگر تامين ميشود. استفاده کاربران از ويپيان معمولا براي باز کردن سايتهاي فيلتر شده يا استفاده از يک پيامرسان به خصوص محدود ميشود، آيا تمامي دغدغه ما براي حفاظت از اطلاعات شخصي خود و خانوادهمان تنها براي استفاده از يک سايت يا پيامرسان بايد نابود شود؟ برخي به تصور امن بودن ويپيان و محافظت از اطلاعات خود از چنين سرويسي استفاده ميکنند، اما دراقع زماني که از يک رمز عبور مطمئن براي وايفاي و پروتکل HTTPS براي وبگردي استفاده ميکنيد، در سطح امنيتي بالايي قرار داريد و ويپيان نيز نميتواند سطح امنيتي بيش از اين به کاربران خود ارائه دهد. رمز وايفاي، از ديد هکرها و پروتکل HTTPS به اندازه کافي براي کاربران امنيت ايجاد ميکند، پس تصور استفاده از ويپيان به جهت داشتن راه ارتباطي امن، غلط است. بهتر است کاربران قبل از استفاده از برنامههاي اين چنيني، به نوع کارکرد و تبعات مثبت و منفي آن توجه داشته باشند. حرکت کورکورانه به هم جهت شدن با موجي ديگر از کاربران در هر موقعيتي به طور معمول پايان خوشي به همراه ندارد. متاسفانه در ماههاي اخير به دليل استفاده از يک پيامرسان خاص، استفاده از ويپيانها نيز افزايش پيدا کرده و کاربران همواره برنامههاي اين چنيني را به يکديگر پيشنهاد ميکنند، در حالي که استفاده از ويپيانها هرگز راه امني محسوب نميشود، به خصوص آنکه گروههاي ناشناس و متفرقه اين برنامهها را توليد کرده و به رايگان در اختيار عموم قرار ميدهند.