انتقاد تند بنیانگذار ویکیپدیا از فیسبوک و توییتر
زوميت/ سَنگِر، يکي از بنيانگذاران ويکيپديا، در مصاحبهاي گفته است که شبکههاي اجتماعي مانند فيسبوک و توييتر از قدرت خود سوءاستفاده و حريم خصوصي کاربران خود را نقض ميکنند. لَري سَنگِر (Larry Sanger) که در سال ۲۰۰۱ دانشنامهي آزاد ويکيپديا را بنيان نهاد، از چگونگي تحول اينترنت در دو دههي گذشته خوشحال نيست. او اين هفته در مصاحبهاي با CNBC دربارهي اينترنت امروزي گفته است: اگر بخواهم واقعيت را بگويم، مخوف است. بزرگترين شکايت او از شبکههاي اجتماعي، بهويژه فيسبوک و توييتر است. او ميگويد اين شرکتها براي منفعت خود و به بهاي نقض وسيع امنيت و حريم خصوصي، از اطلاعات شخصي کاربران استفاده ميکنند. او ميگويد: آنها ميتوانند تجربههاي شما را شکل دهند و آنچه ميبينيد کنترل کنند. وقتي آن را ديديد، شما و آنچه ديدهايد، به بخشي از ماشين آنها تبديل خواهيد شد. سَنگِر در اين هفته کمپين اعتصابي دربارهي شبکههاي اجتماعي را آغاز کرده تا توجهها را به اين موضوع جلب کند. او در متني با عنوان «اعلاميهي استقلال ديجيتال» که در وبلاگ خودش منتشر کرده، گفته است که «تقريبا همهي امپراتوريهاي ديجيتال» بايد با شبکههاي غيرمتمرکز متعلق به اشخاص مستقل جايگزيني شود. از صبح جمعه تا امروز، حدود ۲۴۰۰ نفر اين اعلاميه را امضا کردهاند. بنيانگذار ويکيپديا که در حال حاضر مدير ارشد فناوري اطلاعات شبکهي دايرةالمعارف بلاکچين، موسوم به اِوِريپديا (Everipedia) است، اولين فرد پيشگام در اينترنت نيست که به سلطهي غولهاي تکنولوژي حمله کرده است. تيم برنرز لي (Tim Berners-Lee)، بنيانگذار شبکهي جهاني اينترنت، هم اخيرا «قراردادي براي شبکه» منتشر کرده و در آن عنوان کرده است که شرکتها بايد تلاش بيشتري براي حفظ حريم خصوصي کاربران و اطلاعات آنها کنند. اخلاق زاکربرگ مدير فيسبوک، مارک زاکربرگ، به نگرانيهاي کاربران در زمينهي امنيت و حريم خصوصي پاسخ داده و در آن، به بازنگريهايي در ديدگاه شرکت اشاره کرده است. همچنين، وي اهميت برخي ويژگيهاي فيسبوک مانند پيامهاي کدگذاريشده را در حريم خصوصي و امنيت کاربران متذکر شده است. از سَنگِر سؤال شد «آيا توضيحات و انگيزهي زاکربرگ خيرخواهانه است و باعث ميشود مسئولان فيسبوک بعد از اين از قوانين اين شرکت تخطي نکنند؟» که در پاسخ گفت: اينترنت را افرادي مانند مارک زاکربرگ يا هيچيک از مديران شرکتهاي بزرگ سيليکونولي کنوني، پايهگذاري نکردهاند. آنها توانايي اين کار و ويژگيهاي لازم براي آن را ندارند و بيش از حد همه چيز را کنترل ميکنند. آنها ايدهي کلي را بهطور کامل نميفهمند. با وجود اينکه در حال حاضر دولتها و قانونگذاران اين حيطه در سراسر جهان، محدوديتهاي امنيتي را براي شرکتهاي تکنولوژي بزرگ ايجاد ميکنند، سنگر معتقد است احتمالا وضع قوانين جديد بهترين راه براي کنترل شرکتهايي مانند فيسبوک و توييتر نيست. فيسبوک در زمان انتشار اين مقاله هيچ واکنشي به آن نشان نداد و توييتر نپذيرفت که دربارهي آن نظري ارائه دهد. سنگر گفته است که اعمال قوانين سخت باعث ميشود رقيبان جديدتر شرکتهاي بزرگ به سختي بتوانند وارد بازار و رقابت شوند و در نتيجه، شرکتهايي مانند فيسبوک از اين قوانين منتفع خواهند شد. او همچنين اعلام کرد نگرانيهايي دربارهي تلاش دولتها براي قانونمندکردن آزادي بيان و محتواي آنلاين دارد. او گفته است: اگر دولتها در اين زمينه دخالت کنند، علايق آنها مطابق با علايق افراد عادي جامعه نخواهد بود. اينترنت غير متمرکز در مقابل، سَنگِر از حاميان شبکههاي اجتماعي غيرمتمرکز است. اين شبکهها بهعنوان مثال به کاربران اجازه ميدهند در اينترنت اطلاعات خود را منتشر کنند، بدون اينکه لازم باشد از بستر سازمان مرکزي عبور کنند. دقيقا مشابه روندي که دربارهي بيتکوين وجود دارد. بيتکوين نوعي دارايي است که تابع هيچ يک از بانکهاي مرکزي نيست. شبکههاي اجتماعي غيرمتمرکز هم بدين معنا است که هيچ شرکت خاصي نميتواند دادههاي آنلاين افراد را کنترل کند. اين ايده از حمايت بسياري در بين طرفداران حريم خصوصي برخوردار است؛ اما هنوز بايد راه زيادي را طي کند تا بتواند عموميت پيدا کند. اينترنتي غيرمتمرکز و آزاد. اينها چيزهايي بودند که در وهلهي نخست باعث پيدايش اينترنت شدند.