خطرات سرمایهگذاری روی بیتکوین
اقتصاد آنلاين/ وقتي عبارت «استخراج بيتکوين» را ميشنويد، ذهن شما شروع به غرقشدن در يک فانتزي رويايي ميکند و البته شايد در لحظه اول فکر کنيد به بيل و کلنگ نياز است؛ گر چه که اين قياس خيلي هم دور نيست اما بهتر است بدانيد بيتکوين با استفاده از رايانههاي پرقدرت که حل مسائل و مشکلات پيچيده محاسباتي رياضي را انجام ميدهند -پيچيده به قدري که با دست قابل انجام نيست- استخراج ميشود. ولي باز هم معلوم نيست چطور؟ شانس و کار مورد نياز با يک رايانه براي حل مسائل بسيار مشکل رياضي معادل کار يک معدنچي است که از معدن طلا خارج ميکند. در زمان نوشتن، شانس رايانهاي که يکي از اين دست مسائل را حل ميکند، ١ در ٦ تريليون است اما تفاوت اصلي بعد از اين است. نتيجه «استخراج بيتکوين» دو قسمت است؛ اول اينکه وقتي رايانهها اين مسائل پيچيده رياضي را در شبکه بيتکوين حل ميکنند، آنها بيتکوين جديد توليد ميکنند، نه برخلاف زماني که يک کارگر از معدن و زير زمين طلا استخراج ميکند. دوم اينکه با حل مسائل محاسباتي رياضي، معدنچيان بيتکوين با تأييد اطلاعات مربوط به معامله، شبکه پرداخت بيتکوين را امن و با اعتماد ميکنند. سه راه اصلي براي دريافت بيتکوين وجود دارد: *شما ميتوانيد بيتکوينها را با استفاده از پول واقعي بخريد. *شما ميتوانيد هر چيزي که ميخواهيد را براي فروش بگذاريد. و مردم با بيتکوين به شما پرداخت کنند. *بيتکوينها ميتوانند با استفاده از يک رايانه ايجاد شوند. چطور بيتکوين جديد توليد ميشود؟ براي اينکه سيستم بيتکوين کار کند، مردم ميتوانند با اَبَرکامپيوترهاي خود پردازشهايي را انجام دهند؛ البته که بايد هميشه به ياد داشته باشند که از هر ٦ تريليون بار ١ بار امکان توليد بيتکوين وجود دارد. مردم براي ساختن بيتکوينهاي جديد کامپيوترهاي قدرتمند نصب ميکنند و به همين معدن بيتکوين ميگويند. حال بايد بقيه ماجرا را هم در نظر بگيريم. براي توليد يک بيتکوين ميتوان چندين ابر کامپيوتر را همزمان به کار انداخت، اين چندين کامپيوتر ميتواند هزاران عدد باشد که البته باز هم بايد بگوييم، اگر امروز کامپيوترهايتان را براي ساختن بيتکوين فراهم و روشن کردهايد، شايد سالها طول بکشد تا اولين بيتکوين را به دست آوريد. همچنين بايد بدانيد براي راهاندازي هر کدام از اين ابر کامپيوترها و کارکردن مداوم و شبانهروزي آنها مقدار بسيار زيادي برق لازم است؛ برقي که بدون قطعي و نوسان بتواند در تمام طول روز و روزها و ماهها به سيستمها برق بدهد و هيچگاه قطع نشود که اگر احيانا دستگاهي در حال توليد يک بيتکوين است، با قطع برق کارش ناتمام نماند؛ چون اگر دوباره بخواهد آن مراحل را برود، دوباره بايد خوششانس باشد که بين ٦ تريليون قرعه به او بيفتد. البته که هر چه جلوتر ميرويم مردم بيشتري براي ساخت بيتکوين تلاش ميکنند و حالا چند وقتي است بحث توليد بيتکوين در ايران هم بالا گرفته است و مردم دست به استخراج بيتکوين زدهاند. در کشوري که هنوز بيتکوين کاملا قانوني نيست، به دلايلي نميتوان آن را راحت خرج يا به دلار تبديل کرد و براي توليد بايد شرايط ويژهاي داشت؛ استخراج بيتکوين کار سختي است. هر چند برخي معتقدند که استخراج بيتکوين ميتواند راه چارهاي براي قطعکردن تحريمهاي آمريکا در برابر کشورمان باشد اما از آن طرف هم هنوز اين کار در کشور قانوني و در چارچوب درست انجام نميشود. يکي از دلايلي که برخي حس ميکنند استخراج بيتکوين در ايران کمهزينه و بيدردسر است، اين است که قيمت هر کيلووات برق کشاورزي بين ۳۰۰ تا ۵۲۴ ريال است و هر کيلووات برق صنعتي هم حدود ۴۰۰ تا ۸۲۵ ريال محاسبه ميشود. برق مدارس و مساجد هم با توجه به يارانههاي دولتي، تقريبا رايگان است. البته که برق شهري و تجاري را حتما بايد از اين گزينهها جدا کنيم و به نظر کسي حتي نبايد به اين فکر کند که با برق شهري بيتکوين توليد کند؛ چون حتما مصرف برق آن سر به فلک ميکشد. برق شهري با توجه به نسبت برق مصرفي به صورت تصاعدي بالا ميرود و براي انجام چنين کاري نميصرفد. اگر چه درباره برق کشاورزي و صنعتي هم بايد بگوييم که وزارت نيرو هشدار داده که نميگذارند عدهاي از برق ارزان براي توليد ارز ديجيتال سوءاستفاده کنند و بايد تعرفه برق استخراجکنندگان ارز مجازي واقعي باشد. علاوه بر تمام اينها بايد بدانيد که توليد بيتکوين واقعا کار سختي است، شما بايد بتوانيد خودتان را بين معدنچيان بيتکوين ثبت کنيد و اين کار به سادگي امکانپذير نيست و بايد توسط ديگر معدنچيان درستي کار شما ثبت شود تا بتوانيد به عنوان يک معدنچي کار کنيد و بلوکهاي بيتکوين اضافه کنيد و تمام اينها توسط همان ابر کامپيوترها بايد انجام گيرد. براي اينکه معدنچيان بيتکوين بتوانند معاملهاي را انجام دهند بايد دو چيز رخ دهد؛ اول اينکه آنها بايد ١ مگابايت ارزش معاملات را بررسي کنند که به لحاظ تئوري به نظر ميرسد تراکنشي کوچک باشد، اما اغلب چندين هزار تراکنش است و به ميزان هر تراکنش اطلاعات زيادي وجود دارد اما باز بايد گفت اين بخش آسان است. دوم اينکه براي اضافهکردن يک بلوک از معاملات به بلاکچين، معدنچيان بايد يک مسأله محاسباتي پيچيده رياضي را حل کنند که اين عمل همان «اثبات کار» «proof of work» ناميده ميشود. آنچه که آنها واقعا انجام ميدهند اين است که سعي دارند با يک شماره hexadecimal ٦٤ رقمي به نام «هش» «hash» را حدس بزنند يا درواقع حل کنند. کامپيوتر يک معدنچي با نرخي ثابت و با سرعت بالا بايد بتواند تمام اين ٦٤ رقم را حدس بزند و براي اين کار بايد به يک راهحل برسد؛ به عبارت بهتر بايد بگوييم همه چيز به شانس هم بستگي دارد. بنابراين بايد بگوييم هر چند که ميگويند استخراج بيتکوين درآمدي پرسود دارد اما بايد همه زواياي آن براي ايجاد اين کسبوکار در نظر گرفته شود. همه خطرات، هزينهها و احتمالات و باز هم بگوييم از هر ٦تريليون بار ١ بار بيتکوين توليد ميشود.