کویت ناجی شورای همکاری خلیج فارس میشود
ايرنا/ شوراي همکاري خليج فارس که به دليل تقسيم بنديهاي اخير اعضاي خود، عملا در آستانه فروپاشي مي باشد ، با تلاش هاي کويت قدم به سوي احياي مجدد برمي دارد، به طوري که اين کشور از برگزاري جلسه آتي آن در 9 دسامبر/18 آذر در رياض با حضور همه اعضا از جمله قطر خبر داد. تشکيل دو جبهه عربستان، امارات و بحرين ( ناتوي عربي) از يک سو و عمان، قطر و کويت از سوي ديگر شوراي همکاري خليج فارس را که با دو چالش 'جنگ يمن' و'بحران قطر' مواجه است به آستانه فروپاشي کشانده است. آخرين جلسه شوراي همکاري خليج فارس سه شنبه 14 آذر ماه گذشته که قرار بود طي دو روز در کويت برگزار شود، با غيبت سران عربستان سعودي، بحرين، امارات متحده عربي و عمان در همان روز اول به پايان رسيد. 'شيخ صباح احمد جابر صباح'، امير کويت و' شيخ تميم بن حمد آل ثاني'، امير قطر تنها سران حاضر در اين نشست بودند که به ميزباني کويت برگزار شد ، عربستان 'عادل الجبير ' وزير امورخارجه خود را که عضو خاندان سلطنتي نيست، بحرين معاون نخست وزير، امارات وزير مشاور در امور داخلي و عمان معاون نخست وزير خود را به اين نشست اعزام کرده بودند. اين نخستين نشست سالانه سران کشورهاي عرب عضو شوراي همکاري پس از بروز اختلاف شديد ميان عربستان و همپيمانانش با قطر بود. عربستان ، امارات متحده عربي، بحرين و مصر در ماه ژوئن / خرداد امسال/ روابط ديپلماتيک خود را با قطر قطع و با متهم کردن اين کشور به حمايت از گروههاي تروريستي و نزديکي بيش از اندازه با ايران، تحريمها و محدوديتهاي گستردهاي را عليه اين کشور اعمال کردند. کويت که ميزبان نشست سران شوراي همکاري بود و قطر که اميرش در اين نشست شرکت کرد، اميدوار بودند که بتوانند با استفاده از اين فرصت، اختلافات را کاهش دهند، اما به نظر ميرسد که به اين هدف نزديک نشدهاند. امارات متحده عربي همزمان با برگزاري نشست از تشکيل ناتوي عربي با ادعاي تشکيل ائتلاف اقتصادي - نظامي جديد خارج از چارچوب شوراي همکاري با عربستان خبر داد و اين امر اولين گام در راستاي ايجاد شکاف و دودستگي در ميان اعضاي شورا بود که به فروپاشي آن کمک بسزايي کرد. عربستان ، امارات و بحرين در يک جبهه و قطر ، عمان و کويت در جبهه ديگر . 'ماجد انصاري' از دانشگاه قطر به شبکه الجزيره قطر گفت: 'با توجه به زمانبندي اعلام اين ائتلاف ( ناتوي عربي) به نظر ميرسد که سعوديها و اماراتيها ميخواهند بگويند که شوراي همکاري خليج فارس عملا مرده است'. امير کويت به فاصله چند ساعت پس از شروع اجلاس دو روزه شوراي همکاري خليج فارس در 14 آذر ، به خاطر اختلافات ديپلماتيک مربوط به مناسبات با قطر اين نشست را تعطيل کرد. پايان ناگهاني اين اجلاس سئوالاتي را در مورد آينده شوراي همکاري خليج فارس که در برگيرنده شش کشور عربي حوزه خليج فارس است طرح ساخت. گسترش مناسبات عربستان و امارات به شکل محسوس در سالهاي اخير ، شرکت نيروهاي امارات به شکل فعال در جنگ يمن، روابط بسيار نزديک رهبر امارات متحده عربي با محمدبن سلمان وليعهد عربستان و اعمال فشار بر اعضاي شوراي همکاري خليج فارس تا حدود زيادي موجبات زوال آن را نيز فراهم کرد. کشورهاي عربستان سعودي، کويت، امارات متحده عربي ، بحرين ، عمان و قطر عضو شوراي همکاري خليج فارس هستند که اختلافات بين برخي از کشورهاي عضو اين شورا با دولت قطر در ژوئن /خرداد امسال/ به يک بحران شديد ديپلماتيک منجر شد. با تشديد بحران ديپلماتيک کشورهاي حوزه خليج فارس، کشورهاي بحرين، امارات متحده عربي و عربستان سعودي مسيرهاي دريايي و هوايي خود به سمت قطر و مرز کوچک آن کشور با عربستان را مسدود کردند. اگرچه محاصره و تحريم قطر ابتدا براي آن کشور مشکلآفرين شد ولي به سرعت مبادلات و مسيرهاي تجاري دوحه با ايران و ترکيه جايگزين مبادلات آن با کشورهاي عربي شد. کشورهايي که قطر را تحريم کردند مدعياند دوحه از گروههاي تروريستي حمايت کرده و با ايران روابط نزديکي دارد اما قطر همواره حمايت از گروههاي تروريستي را تکذيب و در طول بحران اخير مناسبات ديپلماتيک خود را با ايران کاملا احيا کرد. قطر و ايران در مالکيت يکي از منابع عظيم گاز طبيعي در حريم دريايي دو کشور سهيم هستند. شوراي همکاري خليج فارس بعنوان يک اتحاديه سياسي و اقتصادي در سال 1981 با شرکت عربستان سعودي، بحرين، امارات متحده عربي، کويت، قطر و عمان تشکيل شد. 'خالد جارالله' وزير خارجه کويت روز گذشته/ يکشنبه/ در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاري کونا با خوشبينانه توصيف کردن شرکت اعضاي در نشست شوراي همکاري خليج فارس گفت : تمامي سران کشورهاي عضو شوراي همکاري خليج فارس در نشست 9 دسامبر شرکت خواهند کرد. وي افزود: اين نشست در حالي که منطقه شاهد بحران هاي زيادي است و نياز به وحدت دارد صفحه جديدي در روابط کشورهاي عضو شوراي همکاري خليج فارس مي گشايد و به حل بحران هاي آن کمک مي کند. در حالي که امير قطر پيش از اين از شکست شوراي همکاري خليج فارس در تحقق اهداف آن سخن گفته بود، ملک سلمان پادشاه عربستان روز گذشته طي يک پيام شفاهي از شيخ صباح الاحمد الجابر الصباح امير کويت خواست بار ديگر سران اين شورا را دعوت به حضور در جلسه آتي آن کند. بررسي تحولات منطقه اي و ارزيابي امور سياسي در حوزه خليج فارس و خاورميانه، ايجاد قوانين جامع مشترک در زمينه اقتصادي، مالي، تجارت، گردشگري، قضايي و دولتي ميان اعضاي شورا -تقويت امور علمي و تکنولوژيکي، امور صنعتي، کشاورزي و آبرساني ، ايجاد مراکز تحقيقاتي - علمي ، تشويق همکاري هاي بخش خصوصي کشورهاي عضو و تقويت روابط هر چه بيشتر ميان مردم کشورهاي عضو اين شورا از مهمترين اهداف تشکيل شوراي همکاري خليج فارس در بين اعضا است. واقعيت اين است اين شورا در کنار اين اهداف به ظاهر مثبت ، رويکرد ضد ايراني را دنبال مي کند و کارکرد اوليه آن نيز اتحاد کشورهاي عرب حوزه خليج فارس و همچنين حمايت همه جانبه از رژيم صدام در جنگ ايران و عراق بود و هم اينک نيز حمايت از تحريم هاي ضد ايراني دونالد ترامپ رئيس جمهوري آمريکا در دستور کار آنها مي باشد. دونالد ترامپ رييس جمهوري آمريکا 18 ارديبهشت ماه گذشته خروج آمريکا از برجام را اعلام کرد اما بلافاصله ديگر کشورهاي امضا کننده اين توافق يعني انگليس، فرانسه، آلمان، چين و روسيه ضمن محکوم کردن خروج اين کشور از اين توافق چندجانبه بين المللي، تاکيد کردند که به برجام پايبند بوده و از تجارت شرکت هايشان با ايران حمايت مي کنند. در حالي که ايران همواره خواهان حسن همجواري و امنيت براي همه کشورهاي منطقه خليج فارس است اما عربستان ، امارات و بحرين در کنار رژيم صهيونيستي تنها کشورهايي در جهان هستند که از خروج يک جانبه آمريکا از برجام و اعمال تحريم هاي اقتصادي عليه تهران حمايت کردند. اکتبر / مهر گذشته/ ، بحرين تقاضا کرده بود که عضويت قطر در شوراي همکاري خليج فارس تا پذيرش شروط ابلاغ شده از سوي عربستان سعودي، امارات و بحرين، به حالت تعليق درآيد که برخي از کارشناسان هشدار دادهاند که بحران موجود ميان کشورهاي شوراي همکاري مي تواند باعث فروپاشي اين شورا شود. عربستان سعودي، امارات متحده عربي و بحرين، سه عضو اصلي شوراي همکاري خليج فارس به همراه مصر در پنجم ژوئن سال جاري بطور ناگهاني روابط شان را با قطر قطع کردند. آنها قطر را متهم مي کنند که از جنبش هاي افراط گرا حمايت مي کند و به اندازه کافي از ايران فاصله نگرفته است. از ماه ژوئن / خرداد گذشته/ تاکنون تمام تلاش ها براي حل اين بحران از سوي کشورهاي منطقه و همچنين کويت بي نتيجه باقي مانده است. در اين ميان آمريکا نيز بيکار ننشسته و طي ديدار با سران کشورهاي عرب خليج فارس در حاشيه نشست سالانه مجمع عمومي سازمان ملل در نيويورک از آنها خواست با اين کشور به بهانه مبارزه با تروريسم در خصوص مسائل امنيتي منطقه و خليج فارس و تحولات سوريه و مسائل مرتبط با ايران هماهنگي و همکاري بيشتر داشته باشند. با نگاه اجمالي به کارنامه اعمال اعضاي شوراي همکاري خليج فارس در مي يابيم که در چنين شرايطي که رژيم صهيونيستي به دنبال يهودي سازي قدس و اشغال بيشتر سرزمين هاي فلسطينيان است برخي از کشورهاي عضو شوراي همکاري خليج فارس به جاي مقابله با اين رژيم غاصب و حمايت از قدس اشغالي و تاکيد بر عدم تغيير وضعيت قانوني آن به سوي عادي سازي رابطه با اين رژيم اشغالگر گام برداشته اند و حتي به تحريک ترامپ از تحريم هاي ضد آمريکايي عليه ايران حمايت نموده اند. همچنين اعضاي اين شورا در خصوص جنگ 7 ساله سوريه نيز نه تنها عليه تروريسم هيچ اقدامي نکردند بلکه برخي از آنها با حمايت تسليحاتي و مالي از تروريست ها موجب طولاني تر شدن جنگ در سوريه وخرابي هاي بيشتر شده اند. در خصوص پاکسازي نژادي وکشتار مسلمانان روهينگا نيز فقط به محکوميت آن اکتفا کرده و اقدام عملي صورت نداده اند. برخي از رهبران کشورهاي مذکور با ناديده گرفتن نقش حزب الله لبنان در حمايت از مقاومت عليه رژيم صهيونيستي مدعي نقش آن در برهم زدن ثبات در اين کشور شدند وبه جاي تحکيم وحدت در راستاي حل مشکلات مسلمانان ،اقدام به تشکيل ناتوي عربي با امضاي پيمان هاي همکاري جداگانه عليه ديگر کشورهاي مسلمان نموده اند. در خصوص يمن وکشتار مردم مسلمان آن طي سه سال گذشته رهبران اين کشورها به جز کويت و عمان که نقش ميانجيگري در برگزاري مذاکرات صلح را داشته اند ديگر کشورها موجب تجاوز بيشتر عربستان به اين کشور فقير و شعله ورتر شدن آتش جنگ خانمان سوز شده اند. در واقع عربستان و امارات با تشکيل اين شورا تلاش دارند سيطره بلامنازع خود بر ساير کشورهاي کوچک منطقه خليج فارس را به واقعيتي غيرقابل انکار تبديل کنند. به اعتقاد ناظران گسست و شکافي که امروز ميان اعضاي شوراي همکاري خليج فارس ايجاد شده است حتي در صورت پايان مسالمت آميز تنش با قطر ترميم نخواهد شد.