مروری بر زندگی سیاسی مردی که علت مرگش اعلام نشد
ميزان/ يوکيا آمانو به عنوان پنجمين رئيس آژانس بينالمللي انرژي اتمي که بخش مهمي از فراز و نشيبهاي برنامه هستهاي ايران و ۱۵ بار تأييد پايبندي کشورمان به توافق هستهاي در دوران وي رقم خورد، امروز دوشنبه در سن ۷۳ سالگي در گذشت. «يوکيا آمانو» روز دوشنبه در سن ۷۲ سالگي درگذشت که در پي آن آژانس بينالمللي انرژي اتمي با انتشار بيانيهاي اين خبر را تأييد کرد. پيش از اين رسانهها به نقل از منابع آگاه اعلام کرده بودند که آمانو در ماه مارس ۲۰۲۰ به دليل مشکلات جسمي پست خود را ترک خواهد کرد. يوکيا آمانو از سال ۲۰۰۹ و پس از «محمد البرادعي»، رياست آزانس بينالمللي انرژي اتمي را بر عهده داشت. پنجمين دبير کل آژانس بينالمللي انرژي اتمي قصد داشت که ماه مارس از سمت خود کنارهگيري کند، اما موعد پايان سومين دوره ۴ ساله وي نوامبر سال ۲۰۲۱ بود. دبيرخانه آژانس بينالمللي انرژي اتمي در بيانيه خود درگذشت يوکيا آمانو را تسليت گفته، اما در اين بيانيه به دليل مرگ وي اشارهاي نشده است؛ موضوعي که پرسشهايي را درباره علت مرگ وي به وجود آورده است. اين ديپلمات ژاپني در سال ۱۹۴۷ در شهر «کاوانا» متولد و در رشته حقوق دانشگاه توکيو فارغالتحصيل شد. در سال ۱۹۷۲ وي در بخش موضوعات خلع سلاح و تلاشهاي عدم اشاعه تسليحات هستهاي وزارت خارجه ژاپن آغاز به کار کرد و در طول فعالت سياسي خود به عنوان يک ديپلمات ژاپني در کشورهايي مانند بلژيک، فرانسه، لائوس، سوئيس و آمريکا حضور داشته است. آمانو علاوه بر اين در وزارت خارجه ژاپن سمتهايي مانند مدير بخش علوم و مدير بخش انرژي هستهاي را بر عهده داشته است. سال ۲۰۰۵ آمانو به عنوان نماينده ژاپن در اژانس بينالمللي انرژي اتمي انتخاب شد که به دنبال ارتقاي صلح آميز از انرژي هستهاي و منع استفاده نظامي از آن شامل تسليحات هستهاي بود. او پيش از اين به عنوان کارشناس دولتي درر بخش موشکي و گروه متخصصان سازمان ملل براي خلع سلاح و منع اشاعه تسليحات هستهاي نيز فعاليت داشته است. سال ۲۰۰۹ او به عنوان دبير کل آژانس بينالمللي انرژي اتمي انتخاب شد و در سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۶ نيز رياست شوراي حکام را بر عهده داشت. مذاکرات و امضاي توافق هستهاي ايران و ۱+۵ در دوران رياست وي انجام شد و در طول اين دوره، آژانس بينالمللي انرژي اتمي ۱۵ بار رسما پايبندي ايران به توافق هستهاي را تأييد کرد.