شکاف عمیق در روابط اروپا و آمریکا
ايرنا/ «فرانک والتر اشتاينماير» رييس جمهوري آلمان تصوير تيرهاي از وضع روابط اروپا با آمريکاي دونالد ترامپ ارائه کرد اما «مايک پمپئو» وزير خارجه آمريکا گفت که همه چيز بر وفق مراد است. پمپئو تلاش کرد تا اختلافاتي را که اروپا و آمريکا بر سر ايران، چين و مسائل تجاري دارند، کتمان کند. او در سخنراني خود در کنفرانس مونيخ در آلمان گفت: در مورد مرگ ائتلاف فراآتلانتيکي به شدت اغراق شده است. غرب در حال پيروز شدن است. ما با هم در حال پيروز شدن هستيم. اروپاييها از خروج آمريکا از برجام و وضع تعرفه ۲۵ درصدي بر خودروهاي اروپا انتقاد کردهاند اما تناقض اينجاست پمپئو مدعي است که آمريکا و متحدانش هماهنگ عمل کرده و «ما در حال پيروزي هستيم.» پيش از او، اشتاينماير در کنفرانس مونيخ با انتقاد از سياست «آمريکا اول» ترامپ گفته بود: ايالات متحده به عنوان نزديکترين متحد ما در دولت فعلي هر گونه مفهوم جامعه جهاني را رد کرده است. «بار ديگر با عظمت شده» اما از طريق آسيب زدن به همسايگان و شرکايش. اين طرز فکر و رفتار به همه ما لطمه ميزند. «آنهگرت کرامپ کارن باوئر» وزير دفاع آلمان هم به کنفرانس مونيخ رفته بود تا استقلال ديدگاه و عمل آلمان از آمريکا در برخي حوزهها به ويژه ايران را يادآور شود. در سخنرانياش در کنفرانس مونيخ گفت که آلمان به «فشار حداکثري» عليه ايران و ائتلاف دريايي آمريکا در خليج فارس ملحق نخواهد شد. واشنگتن پست اختلاف و تفاوت نگاه ميان کشورهاي دو سوي اقيانوس اطلس را مورد توجه قرار داده و نوشت: «بدون غرب شدن» موضوع گردهمايي امسال در مونيخ بود. منتقدان ميگويند ناکامي دولت ترامپ براي متقاعد کردن اروپاييها به حمايت از آرمانهايش در بياعتمادي عميق به رويکرد فرسايشي ترامپ در سياست خارجي ريشه دارد. ترامپ به جاي تلاش براي رسيدن به اجماع با متحدان، آنها را به وضع تعرفه تهديد کرده و آنها را تحريم کرده است. «رابرت منندز» سناتور دموکرات از ايالت نيوجرسي که به کنفرانس مونيخ رفته است، در انتقاد از عملکرد دولت ترامپ گفت: اگر اروپاييها احساس ميکنند که آرمان مشترکي با ما دارند، بهتر است که خود را با آنها هماهنگ کنيم، نه اينکه فقط برايشان سخنراني کنيم. بسياري از اروپاييها در مقابل سخنراني پمپئو سکوت کردند و حتي برخي ديگر ترديدهايشان به آمريکا بيشتر شد. يک مقام ارشد اروپايي که نامش در گزارش واشنگتن پست ذکر نشده است، اظهار داشت: اين سخنراني بر نگرانيهايي که اشتاينماير مطرح کرده بود، صحه گذاشت. فکر کنيم حدود ۱۳ بار عبارت «ما از حاکميتها دفاع ميکنيم» را شنيديم. اما سوال اين است که معني اين حرف چيست. بسياري از اروپاييها معتقدند که اين عبارت، کليدواژه ترامپ براي مخالفت با نهادهاي چندجانبهاي مانند اتحاديه اروپاست که اروپاييها را کنار هم نشانده است. اروپاييها به اين باور رسيدهاند که ترامپ به اتحاديه اروپا «بدبين» است. يک ديپلمات ارشد اروپايي که نامش منتشر نشده است، گفت: «بله، اروپاي شرقي و مرکزي او (ترامپ) را پذيرفتهاند.» به باور وي، ترامپ هر چند ناتو را زير سوال برده اما در چارچوب همين پيمان حضور نظامي آمريکا در اروپا گسترش يافته است. يک مقام سابق آمريکايي نيز گفت که بسياري از اروپايي فعلا مدارا با آمريکا را پيشه کردهاند. روزنامه نيويورک تايمز در تحليل سخنراني نمايندگان دولت آمريکا در کنفرانس مونيخ و واکنش اروپاييها نوشت: کنفرانس امسال بازتابدهنده شکاف و نارضايتيهايي از وضعي بود که در دوره دونالد ترامپ اتحاد (آمريکا و اروپا) را بيمار کرده است. اين روزنامه سخنراني «مارک اسپر» وزير دفاع آمريکا را هم مورد توجه قرار داد؛ خصوصا آن بخشي که هشدار داده بود اگر ايالات متحده و اروپا براي مهار همهجانبه چين همکاري نکنند، آينده تيرهاي در مناسبات دو طرف رقم خواهد خورد. او گفت کشورهايي که خواهان حضور شرکت چيني «هوواوي» براي ايجاد شبکههاي نسل بعدي ارتباطات مخابراتي هستند، با کاهش همکاري اطلاعاتي آمريکا مواجه خواهند شد. فشار آمريکا براي هيچيک از اروپاييها خوشايند نيست. حتي «امانوئل مکرون» رييس جمهوري فرانسه که زماني تماسهاي تلفني و ديدارهاي دوستانهاي با ترامپ داشت، از رييس جمهوري آمريکا خسته شده و ناخرسندي خود را از عملکرد ترامپ پنهان نکرده است. وي در حاشيه کنفرانس امنيتي مونيخ بيش از يک ساعت صحبت کرد اما نام ترامپ را به زبان نياورد. او البته به جاي انتقاد شديد از آمريکا ترجيح داد که درباره لزوم استقلال اروپا و اتکاي اروپايي به خود صحبت کند. مکرون اعلام کرد که تلاش اروپا براي سرمايهگذاري در دفاع از خود و خودمختاري در اين زمينه «نتيجه منطقي تحولات سالهاي اخير است. ما يک شريک آمريکايي داريم که ميگويد شما بايد سرمايهگذاري بيشتري در زمينه امنيت خود داشته باشيد. اين حرف درست است. آمريکاييها ميگويند ما کلانتر محله شما نيستيم.» او حتي تاکيد کرد که اروپا در مورد روابط با روسيه بايد راهش را از آمريکا جدا کرده و با «ولاديمير پوتين» رييس جمهوري آن کشور تعامل کند. اروپا به منابع انرژي نياز دارد و اين نياز خصوصا در آلمان که موتور اقتصادي اروپاست، بيشتر احساس ميشود اما تحقق استقلال اروپاييها از آمريکا و رسيدن به يک چارچوب اصولي براي همکاري جامع با روسيه نياز به زمان دارد. تا زماني که ترامپ در کاخ سفيد از است با دوستان قديمي از در دشمني و قلدري وارد ميشود اين زمان به سرعت سپري شده و هماهنگي اروپاييها و روسها، به دور از ذهنيت جنگ سرد، شکل ملموستري به خود خواهد گرفت. اين دوستي علاوه بر اينکه نتيجه نيازهاي روز افزون به انرژي روسيه است، ماحصل دشمني ترامپ با اروپا نيز به شمار ميآيد.