انتخابات ریاست جمهوری بلاروس؛ سختترین چالش برای "آخرین دیکتاتور اروپا"
ايسنا/ مردم بلاروس امروز (يکشنبه) براي تعيين رئيسجمهور بعدي اين کشور پاي صندوقهاي رأي رفتند. سوتلانا تيخانووسکايا جديترين رقيب الکساندر لوکاشنکو، رئيس جمهور کنوني بلاروس به شمار ميرود. لوکاشنکو که رسانههاي غربي او را آخرين ديکتاتور اروپا ميخوانند، براي ششمينبار پياپي نامزد انتخابات رياستجمهوري شده است.
به نقل از خبرگزاري آسوشيتدپرس، شنبه شب صدها تن از مخالفان لوکاشنکو به خيابانهاي ميسنک آمدند و با تکان دادن پرچم و سر دادن شعار مخالفت آشکار خود را با وي اعلام داشتند. اين تظاهرات با دخالت پليس به خشونت کشيده و در نهايت ۱۰ تن دستگير شدند.
مقامهاي انتخابات دو تن از رقباي دو حزب اصلي را از دور رقابتها کنار گذاشتهاند . اما سوتلانا تيخانوسکايا يک زن جوان خانهدار "آخرين ديکتاتور اروپا" را به چالش کشيده است.
سوتلانا تيخانووسکايا ميگويد سياستمدار نيست. او در يکي از گردهمآييهاي انتخابات رياست جمهوري بلاروس گفت: «من ميخواهم به آغوش خانوادهام برگردم و غذا درست کنم.» اين زن ۳۸ ساله خانهدار براي بسياري از شهروندان بلاس سمبل اميد و تغيير است.
تيخانووسکايا کاملأ تصادفي وارد اين بازي بزرگ شده است. در اصل همسر او سرگئي تيخانووسکي که يک وبلاگنويس منتقد لوکاشنکو است، ميخواست نامزد انتخابات شود. او اما به دليل شرکت در يک گردهمآيي غيرمجاز اوايل سال جاري ميلادي بازداشت شد و نتوانست براي شرکت در انتخابات ثبت نام کند.
اينطور بود که سوتلانا ناگهان تصميم گرفت خود نامزد انتخابات رياستجمهوري شود و درخواستش در کمال تعجب پذيرفته شد. شوهر او پس از پايان مهلت ثبتنام آزاد شد و مديريت کمپين انتخاباتي سوتلانا را برعهده گرفت تا اينکه دوباره دستگير شد. دادگستري بلاروس او را به خشونت عليه پليس متهم ميکند. همکاران او ميگويند نيروهاي پليس او را تحريک کردند.
حال سوتلانا با گذشت حدود دو ماه به محبوبيت بيسابقهاي دست يافته و به رهبر مخالفان لوکاشنکو تبديل شده است.
البته اطلاعات چنداني در مورد سوتلانا تيخانووسکايا در دست نيست. او متولد و بزرگ شده شهري در جنوب غربي جمهوري شوروي سابق است، در رشته زبانهاي خارجي تحصيل کرده و به عنوان مترجم مشغول کار بوده که با همسرش آشنا شده است.
او حال مادر دو فرزند و خانهدار است. جديترين رقيب لوکاشنکو طبق گفتههاي خودش، هيچوقت به سياست علاقمند نبوده است. شوهر او وبلاگ ويدئويي خود را اوايل سال ۲۰۱۹ شروع کرد و سفرهاي داخلي زيادي در بلاروس داشت. سوتلانا تيخانووسکايا که در اين سفرها او را همراهي کرده بود، ميگويد از اين سفرها درسهاي زيادي درباره کشور و مردم بلاروس آموخته است.
حضور او در انتخابات رياستجمهوري بلاروس مانند تصميم يک ورزشکار آماتور براي شرکت در بازيهاي المپيک ماه بعد است، با اين تفاوت که او هر لحظه ممکن است به بهانهاي، از حضور در مسابقه نهايي محروم شود.
سوتلانا تيخانووسکايا موفق شده ۱۰۰ هزار امضاء براي نامزدي در انتخابات جمع کند که پيششرط ثبت نام در انتخابات رياست جمهوري بلاروس است.
تيم مبارزات انتخاباتي او مورد حمايت دو چهره سياسي شناخته شده است که درخواست نامزدي آنها پذيرفته نشده است: ويکتور باباريکو، بانکدار سابق و والري زپکالو، ديپلمات پيشين. گردهمآييهاي انتخاباتي اين زن جوان دهها هزار شرکتکننده دارد که با توجه به پيشينه انتخابات در بلاروس جمعيتي بيسابقه به شمار ميرود.
شهروندان بلاروس مدتهاست که به سياست علاقهاي ندارد يا اگر علاقمند هستند به دليل تهديد و ارعاب خود را از سياست کنار کشيدند. رئيسجمهور بلاروس، الکساندر لوکاشنکو هواداران سوتلانا تيخانووسکايا را حاميان "دختري فقير" ميخواند.
رقيب لوکاشنکو اما اهداف سياسي مشخصي دارد که مهمترين آنها: استقلال بلاروس، آزادي زندانيان سياسي از جمله شوهرش و برگزاري انتخابات آزاد ظرف شش ماه پس از پيروزي اوست. سوتلانا تيخانووسکايا ميخواهد بعد از آن از سياست فاصله گيرد.
او اعتراف ميکند که کارشناس مسائل دشوار سياست خارجي يا اصلاحات اقتصادي نيست و هنگام حمله به لوکاشنکو از مباحث بحثبرانگيز پرهيز ميکند اما در پاسخ دادن کم نميآورد. او در واکنش به موضع رئيسجمهور که معتقد است تنها کساني که در ارتش خدمت کردهاند، ميتوانند رئيس دولت شوند، پيشنهاد کرده که تنها زنان داراي فرزند نامزد انتخابات شوند. او هرچند تا کنون مورد ارعاب قرار نگرفته اما پس از تهديدي ناشناس، فرزندان خود به خارج از کشور فرستاده است.
کارزار انتخاباتي او نشان ميدهد که جامعه بلاروس بيوقفه و آشکار درحال تغيير است. موفقيت او در کشوري که به نظر ميرسيد همه چيز تحت کنترل لوکاشنکوست، بسياري را شگفت زده کرد. تمايل به تغيير و کنار گذاشتن لوکاشنکو پس از ۲۶ سال حکومت آنقدر جدي است که براي بسياري تفاوت نميکند چه کسي رئيسجمهور بعدي باشد.
البته لوکاشنکو ميتواند مانع اين تغيير شود. درحاليکه شماري از منتقدان او در پيروزي لوکاشنکو ترديد دارند، گروه ديگر خاطرنشان ميکنند که اين انتخابات ناظر مستقل ندارد. ناظران سازمان امنيت و همکاري اروپا که به عنوان سازماني بيطرف مورد پذيرش جامعه بينالمللي است، براي نظارت بر اين انتخابات دعوت نشدهاند.