بهشت الیگارش های روس

اقتصاد نيوز

بروزرسانی 1403/04/22 - 21:10

اقتصاد نیوز/متن پیش رو در اقتصاد نیوز منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

جنگ روسیه در اوکراین معادلات حاکم بر روابط روسیه با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس بالاخص امارات را متحول کرده، تا جایی که امروز این امیرنشین به بهشت الیگارش های روس تبدیل شده و در مقابل وضعیت متزلزل روسیه عاملی محرک شده تا ابوظبی با توسل بدان سیاست اقتصادی خود را تغییر دهد.

ساناز نفیسی| از منظر تاریخی، امارات متحده عربی و روسیه روابط نسبتاً متوسطی داشتند که با تعاملات اقتصادی محدود و تعامل سیاسی محتاطانه مشخص می شد. با این حال، دو دهه گذشته شاهد تغییر قابل توجهی در روابط دو بازیگر بودیم، به طوری که دو بازیگر منافع متقابل را در همکاری نزدیکتر در حوزه اقتصادی و ژئواستراتژیک به رسمیت می شناسند. از نظر اقتصادی، برای امارات متحده عربی، این تحول در چارچوب یک استراتژی بین المللی گسترده تر که در اوایل دهه 2000 آغاز شد، رخ داد. این استراتژی بر تنوع بخشیدن به اقتصاد کشور به دور از نفت و جستجوی فرصت های جدید در بازارهای نوظهور متمرکز بود: روسیه یکی از این موارد بود. از منظر روسیه، امارات متحده عربی یک مکان استراتژیک به عنوان یک مرکز تجاری بین اروپا، آسیا و آفریقا است و دسترسی این بازیگر به بازارهای خاورمیانه را تسهیل می کرد. از اواخر دهه 1990، مسکو زمینه را برای تحکیم شراکت خود با این کشور عربی هموار کرد: صادرات روسیه به امارات شتاب قابل توجهی پیدا کرد و دیاسپورای(مهاجران) روسیه در شهرهایی مانند دبی و ابوظبی ساکن و در قامت متخصصان تجاری، کارگران ماهر و کارآفرینان فعالیت شان را اغاز کردند.بدین طریق اقتصاد پویا و فرصت های سرمایه گذاری این شهرها جذب شدند.

پیدا و پنهان اتحاد راهبردی ابوظبی و مسکو
آنگونه که ispionlineنوشته، در سال های اخیر، روابط دو کشور به سطح دیگری رسیده که با روابط عمیق اقتصادی، سیاسی و استراتژیک مشخص شده است. در این زمینه، امارات متحده عربی در حالی که به دنبال نقش آفرینی بین المللی بیشتر - از جمله در قاره آسیا - است، سرمایه گذاری های خود در روسیه (به ویژه در بخش هایی مانند انرژی، زیرساخت ها، املاک و مستغلات و فناوری) و گفت و گوی استراتژیک با مسکو را به میزان قابل توجهی افزایش داده است. در همان زمان، و به ویژه از زمان حمله روسیه به اوکراین در فوریه 2022، امارات متحده عربی به عنوان یک شریک حیاتی برای روسیه ظاهر شده است. حال سوال این است، امارات در روسیه چه می کند و روسیه از امارات چه می خواهد ؟ محرک های اصلی، ویژگی ها و چشم اندازهای این مشارکت رو به رشد چیست؟محرک‌های اولیه سرمایه‌گذاری امارات متحده عربی در روسیه، تعقیب سیاست اقتصادی متنوع، همسو با استراتژی این کشور برای افزایش تنوع در بخش‌های اقتصادی و شرکای بین‌المللی بوده است. صندوق های سرمایه گذاری مستقل امارات متحده عربی (SWFs)، از جمله شرکت سرمایه گذاری Mubadala و سازمان سرمایه گذاری ابوظبی (ADIA)، در خط مقدم این ابتکار قرار دارند. این نهادها سرمایه گذاری های قابل توجهی در بخش های مختلف روسیه از جمله انرژی، فناوری، زیرساخت ها و کشاورزی انجام داده اند.

در بخش انرژی، به ویژه نفت و گاز، سرمایه گذاری امارات در پروژه های روسیه قابل توجه بوده است. قبلاً در سال 2013، Mubadala یک برنامه سرمایه گذاری مشترک با صندوق سرمایه گذاری مستقیم روسیه (RDIF) با هدف سرمایه گذاری مشترک در پروژه هایی مانند توسعه میادین نفتی در سیبری و ساخت یک مرکز نوآوری با فناوری پیشرفته در Skolkovo ایجاد کرده است. . بعلاوه، موبادالا سهام قابل توجهی در چندین شرکت انرژی روسیه، از جمله سرمایه گذاری قابل توجه در گازپروم نفت در سال 2020 بر عهده گرفته است. یکی دیگر از سرمایه گذاری های قابل توجه موبادالا در توسعه پروژه LNG 2 قطب شمال، یک طرح بزرگ گاز طبیعی مایع (LNG) است که توانایی تولید و صادرات LNG روسیه را افزایش می دهد.از دیگر زمینه های مورد علاقه طرفین فناوری و نوآوری است. در طول چند سال گذشته، امارات متحده عربی مشتاق توسعه صنعت فناوری خود بوده و قابلیت‌های فن‌آوری پیشرفته روسیه فرصت همکاری خوبی را ارائه کرده است. دو بازیگر در زمینه اکتشاف فضایی نیزهمکاری داشتند، جایی که امارات و روسیه توافق نامه های بین دولتی برای همکاری در مأموریت های فضایی و فناوری های ماهواره ای (2021) امضا کرده اند، که از تجربه گسترده روسیه در تحقیقات فضایی و برنامه فضایی جاه طلبانه امارات متحده عربی استفاده می کند.

امارات به دنبال چیست؟
سرمایه گذاری در زیرساخت ها و لجستیک نیز در تقویت روابط اقتصادی امارات و روسیه بسیار مهم بوده است. امارات متحده عربی ر بخش حمل و نقل و لجستیک روسیه به شکلی برجسته سرمایه گذاری کرده است و هدف آن افزایش مسیرهای تجاری بین دو کشور و فراتر از آن است.به عنوان مثال، در سال 2016، DP World، یک اپراتور جهانی بندر مستقر در امارات متحده عربی، وارد یک سرمایه گذاری مشترک با RDIF برای توسعه پایانه های بندری و زیرساخت های لجستیکی در مکان های کلیدی در روسیه، مانند مناطق بالتیک و خاور دور، شده است. این گزاره برای اتصال کشور به مسیرهای بازار جهانی بسیار مهم هستند. در سال 2023، DP World همچنین با شرکت دولتی Rosatom روسیه برای توسعه کریدور ترانزیت شمالی قراردادی امضا کرد. هدف چنین مشارکتی ایجاد یک مسیر حمل و نقل پایدار بین آسیا و اروپا از طریق قطب شمال است که به طور قابل توجهی زمان حمل و نقل و اثرات زیست محیطی را کاهش می دهد. شرکت های اماراتی همچنین در نوسازی بخش کشاورزی روسیه که به یک حوزه مهم همکاری بین دو کشور تبدیل شده است، کمک کرده اند. روسیه، با زمین های قابل کشت وسیع خود، تولید کننده عمده در حوزه کشاورزی است و سرمایه گذاری های امارات در این بخش، تامین مواد غذایی برای جمعیت آن و ارتقای مبادلات فناوری اش است.

و سرمایه گذاری های مشترک نشان دهنده علاقه امارات متحده عربی به مشارکت با روسیه در حوزه های مختلف و از طریق روش های مختلف است. از سوی دیگر، شرکت‌های روسی حضور خود را در امارات افزایش داده‌اند و از موقعیت آن به‌عنوان یک مرکز تجاری و مالی جهانی سود می‌برند. این تحول در دو سال پس از حمله روسیه به اوکراین (2022-2024) به وضوح آشکار شده است. صادرات روسیه به امارات تقریبا دو برابر شده و ارزش تجارت از 4.61 میلیارد دلار در سال 2021 به 8.07 میلیارد دلار در سال 2022 افزایش یافته است. این تغییر در چند ماه گذشته باعث شده تا امارات متحده عربی هفتمین شریک تجاری جهانی روسیه پس از چین و هند، ترکیه، قزاقستان، ژاپن و کره جنوبی باشد. بنابراین، امارات متحده عربی را نیز به عنوان اولین کشور عربی برای صادرات روسیه در کالاها و کالاها طبقه بندی می کند.تبادلات فرهنگی و اجتماعی نیز در تقویت روابط امارات و روسیه نقش داشته است. گردشگری به‌ویژه به لطف وجود پروازهای مستقیم و طرح‌های تسهیل روادید، رشد قابل‌توجهی داشته که سفر را در دسترس‌تر کرده است. تخمین زده می شود که بین ژانویه تا آوریل 2023، دبی پذیرای 474000 گردشگر روسی بوده است که روسیه را به یکی از بهترین منابع بازدیدکننده تبدیل کرده است.

پناهگاه امن برای الیگارش های روس
فارغ از گزاره هایی که بدان ها اشاره شد، امارات متحده عربی «پناهگاهی امن» برای روس ها در برابر تحریم‌های غرب است. بسیاری از بانک‌های روسی وجوه خود را به امارات متحده عربی منتقل کرده‌اند تا از آنها در برابر توقیف‌های احتمالی محافظت کنند و بدون محدودیت‌هایی که توسط مقررات اروپایی اعمال می‌شود، به فعالیت خود ادامه دهند. سرمایه گذاری های روسیه به ویژه در بازار املاک و مستغلات دبی به طور چشمگیری افزایش یافت، به طوری که روس ها در سال 2022 حدود 6.3 میلیارد دلار برای املاک هزینه کردند؛ گزاره ای که آنها را به برترین خریداران غیرمقیم املاک مسکونی در امارات تبدیل کرد. چنین سرمایه‌گذاری‌هایی همچنین نقل مکان بسیاری از روس‌ها - عمدتاً الیگارشی‌ها و شهروندان ثروتمند - را به کشور تسهیل کرد. بنادر و بنادر امارات همچنین از قایق‌های تفریحی لوکس و هواپیماهای شخصی متعلق به برخی از مشهورترین الیگارش‌های روسیه که بسیاری از آنها تحت تحریم هستند، استقبال کرده‌اند. سیاست های امارات متحده عربی که برای جذب سرمایه گذاران خارجی ثروتمند از سراسر جهان طراحی شده است، به ویژه برای روس ها جذاب بوده و راه حل های عملی برای فرار از کشور خود ارائه می دهد و به آنها اجازه می دهد بدون مزاحمت به فعالیت های تجاری خود ادامه دهند.

آینده روابط امارات و روسیه امیدوار کننده به نظر می رسد. ادامه تنوع سبد سرمایه گذاری امارات متحده عربی، همراه با نیاز روسیه به تقویت مشارکت های غیر غربی، زمینه را برای رشد پایدار روابط دوجانبه فراهم می کند. چرا که فراتر از منافع اقتصادی، ملاحظات سیاسی گسترده‌تر مشارکت امارات و روسیه را بسیار تقویت می‌کند. طی چند سال گذشته، به ویژه پس از حمله روسیه به اوکراین، دو کشور دیدگاه های مشترکی در مورد تحولات امنیتی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا و در امور جهانی داشته اند. آنها رویکردهای خود را در قبال درگیری‌های منطقه‌ای مختلف، مانند درگیری‌های لیبی و سوریه و ابتکارات دیپلماتیک را هماهنگ کرده‌اند. همکاری آنها به دفاع، مبارزه با تروریسم و تنظیم بازارهای جهانی نفت گسترش یافت. دو کشور در مجامع بین‌المللی مختلف گرد هم آمده‌اند، جایی که نشان داده‌اند اغلب دیدگاه‌های مشابهی در مورد مسائل کلیدی جهانی دارند (به طور عمده سازمان همکاری شانگهای - جایی که امارات در سال 2023 وضعیت شریک گفتگو را دریافت کرد - و بلوک بریکس، جایی که امارات متحده عربی در ژانویه 2024 به طور رسمی در کنار عربستان سعودی پذیرفته شد.) گنجاندن امارات در چنین جایگاهی، که در آن روسیه شریک اصلی است، نماد این اتحاد در حال تعمیق و منعکس کننده علاقه متقابل به تقویت همکاری های اقتصادی و سیاسی خارج از چارچوب های تحت سلطه غرب است، در واقع تصادفی نیست که پویایی روابط روسیه و امارات تحت نظارت فزاینده بین المللی قرار گرفته است.