بازی سعد حریری؛ از در رفته و از پنجره برمی‌گردد!

 سعد حريري راه سهل انگاري و طولاني کردن مسير انتخاب نخست وزير جديد با تکيه بر معرفي کانديداها براي نخست وزيري و سپس حذف آنها از طريق مجاري قانوني پارلماني و جلوگيري از برگزاري جلسات مشاوره براي کسب آراي نمايندگان پارلمان لبنان به منظور معرفي رسمي نخست وزير پيشنهادي را در پيش گرفته است. سعد حريري نه تنها از ابزار سياسي طايفي در بين جامعه اهل سنت استفاده مي‌کند بلکه دارالافتواي اهل سنت را براي اين هدف سياسي نيز به کار مي‌گيرد. اين در حال است که همه احزاب مشارکت کننده در هيئت دولت لبنان به رياست سعد حريري توافق کرده بودند که فارغ و به دور از مصالح حزبي و سياسي دولتي عملگرا و بدون مهر حزبي در آينده تشکيل دهند اما حريري تلاش دارد تا نشان دهد هيچ يک از کانديداها اجماع جامعه و احزاب سياسي اهل سنت را ندارند تا بار ديگر همه نگاه‌ها براي انتخاب نخست وزير جديد به او معطوف شود، حال آن که کف مطالبات اعتراضات مردمي در لبنان تغيير و رفتن سعد حريري و کابينه‌اش بوده است؛ به همين دليل تلاش‌هاي پشت پرده حريري مي‌تواند اعتراضات خياباني را شعله‌ورتر کرده و مخالفت‌ها با انتخاب نخست وزير جديد را به خيابان‌ها کشيده و راه براي تصادم و رويارويي موافق و مخالف را فراهم کرده و مسير سياسي لبنان را به انسدادي واقعي و البته خطرناک با گرايشات طايفي و مذهبي سوق دهد. نخست وزير موقت يا بازي گردان سياسي؟ لبنان از نگاه اقتصادي نيز در شرايط بسيار سخت به سر مي‌برد و همين امر سايه سنگين ورشکستگي اقتصادي و مالي را بر روي بانک مرکزي و بازار تجاري اقتصادي لبنان انداخته است. تاکنون دهها شرکت تجاري و صنعتي در لبنان اعلام ورشکستگي کرده و درب‌هاي خود را با زنجير بسته‌اند، دهها رستوران در مراکز مهمي از بيروت و شهرهاي بزرگ لبنان تعطيل شده‌اند و دليل آن را ايجاد بازار موازي ارز در بازار آزاد در کنار ارز رسمي و نوسانات شديد بازار ناشي از اين تحول اقتصادي دانسته‌اند. در چنين شرايطي سعد حريري به عنوان نخست وزير موقت به منظور اداره کشور نيز از وظيفه خود شانه خالي کرده است و بدون توجه به وضعيت حساس و مهم اقتصادي لبنان دل به گروي بازگشت مجدد به قدرت بسته است و بهترين کار براي اين امر را قرار دادن چوب لاي چرخ انتخاب نخست وزير لبنان از ميان ديگر چهره‌هاي مقبول اهل سنت قرار داده است. کانديداهايي که ميدان نخست وزيري را ترک مي‌کنند تاکنون نام‌هايي همچون محمد الصفدي و سمير الخطيب براي اداره کابينه جديد به ميان آمده است و کار براي سمير الخطيب تا آن جا پيش رفت که حريري مدعي شد سمير الخطيب مورد حمايت وي براي احراز پست نخست وزيري است اما در آخرين گام‌هاي مشاوره‌اي و کسب نظر موافق دارالافتاي اهل سنت لبنان، پس از بازگشت از گفتگو با مفتي اهل سنت، سمير الخطيب به يکباره اعلام کرد که دارالافتاء همچنان براي روي نخست وزيري سعد حريري اجماع دارد و اين گونه بود که سمير الخطيب به سرعت از کانديداتوري براي نخست وزيري لبنان انصراف داد. حالا سرنوشت کانديداهاي ديگر مانند فواد المخزومي بهتر از الصفدي و الخطيب نيست و روشن است آن قدر نام کانديداها مطرح و سپس حذف مي‌شود تا مجددا فلش انتخاب نخست وزير جديد به سوي سعد حريري بازگردد؛ امري که همه توافقات پيشين احزاب با رييس جمهور لبنان را متلاشي کرده و مجددا اعتراضات گسترده‌اي را ايجاد مي‌کند. رويکرد استفاده از ابزار طايفي مذهبي اين گمانه زني بد را ايجاد کرده است که ممکن است اين بازي سياسي جديد به خيابان‌ها منتقل شده و حساسيت‌هاي طايفي و مذهبي را بر انگيزاند. تقابل طايفي سني مسيحي در لبنان در سايه مواضع حريري با آن که جريانات مردمي معترضان در لبنان به شدت با نخست وزيري مجدد سعد حريري مخالف هستند اما حريري در اين جا و آنجا اعلام کرده است که نخست وزيري مجدد وي وقتي عملي مي‌شود که جبران باسيل (رييس بزرگترين فراکسيون حزبي و مسيحي ماروني در پارلمان ) جايي در هيئت دولت وي نداشته باشد. اعلام اين موضع حريري نخست وزير مستعفي لبنان که حالا براي بازگشت به دولت کاري سخت تر از گذشته دارد موجي از مخالفت و تحريکات طايفي در بين مسيحان ماروني لبنان بر جاي گذارده که برگزاري تظاهرات تحت عنوان حمايت از رييس جمهور يکي از مصاديق بارز آن است. شکل خارجي اين موضع حريري آن است که رييس بزرگترين فراکسيون اهل سنت پارلمان در مقابله جدي در برابر بزرگترين فراکسيون مسيحي ماروني در پارلمان قرار گرفته و تلاش دارد تا نقش مسيحيان ماروني در نظام سياسي کشور را کم رنگ کند. حالا تو خود بخوان حديث مفصل از اين مجمل که مي‌تواند چه به روزي بر سر کشمکش‌هاي طايفي لبنان بياورد. اين در حالي است که جبران باسيل و سعد حريري هر دو مي‌بايستي در دولت جديد جاي خود را به عناصر غير سياسي و نيروهايي عملگرا براي نجات اقتصاد لبنان بدهند و اين توافقي است که با رييس جمهور ميشل عون صورت گرفته بود. حريري آشپزخانه سعودي را گرم مي‌کند از نکات مهمي که پس از استعفاي سعد حريري (بخوانيد سقوط حريري) مشاهده مي‌کنيم عدم تکاپوي سعودي در باره لبنان است. اين موضع خاموش اما فعال سعودي اين گمانه زني را به شدت تقويت کرده است که در آشپزخانه سعودي غذايي جديد براي لبنان در حال پخت است که آتش آن را سعد حريري تامين مي‌کند. تاريخ اقتصادي لبنان شاهد است که هرگاه بحران اقتصادي سراغ لبنان رفته، سعودي پادرمياني کرده و بخشي از دارايي‌هاي نفتي خود را به سوي بانک مرکزي لبنان گسيل کرده‌اند اما اين بار نه تنها در اوج بحران شکننده اقتصادي در لبنان از اين کار صرف نظر کرده‌اند بلکه به نظر مي‌رسد در سايه شکست سياسي سعد حريري، بر روي آتش اقتصاد بحران زده لبنان نيز به آرامي فوت مي‌کنند و حالا همه نگرانند که با کشيدن سپرده‌هاي سعودي از بانک مرکزي، به يکباره اقتصاد لبنان سرنگون شود و آن گاه سعودي، موسيقي‌هاي آشناي خود را به صدا در آورد که آماده کمک به لبنان است تا اين روايت را در اذهان تداعي کند که هيچ نجات دهنده‌اي جز سعودي و پولهايش براي لبنان وجود ندارد. اما حتي در چنين شرايطي باز هم بعيد به نظر مي‌رسد که سعودي تخم مرغ‌هايش را در سبد سعد حريري شکست خورده در فضاي سياسي لبنان قرار دهد. با اين حال شواهد حاکي از آن است که دنباله دار و طولاني کردن مسير انتخاب جايگزيني نخست وزير، يکي از شگردهاي سعد حريري و هم پيمانانش در پارلمان لبنان است تا غذاي مورد نظر سعودي در اين کشور پخته شود. حزب‌الله و سازمان امل، انتخاب نخست وزير جديد در سايه هوشمندي سياست حزب‌الله، ائتلاف نمايندگان جامعه شيعي لبنان، "حزب الله و سازمان امل"، در پارلمان از هرگونه مداخله مستقيم در تعيين کانديدا براي پست نخست وزيري اجتناب کرده‌اند و توپ انتخاب را به ميدان دو حزب المستقبل (به رياست سعد حريري) و جبران باسيل (جريان آزاد ملي) انداخته‌اند و تاکيد کرده‌اند از خروجي مشترک اين دو حزب براي خروج از بحران کنوني لبنان و تشکيل دولتي عمل گرا به منظور عبور از شرايط سخت کنوني حمايت مي‌کنند. همين امر باعث شده است تا از شعله ور شدن تحريک احساسات و واکنش‌هاي طايفي مذهبي در بين جامعه شيعيان کاملا جلوگيري شود که به طور قطع اين امر نتيجه سياست‌هاي مناسب و منطقي حزب‌الله لبنان است که با کمترين انتقادات در جريان اعتراضات مردمي و جريان مبارزه با فساد در طول دو ماهه اخير روبرو بوده است. بازگشت حريري مساوي با آغاز اعتراضات گسترده اکنون همه نگراني‌ها به برخورد و رويارويي معترضان با طرفداران حريري در جامعه اهل سنت لبنان باز مي‌گردد. فرض اولي بر اين است که اگر در سايه انسداد سياسي انتخاب و معرفي نخست وزير جديد از سوي رييس جمهور، مجددا کانديداتوري سعد حريري کليد بخورد، آنگاه سعد حريري از طرفداران خود خواهد خواست تا با برگزاري تظاهرات از اين تصميم حمايت کنند که بي‌شک با واکنش شديد جريان اعتراضات در لبنان روبرو خواهد شد و همين امر مي‌تواند شراره رويارويي‌هاي طايفي در لبنان را روشن کند، لبناني که قانون اساسي و تقسيم قدرت سياسي و اجرايي آن براساس نظام طايفي استوار شده است. از همين رو به نظر مي‌رسد در اوج بحران اقتصادي بزرگ اين کشور، لبنان اکنون يکي از پيچ‌هاي مهم سياسي و اجتماعي خود را پشت سر مي‌گذراند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد

---

بازار

---