سرمایه اجتماعی پس از شهادت سردار سلیمانی چگونه شکل گرفت ؟
فرهيختگان/ متن پيش رو در فرهيختگان منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست عضو هياتعلمي دانشگاه علامه طباطبايي خاطرنشان کرد: «رهبري در اين شرايط با بازخواني دو واقعه شهادت و تشييعجنازه کمنظير و همچنين ضربه مهلک و ابهتشکن نظامي به پايگاههاي آمريکايي در منطقه که بعد از جنگ جهاني دوم امري بيسابقه بود، مجددا آن دو واقعه را برجستهنمايي کرده و از آنها بهعنوان يومالله ياد کردند.» دکتر ابراهيم برزگر، استاد علوم سياسي و عضو هياتعلمي دانشگاه علامه طباطبايي در گفتوگو با «فرهيختگان» ضمن اشاره به بيانات رهبر انقلاب در خطبههاي نمازجمعه تهران پيرامون شرايط اجتماعي جامعه ايران پس از شهادت سردار سليماني اظهار داشت: «اتفاقي که در واقعه شهادت سردار سليماني افتاد و مجموعه پيامدهاي آن اعم از حضور دهها ميليوني مردم در سراسر کشور، موجب شکلگيري وحدت و انسجام ملي در جامعه ميان جناحهاي مختلف، قوميتها، مذاهب مختلف و... شد که يک اتفاق بينظير در اين 40سال بود.» وي افزود: «به بيان دقيقتر در شرايط کنوني نظام سياسي امر بازتوليد مشروعيت سياسي خود را مرهون شهادت سردار سليماني است چراکه در پي اين حادثه سرمايه اجتماعي بزرگ و بيسابقه يا کمسابقهاي براي نظام سياسي فراهم آمد که از طريق آن بزرگترين بدرقه تاريخ رقم خورد.» اين استاد دانشگاه ادامه داد: «در چنين وضعيتي در گام بعد، ضربه مهلک ايران به پايگاه آمريکايي وارد آمد. بر اين اساس در دو مرحله، يک سرمايه اجتماعي در داخل و يک اعتبار بينالمللي در خارج براي ايران رقم خورد و باعث باز شدن حسابي جديد روي قدرت ايران در منطقه و در محيط بينالملل شد.» برزگر ادامه داد: «با اين حال همانطور که انتظار ميرفت، بعد از واقعه سقوط هواپيماي اوکرايني، نوعي خدشه به اين فضا وارد شد و جبهه رقيب و آمريکاييها تلاشهاي زيادي صورت دادند تا از طريق جنگ رواني و رسانهاي اين دو واقعه بزرگ را به حاشيه برانند و واقعه سوزناک و دردناک هواپيما را برجستهنمايي کنند.» وي افزود: «اين جريان با ارسال سيگنالها و پيامهايي مبنيبر دوقطبي بودن جامعه ايران و حتي بازنمايي حداکثري کساني که قطب مقابل سردار سليماني بهعنوان قهرمان ملي ايران تلقي ميشدند، تلاش کردند سرمايه اجتماعي و اعتبار منطقهاي شکل گرفته براي ايران را خدشهدار کنند، ولي بيانات ديروز رهبر انقلاب پاسخي روشن به جنگ نرم و رسانهاي و گفتماني دشمن بود که طي چند روز گذشته آمريکاييها و متحدانشان شروع کرده بودند.» عضو هياتعلمي دانشگاه علامه طباطبايي خاطرنشان کرد: «رهبري در اين شرايط با بازخواني دو واقعه شهادت و تشييعجنازه کمنظير و همچنين ضربه مهلک و ابهتشکن نظامي به پايگاههاي آمريکايي در منطقه که بعد از جنگ جهاني دوم امري بيسابقه بود، مجددا آن دو واقعه را برجستهنمايي کرده و از آنها بهعنوان يومالله ياد کردند.» برزگر ادامه داد: «عبارت ايامالله، عبارتي است که در ادبيات ديني ما ويژگيهاي متمايزي دارد و رهبر انقلاب اين وقايع را در قالب دستگاه محاسباتي الهي و نه صرفا محاسبات مادي، تجزيه و تحليل کردند و تصريح داشتند که هرجا اخلاص و صداقت باشد امدادهاي غيبي و الهي متعاقب آن وجود دارد. بنابراين ايشان بهنوعي آن ذهنيتها و تخريبهايي که طي چند روز گذشته از سوي رسانههاي معارض در افکار عمومي و در فضاي مجازي بازتوليد ميشد را بهنوعي خنثي کرده و با خارج کردن مساله شهيد سليماني از يک پديده شخصي، آن را در قالب يک جريان استمراري بهعنوان يک راه و يک مکتب صورتبندي کردند.» اين استاد دانشگاه با اشاره به ويژگيها و آثار مراسم تشييع پيکر شهيد سليماني يادآور شد: «شهيد سليماني با توجه به ويژگيها و فداکاريهايي که داشت و صداقتي که خداوند در وجود، شخصيت ملي و فراجناحي او قرار داده بود، از شهرت و همچنين محبوبيت ملي و منطقهاي و بينالمللي برخوردار بود. بنابراين شهادت مظلومانه ايشان به آن شکل يک شوک عاطفي و رواني به جامعه وارد کرد و به شکل اعجازآميزي نوعي بسيج و انسجام اجتماعي بالا را در جامعه رقم زد.» وي افزود: «اين حادثه درحقيقت جناحهاي مختلف، شخصيتهاي متعارف، جريانهاي فکري متفاوت و حتي اپوزيسيونهاي خارجنشين را که رگهاي از ايرانيت همچنان در وجود آنها فعال بود حول خود جمع کرد و نوعي وحدت ملي بيسابقه ايجاد کرد. به بيان دقيقتر احساسي بينالاذهاني ايجاد کرد و به تسخير ذهني، قلبي و عاطفي افراد منتهي شد و يک سرمايه معنوي، اجتماعي و استمراري براي جامعه به ارمغان آورد.» عضو هياتعلمي دانشگاه علامه طباطبايي درخصوص چشمانداز شرايط جديد پديد آمده، گفت: «جنگ ارادهها که يک سر آن قدرتهاي فرامنطقهاي و بهطور مشخص آمريکا و در سر ديگرش نيروهاي داخلي و حاملان گفتمان انقلاب اسلامي هستند، تعيينکننده سرنوشت اين بازي خواهد بود.» وي افزود: «آمريکا به هرحال در چارچوب منافع خود در پي آن است که بتواند ايران را بعد از 40 سال مجددا تسخير کرده و آن را به پايگاه خود و به گاو شيرده ديگري در منطقه تبديل کند. همچنين در مقابل آن، اراده ملت و رهبري و گروههاي طرفدار نظام اسلامي هستند و مهم آن است که ما کار خود را بهطور خالصانه و با تلاش حداکثري و با شناخت دقيق از حوادث انجام دهيم. بهطور حتم محاسبات الهي و امدادهاي الهي نيز پشت اين امر خواهند بود و انشاءالله دستاوردهاي پيروزيهايي که با سرمايه شهادت شهيد سليماني بهدست آورديم، حفظ خواهد شد و پيش خواهيم رفت.»