رها شدگان چهارراه استانبول

ايران/ متن پيش رو در ايران منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست بکوب در حال کار کردن هستيم، پنجشنبه و جمعه نداريم. از اول صبح تا موقعي که نور باشه کار مي‌کنيم بعضي وقتا هم با چراغ، کارمون را ادامه مي‌دهيم. «بنياد» ميگه به مردم قول داديم که يکساله ساختمان جديد را بنا کنيم. تيرآهن، سيمان، بلوک و هر آن چيزي که براي ساخت و ساز لازمه در اختيارمون هست، يعني بهانه‌اي براي کم کاري نداريم، مگر شهرداري که بعضي وقتا خلل در کار ايجاد مي‌کند. اين صحبت‌ها را يکي از کارگراني با ما در ميان گذاشت که چندماهي است در خيابان جمهوري و در ساختمان جديد پلاسکو رفت و آمد دارد. او مي‌گويد: هر چند وقت يکبار ساکنان پلاسکو روبه‌روي اين سازه فلزي مي‌ايستند تا ببينند روند کار چگونه است، برخي‌هايشان به آينده و احداث اين ساختمان 25 طبقه اميدي ندارند، ولي ما مطمئن هستيم که اين ساختمان با سرعت ساخته خواهد شد. الان که دارم با شما صحبت مي‌کنم 10 طبقه از اين ساختمان ساخته شده است. 5 طبقه زيرزمين و 5 طبقه در بالا که ادامه خواهد داشت. سعي مي‌کنيم تا تيرماه سال آينده حداقل 20 طبقه آن را بسازيم. سه سال پيش در چنين روزهايي (30دي ماه 95) ساختمان 17 طبقه پلاسکو در سن 57 سالگي به علت آتش‌سوزي در طبقات نهم و هشتم فرو ريخت. در ساختمان پلاسکو که متعلق به بنياد مستضعفان است حدود ۱۲۰۰ واحد توليدي و فروش وجود داشت که بر اساس آمارها ۵۶۰ واحد آن فعال بود. بعد از آنکه اين ساختمان فلزي در آتش سوخت، 3 هزار نفر بيکار شدند و بيش از 15 هزار ميليارد ريال خسارت به واحدها وارد شد. سراغ کارگر ديگري رفتيم که زمان استراحتش بود. او گفت: اينجوري که پيش مي‌رود(سرعت بالا در ساخت) تصور مي‌کنم تا پايان سال آينده 25 طبقه ساختمان جديد پلاسکو ساخته شود. در روزهايي که خيلي از کارگران کار نمي‌کنند مانند امروز (روز شنبه 28 ديماه)، ما کار مي‌کنيم، سرما و گرما مانع کار نمي‌شود. در حالي که کارگران و معماران ساختمان جديد پلاسکو به آينده خوش بين هستند و مي‌گويند دارندگان واحدهاي توليدي نبايد نگران آينده و سازه ساختمان باشند، متضرران و سانحه ديده‌هاي آتش‌سوزي حرف‌هاي ديگري براي گفتن دارند. براي اينکه از نزديک شرايط فعالان ساختمان پلاسکو را ببينيم به خيابان جمهوري رفتيم. 30 ديماه تا حداقل 8 بهمن 95، خيابان جمهوري در محدوده ساختمان پلاسکو جزو شلوغ‌ترين خيابان‌هاي تهران بود. جمعيت زيادي روبه‌روي اين ساختمان تجمع مي‌کردند تا ببينيد چه اتفاقي خواهد افتاد. اما اين روزها اين خيابان که در دل آن هزاران واحد توليدي پوشاک فعال هستند، عادي است. تاکسي‌ها در رفت و آمد، واحد‌هاي صنفي در حال کار کردن و دستفروش‌ها فعال هستند، فقط هر از چند گاهي آنها بيننده کسبه‌هايي هستند که سه سال پيش تمام مال و اموال خود را از دست دادند. آنها براي آنکه بگويند ما هنوز هستيم و حداقل مطالبه‌گري را داشته باشند، روبه‌روي ساختماني که در آتش سوخت مي‌ايستند و به سازه‌اي نگاه مي‌کنند که در آينده محل کسبشان خواهد شد. ما در ابتدا به ساختمان مجاور پلاسکو رفتيم. ساختماني که در گذشته با يک راهرو به پلاسکو وصل مي‌شد. برخي‌ها به آن قُل پلاسکو مي‌گفتند. وقتي وارد اين ساختمان شديم که نماي بيرون آن (آثار سوختگي) يادآور دي‌ماه 95 بود، با عباس جعفري که مغازه کتوني داشت، هم‌صحبت شديم. از او پرسيديم که به‌خاطر آتش‌سوزي چقدر متضرر شديد؟ گفت: آتش‌سوزي اخير را مي‌گوييد يا آتش‌سوزي پلاسکو را. گفتيم مگر دوباره اينجا آتش گرفته است؟ گفت: يک ماه و نيم پيش به‌خاطر اتصال برق يک واحد توليدي (توليد پوشاک) دوباره اينجا سوخت. در اين سوختگي 230 ميليون تومان ضرر کرديم و در سوختگي ساختمان پلاسکو ضرر و زيان ما 650 ميليون تومان (عددي که بيمه اعلام کرده است) بود. از او پرسيديم با گذشت سه سال چقدر خسارت گرفتيد؟ در صدايش ناراحتي و عصبانيت موج مي‌زد، گفت: بعد از 3 سال دوندگي و شکايت تنها 150 ميليون تومان گرفته‌ام. اين پول را بايد صرف چه کاري کنم. سال 95 وقتي يک جعبه کتوني مي‌خريدم (در هر جعبه 12 جفت کتوني وجود دارد) حدود 3 ميليون تومان مي‌شد ولي اکنون همان جعبه که بسختي هم تهيه مي‌شود، 8 ميليون تومان است. از سويي اگر هم بتوانم بخرم کجا کتوني‌ها را بفروشم؟ مگر مي‌شود در اين ساختمان سوخته مشتري داشت. راست مي‌گفت مغازه او آسيب زيادي ديده است، از سقف آب چکه مي‌کند، شيرواني‌ها سوخته، ديوارهاي مجاور ساختمان پلاسکو ريخته است و بوي آتش و دود هنوز به مشام مي رسد. اگر عباس در مغازه نبود، تصور اينکه که کسي در آنجا کار مي‌کرد، محال بود. عباس جعفري گفت: دقيقاً پيش پاي شما از بنياد مستضعفان آمدند و گفتند مي‌خواهيم شيرواني را درست کنيم. اما معلوم نيست چه زمان اين کار را انجام خواهند داد. او که 8 ماه است در مغازه خود ساکن شده است (ساختمان مجاور پلاسکو)، مي‌گويد: ما نسبت به برخي از کسبه پلاسکو وضعيت بهتري داريم، چرا که آنها تنها 15 تا 20 ميليون تومان پول گرفته‌اند. هر روز به دادگاه تجديد نظر در هروي مي‌رويم، تا پيگير مطالباتمان شويم، خودشان مي‌گويند اگر هر روز نياييد احتمال دارد که پرونده‌تان بايگاني شود. در ساختمان جنوبي پلاسکو، ديگر خبري از حيات نيست و همه فعالان آن منتظر حمايت‌هاي مالي دولت هستند. آنها با چوب و صفحه‌هاي چوبي مرز مغازه‌اي خود را جدا کردند تا در آينده اگر دولت کمک کرد، سازه خود را احيا و بازسازي کنند. در روزهايي که همه نگران آينده کسبه پلاسکو بودند بنياد مستضعفان و اتحاديه صنف پوشاک به اين نتيجه رسيدند که در شب عيد 95 کسبه را در پاساژ نور در خيابان وليعصر جاي دهند. از اين‌رو برخي از آنها در طبقات سوم و چهارم اين پاساژ مستقر شدند تا بتوانند توليدات خود را که در خارج پلاسکو انبار کردند به فروش برسانند. قرار بود به مدت يکسال بنياد مستضعفان اجاره يکساله آنها را پرداخت کند تا کسبه آسيب ديده درآمدي داشته باشند. اما عمر آنها در اين پاساژ طولاني نبود چرا که مشتري نداشتند و اينکه آن پاساژ، بورس فعاليت توليدي نبود. در بازديدي که از اين پاساژ داشتيم ديديم که خبري از کسبه پلاسکو نيست و همان تعداد محدودي هم که آمده بودند، از سال گذشته رفتند. اما يک تا دو مغازه هنوز در پاساژ نور مستقر هستند. رضا مي‌گويد ما منتظر ساختمان جديد پلاسکو هستيم و هر روز که به اينجا مي‌آييم مي‌گويم موقتي است و بايد برويم. اينجا، اجاره بسيار گران است و به هيچ عنوان بودن صرف ندارد، ما مجبور شديم در اين پاساژ بمانيم. در بخش شمالي ساختمان پلاسکو که 286 واحد صنفي فعال بودند، اتفاق‌هاي خوبي رخ داده است آنها بدون حمايت مالي دولت، مشغول بازسازي هستند. بعد از آنکه آتش ساختمان پلاسکو به پايان رسيد، واحدهاي صنفي که در ضلع شمالي ساختمان پلاسکو بودند، ازدولت خواستند که به آنها مجوز بازسازي داده شود تا دوباره فعال شوند. در ابتدا شاهد مقاومت‌هايي از سوي شهرداري و بنياد مستضعفان بودند چرا که اين مجموعه‌ها هشدار مي‌دادند که حضور واحدهاي صنفي در آنجا خطرآفرين است. اما با اصرار واحدهاي توليدي امکان استقرار براي واحدهاي صنفي فراهم شد. محمد سعيد سعيدي، عضو هيأت مديره ساختمان پلاسکو درباره آخرين اتفاقات ضلع شمالي ساختمان پلاسکو گفت: تا آخر هفته آينده بازسازي سه طبقه ضلع شمالي پلاسکو به پايان مي‌رسد و 150 واحد صنفي مي‌توانند در واحدهاي خود مستقر شوند و ويترين بزنند. در اين ميان تنها بازسازي طبقات زيرزمين و همکف مي‌ماند. او ادامه داد: براي اينکه بازسازي ضلع شمالي پلاسکو آغاز شود از واحدها خواستيم که از جيب خودشان در دو قسط 60 و 30 ميليون توماني پول پرداخت کنند. ما براي بازسازي از بتن و ميلگرد زيادي استفاده کرديم تا اين ساختمان ايمن شود. هر چند در ميانه‌هاي راه بارها از سوي برخي دستگاه‌ها تحت فشار قرار گرفتيم. عضو هيأت مديره ساختمان پلاسکو گفت: قرار بود دولت 300 ميليون تومان وام با شرايط آسان به کسبه پلاسکو پرداخت کند اما آنقدر شرايط سخت شد که خيلي از کسبه نتوانستند سراغ اين وام‌ها بروند. در نهايت بايد بگويم از تمام وعده‌هاي تسهيلاتي که به ما داده شد، 110 نفر وام 81 ميليون توماني گرفتند و تنها 24 نفر با نرخ سود 18 درصد وام 300 ميليون توماني گرفتند، اين در حالي است که قرار بود نرخ سود اين وام 9 درصد باشد. کساني توانستند وام بگيرند که در پاساژ نور مستقر شوند. سعيدي افزود: اکثر کسبه پلاسکو آواره هستند و هنوز نتوانستند در جايي مستقر شوند. ما اميدوار بوديم که دولت به تعهدات خود در قبال کسبه پايبند باشد اما متأسفانه مورد بي‌مهري بانک‌ها قرار گرفتيم. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد