«آیووا» اولین ایستگاه رقابت دموکراتها
فارس/ متن پيش رو در فارس منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست طرفداران حزب دموکرات در ايالت «آيووا» هفته آينده در يک فرآيند نسبتا پيچيده، با انتخاب نامزد مورد نظر خود، رسما روند تعيين هماورد ترامپ در انتخابات رياستجمهوري را آغاز ميکنند.
ايالت «آيووا» آمريکا، چه براي حزب جمهوريخواه و چه براي حزب دموکرات، از سالها پيش به صورت سنتي آغازگر فصل انتخابات درون حزبي به شمار ميآمده و انتخابات رياستجمهوري امسال هم از اين قاعده مستثنا نيست.
هرچند در ميان جمهوريخواهان نامزد نهايي تقريبا قطعي است و از حالا بايد «دونالد ترامپ» رئيسجمهور کنوني را نامزد اصلي در نظر گرفت، اما حضور نامزدهاي پرتعداد در رقابت درونحزبي دموکراتها موجب شده تا نتيجه احتمالي در اين سوي ميدان تا حد زيادي مبهم باشد.
هرچند پيروزي در رقابت درونحزبي در آيووا الزاما به معني پيروزي در کل کشور نيست، اما اين ايالت عمدتا به عنوان معياري براي سنجش وضعيت هر نامزد در کل کشور در نظر گرفته ميشود. از اين رو، نتايج اين ايالت براي هريک از نامزدهاي دموکرات از اهميت حياتي برخوردار است.
آيووا از منظر ديگري هم تقريبا منحصر به فرد است، آن هم شيوه پيچيده انتخاب نامزد پيروز و تقسيم آراي ايالتي بين نامزدها. بر خلاف اغلب ايالتهاي آمريکا که در آن نامزد پيروز از طريق «انتخابات مخفي» و صندوقهاي رأي مشخص ميشود، در آيووا، آراي ايالتي در يک تجمع موسوم به «مجمع انتخاباتي» مشخص ميشود. مجمع انتخاباتي امسال آيووا روز ۳ فوريه (۱۴ بهمن) برگزار ميشود.
روند انتخاب نامزد در کل کشور چگونه است؟
پيش از توضيح نحوه عملکرد مجمع انتخاباتي، لازم است به مقدمهاي کوتاه در مورد نحوه تعيين نامزد نهايي در کل آمريکا اشاره شود. به طور خلاصه و ساده، بايد گفت که به هر ايالت بر اساس جمعيتي که دارد، تعدادي «وکيل انتخاباتي» (اعم از وکلاي متعهد و غيرمتعهد) اختصاص داده شده، که در اين گزارش براي سادهسازي از آن با عنوان «آراي ايالتي» ياد ميشود. در طول فصل رقابت درونحزبي، هر ايالت بر اساس ساز و کاري (يا مجمع انتخاباتي يا انتخابات مخفي) ميزان آراي مردمي هر نامزد را مشخص کرده و بر اين اساس آراي ايالتي را به آنها اختصاص ميدهد.
در برخي از ايالتها، تمام آراي ايالتي به فرد پيروز اختصاص مييابد و در برخي ديگر از ايالات از جمله آيووا، آراي ايالتي با توجه به نسبت آراي رأيدهندگان، بين نامزدها تقسيم ميشود. در پايان فصل رقابتها، هر نامزدي که در تجميع آراي کل کشور اکثريت آراي ايالتي را به دست آورده باشد، به عنوان نامزد حزب معرفي ميشود.
در انتخابات درونحزبي امسال دموکراتها، فعلا تعداد کل آراي ايالتي ۳۹۷۹ رأي اعلام شده و هر نامزدي که بتواند دستکم ۱۹۹۰ رأي به دست آورد، نامزد نهايي دموکراتها خواهد بود. آيووا، ۴۹ رأي ايالتي دارد.
مجمع انتخاباتي چيست؟
همانطور که گفته شد، تصميمگيري در مورد نحوه تقسيم آراي ايالتي با دو ساز و کار انتخابات مخفي و مجمع حزبي انجام ميگيرد. آيووا از معدود ايالتي است که در آنها مجمع حزبي برگزار ميشود.
در آمريکا اصطلاحا به مجمع حزبي «گردهمايي همسايگان» هم گفته ميشود، به اين معني که در هر محله يا حوزه انتخابيه، ساکنان دور هم جمعشده و در جريان يک بحث و گفتوگوي نيم ساعته، هريک رأي خود را اعلام ميکنند. اين فرآيند به اين شکل انجام ميشود که هواداران هر نامزد، در نقطه معيني از سالن که متعلق به آن نامزد مشخص است، جمع ميشوند يا بعد از اعلام نام آن نامزد دست خود را به نشانه حمايت از او بالا ميبرند.
در فرصت ۳۰ دقيقهاي بحث و اعلام رأي، طرفداران هر نامزد تلاش ميکنند شرکتکنندگاني را که هنوز تصميم نهايي خود را نگرفتهاند، به حمايت از نامزد مد نظر خود متقاعد کنند.
آراي ايالتي چطور تقسيم ميشود؟
بعد از پايان اين فرصت، مسئولان برگزاري مجمع، تعداد هواداران هر نامزد در هر حوزه را شمرده و نهايتا مجموع هواداران هريک از نامزدها در کل ايالت مشخص ميشود. در اين ميان، يک شرط وجود دارد: آراي ايالتي تنها نصيب نامزدهايي ميشود که دستکم ۱۵% از آراي مردمي را به دست آورده باشند.
بعد از شمارش آراي دور نخست، نامزدهايي که به کف ۱۵ درصدي نرسيدهاند، از رقابت کنار گذاشته شده و سپس طرفداران آنها بين رأي دادن به نامزدهاي ديگر يا انصراف از رأي دادن مخير ميشوند.
سپس ميزان آرا يکبار ديگر، اين بار با احتساب آراي تازهاي که به سبد نامزدهاي باقيمانده ريختهشده، شمرده شده و آراي ايالتي بر اساس نسبت به دست آمده، بين نامزدها تقسيم ميشود.
به عنوان يک فرض اگر در مجمع انتخاباتي ۲۰ رأي دهنده و ۵ نامزد وجود داشته باشد، هر نامزدي که کمتر از ۳ رأي کسب کند، از رقابت کنار ميرود و سپس آراي وي يا حذف شده و يا به نحوي که هريک از رأي دهندگان به او تصميم بگيرد، بين نامزدهاي باقيمانده تقسيم ميشود. بعد از اضافه شدن آراي نامزدهاي حذفشده، آراي نامزدهاي باقيمانده بار ديگر شمرده ميشود.
با اين فرض که از بين اين ۵ نفر دو نامزد به دور دوم راه يابند و يکي ۱۲ رأي و ديگري ۸ رأي به دست آورد، نهايتا ۶۰درصد آراي ايالتي به نامزد نخست و ۴۰درصد آرا به نامزد ديگر اختصاص مييابد.
وضعيت نظرسنجي چطور است؟
تازهترين نظرسنجي انجامشده در آيووا را روزنامه «نيويورکتايمز» منتشر کرده است. اين نظرسنجي نشان ميدهد که «برني سندرز» نامزد چپگرا و سوسياليست آمريکايي در اين ايالت با اختلاف قابل توجهي در صدر نامزدهاي دموکرات قرار گرفته است.
بر اساس اين نظرسنجي که با همکاري مؤسسه افکارسنجي «سيِنا کالج» و در ميان شرکتکنندگان احتمالي در مجمع حزبي انجام گرفته، سندرز حمايت ۲۵ درصد از شرکتکنندگان در اين نظرسنجي را کسب کرده است. اين رقم، در قياس با نظرسنجي پيشين مؤسسه سينا کالج، ۶ درصد رشد براي سندرز نشان ميدهد.
بر اين اساس، «پيت بوتهجج» با ۱۸ درصد و «جو بايدن» با ۱۷ درصد در ردههاي دوم و سوم در اين ايالت قرار دارند. «اليزابت وارن» هم که در نظرسنجي پيشين با کسب ۲۲ درصد در صدر رقابت آيووا قرار داشت، در نظرسنجي تازه تنها ۱۵ درصد نظرها را جلب کرده و در رده چهارم ايستاده است.
عموما گفته ميشود که به دليل شباهت ديدگاههاي سندرز و وارن، پايگاه رأي آنها يکسان است. از اين رو، به نظر ميرسد صعود سندرز در نظرسنجي اخير، نتيجه افول قابل توجه وارن باشد.
«ايمي کلوباچار» با ۸ درصد، «تام استير» با ۳ درصد و «اندرو يانگ» با ۳ درصد در ردههاي بعدي اين نظرسنجي قرار گرفتهاند.
نيويورکتايمز نوشته است بسياري از افرادي که قصد دارند به سندرز رأي دهند، ميگويند يکي از مهمترين دليل اين تصميم اين است که سندرز در طول دوران فعاليت سياسي خود، همواره در رويکرد سياسياش ثابتقدم بوده است. نيويورکتايمز البته نوشته است که اهالي آيووا به تغيير رأي در لحظات پاياني معروف هستند و ضمنا اين احتمال وجود دارد که نامزدهاي ميانهروتر در ادامه رقابتها با يکديگر متحد شوند.
اين روزنامه در مورد سناريوي حذف نامزدهايي که به کف ۱۵ درصد نرسيدهاند هم نوشته است که حتي در آن صورت هم سندرز با کسب ۳۰درصد آرا و با اختلاف ۷ درصد از نفر دوم، همچنان در صدر باقي ميماند. در اين سناريو، بايدن و بوتهجج هريک ۲۳ درصد و وارن هم ۱۹ درصد آرا را کسب ميکنند.