بازگشت به مانیفست هاشمی
شرق/ متن پيش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست روز گذشته نشست خبري حزب کارگزاران سازندگي با حضور رسانهها درباره انتخابات مجلس برگزار شد. در اين نشست علاوه بر آنکه نامزدهاي موجود در ليست انتخاباتي کارگزاران خود را معرفي کردند و از سوابقشان گفتند، اعضاي اصلي حزب ازجمله غلامحسين کرباسچي، حسين مرعشي و محسن هاشميرفسنجاني به بيان ديدگاههاي خود پرداختند. در اين جلسه مجيد انصاري، نامزد نمايندگي اين دوره مجلس هم تحليل خود را از فضاي سياسي موجود ارائه داد.
هاشمي: از بهترين افراد تأييد صلاحيتشده استفاده کرديم
به گزارش «شرق» محسن هاشمي در ابتداي اين نشست گفت: «در آستانه يازدهمين دوره انتخابات مجلس قرار داريم و ميدانيم که مجلس نخستين نهاد مردمسالار بعد از انقلاب بود که نهادينه شد و امروز با سالگرد انقلاب ميبينيم که اين نهاد مردمسالار به 40سالگي خود در جمهوري اسلامي ايران رسيده است. انتخابات اين دوره مجلس اهميت زيادي براي کشور دارد و درعينحال که از چنين اهميتي برخوردار است، چالشهاي زيادي هم در اين دوره رخ داده است. نخستين چالش به فضاي کلي حاکم بر انتخابات بازميگردد. افزايش فشارهاي اقتصادي ناشي از تحريمها سفرههاي مردم را کوچک و باعث ايجاد نارضايتيهايي در ميان مردم شده است و اکنون اين فشارها هفت يا هشت دهک جامعه را درگير کرده است و از پس چنين وضعيتي انتظارات مردم هم بسيار افزايش يافته است. چالش دوم به خود انتخابات بازميگردد. در سالهاي اخير اثرگذاري مجلس کاهش يافته است که مشخصترين آن در ماجراي بنزين بود و ديديم که هيچ توجهي به نقش مجلس نشد. اکنون اين ضرورت بيشازپيش احساس ميشود که مجلس به جايگاه اصلياش بازگردد و در رأس امور قرار بگيرد. نيروهاي اصلاحطلب هم با موانع متعددي روبهرو هستند. ما بايد کارنامهاي متناسب از خود ارائه ميداديم که با توجه به عملکرد ليست اميد اين مهم محقق نشد؛ از سوي ديگر چالش رد صلاحيتهاي اخير هم بر مشکلات موجود اصلاحطلبان دامن زد و بخش عمدهاي از شخصيتها يا در انتخابات شرکت نکردند يا رد صلاحيت شدند و شورايعالي سياستگذاري با توجه به اين محدوديتها قادر به ارائه ليست نشد؛ درعينحال اين مجوز را صادر کرد که احزاب ليستهاي خود را بدهند؛ بنابراين حزب کارگزاران تصميم گرفت که ليست ارائه دهد. تجربه تاريخي نشان داده است که احزاب نميتوانند هر زمان که احساس ميکنند برنده هستند، وارد انتخابات شوند و هر زمان که احساس شکست کنند، از مسئوليت سياسي خود سر باز زنند. ما امروز با ليست ياران هاشمي به ميدان آمدهايم و در اين ليست سعي کردهايم از بهترين افرادي که تأييد صلاحيت شدهاند، استفاده کنيم».
او ادامه داد: «اولويت شخص آيتالله هاشميرفسنجاني انقلاب و مردم بود و سعي ميکرد جناحي عمل نکند. براساساين ما هم ضرورت ديديم که طبق منش ايشان در انتخابات شرکت کنيم. عنوان ياران هاشمي به معني انتساب اين ليست به آيتالله هاشمي نيست؛ بلکه منظور تداوم نگاه مشارکتمحور آقاي هاشمي در انتخابات است و هر گروهي که به عقلانيت اعتقاد داشته باشد، ميتواند يار هاشمي باشد. حزب کارگزاران سعي ميکند با اين ليست جلوي پيشروي تندروها و براندازان را بگيرد و از رسانهها ازجمله صداوسيما انتظار داريم زمينه بيطرفي و يک انتخابات شايسته را فراهم کنند».
مرعشي: اختلاف ديدگاهها مانع ارائه يک ليست مشترک شد
در ادامه حسن مرعشي درباره فضاي حاکم بر اين دوره انتخابات گفت: «انتخابات اخير سختترين انتخاباتي است که در اين 40 سال تجربه ميکنيم. نوع برخورد شوراي نگهبان با نامزدهاي انتخابات هم به گونهاي بود که فرياد همه را درآورد. بخشي از مردم هم اعتراضات مهمي درباره روند موجود دارند؛ ازجمله آنکه عمده اعتراضها ريشههاي اقتصادي دارد که علت چنين شرايطي هم به ناکارآمديهاي داخلي بازميگردد و هم به شرايط خارجي. مردم پرسشهاي مهمي دارند که بايد به آنها پاسخ داده شود؛ مثلا چرا به مردم اعلام نميشود که در حوادث آبان سال جاري چند نفر کشته شدهاند؟ اين رفتارها مردم را عصباني ميکند. در چنين وضعيتي برخي از فعالان سياسي با طبع نازک خود صحنه انتخابات را ترک کردند؛ اما ما در حزب کارگزاران سعي کرديم که اين طبع نازک را با تجربه خود در هم آميزيم و در انتخابات شرکت کنيم و حتي ليست هم بدهيم. ما سعي کرديم که از موقعيت ايجادشده بهترين استفاده را کنيم تا در آينده مشکلات بيش از شرايط کنوني نشود».
مرعشي در پاسخ به پرسش يکي از خبرنگاران مبني بر اينکه در شرايط فعلي که نهادهاي انتخابي کارکرد اصلي خود را از دست دادهاند، چه ضرورتي به شرکت در انتخابات است، تصريح کرد: «اگر اقدامات سياسي و اجتماعي را يک زمينه عمومي براي جامعه تلقي کنيم، هيچ حادثهاي کماثر نيست. آنچه امروز در اختيار ماست، ذخيره مشروطه تاکنون است. آينده ايران هم به کنش امروز ما بستگي دارد. من اين حرف را قبول ندارم که چون نهادهاي انتخابي قدرت کافي ندارند، بايد کنار بکشيم. براي مثال ميگفتند که در انتخابات رياستجمهوري سال 76 نهاد قدرت ميخواست که آقاي ناطق رئيسجمهور بشود؛ اما آقاي خاتمي با تکيه به رأي مردم رئيسجمهور شد و در بسياري از انتخاباتهاي بعد از آن هم مشابه همين اتفاق رخ داد. اين را هم بگويم که در جمهوري اسلامي هيچ نهاد انتخابي و انتصابي به معناي دقيق کلمه وجود ندارد؛ يعني منشأ بسياري از نهادهاي انتصابي مجلس خبرگان است که اعضاي آن با رأي مردم تعيين ميشوند و نهادهاي انتخابي هم اختيار کاملي ندارند که بگوييم کاملا انتخابي محسوب ميشوند».
او همچنين درباره اينکه چرا يک ليست مشترک با ديگر احزاب نداديد و آيا کارگزاران به دنبال ايجاد يک جريان جديد و مستقل است، گفت: «اختلاف ديدگاههايي وجود داشت که مانع ارائه يک ليست مشترک با ديگر احزاب شد. مشخصا آنکه برخي احزاب ميگفتند تمام اعضايمان بايد در ليست باشند که ما قائل به چنين سياستي نبوديم. کارگزاران مسئوليت ليست خود را ميپذيرد و اگر اين ليست پيروز شود، پيروزياش براي کل جريان اصلاحات خواهد بود و اگر شکست بخورد مسئوليت با ماست».
کرباسچي: تکليف داريم کشور را از بنبست رها کنيم
غلامحسين کرباسچي هم درباره ضرورت حضور احزاب در انتخابات اظهار کرد: «متأسفم که بگويم در اين دوره انتخابات شخصيتهايي که حتي سابقه جانبازي در کارنامه خود دارند، ردصلاحيت شدند. اين شرايط سخت غيرقابلانکار است اما بههرحال ما نبايد از همين ظرفيتهاي موجود خود را محروم کنيم. ما تکليف داريم که کشور را از بنبست رها کنيم. ما به مردم ميگوييم که در انتخابات شرکت کنيد و با چنين خواستهاي نميتوانيم آنها را در بين چندهزار تأييدصلاحيتشده تنها بگذاريم. اين احزاب هستند که بايد نامزدهاي شايسته را معرفي کنند و با چنين رويکردي سعي کرديم در ليست اخير افراد کارآمد را بگذاريم؛ افرادي که تحصيلات عالي دانشگاهي دارند و سابقه روشني براي آنها ديده ميشود. ما نبايد دست نيروهاي خوشفکر را ببنديم».
او در پاسخ به پرسش «شرق» مبني بر اينکه چرا حزب کارگزاران اصرار دارد که افراد حاضر در ليست را منتسب به آيتالله هاشمي کند و اگر اين افراد نتوانند مسئوليتهاي خود را بهدرستي ايفا کنند، آيا در نگاه عمومي تفکر هاشمي زير سؤال نخواهد رفت و آيا کارگزاران به دنبال مصادره آيتالله هاشميرفسنجاني است، گفت: «دو نکته را بايد از هم جدا کنيم. نخست آنکه اين افراد لزوما در مکتب فکري آيتالله هاشمي پرورش نيافتهاند؛ هرچند برخي از افراد ليست کاملا با تفکرات آيتالله هاشمي آشنا هستند و جوانان ليست هم در محافل دانشگاهي نشان دادهاند که علاقه بسيار زيادي به مرحوم هاشمي دارند. دوم آنکه اين ليست، ليست ياران هاشمي است، بهمعناي کساني که در حزب کارگزاران، اعتدالوتوسعه و کار حضور دارند و ليست اخير را بستهاند. در گذشته هم نهضت آزادي و مرحوم بازرگان و يزدي ليستي با عنوان ياران مصدق ارائه دادند و در آن ليست افرادي حضور داشتند که نهتنها مرحوم مصدق را نديده بودند بلکه با شخصيت او نيز آشنايي کافي را نداشتند. آيا ميتوان گفت نبايد بر ليستي که مورد تأکيد و حمايت آقاي بازرگان بود، نام ياران مصدق ميگذاشتند؟ اين ليست از سوي ياران هاشمي ارائه شده است و بحثي در اين نيست. از سوي ديگر افراد ليست هم بهدليل علاقهمندي به مرحوم هاشمي پيگير تحقق منش و رويکرد آن مرحوم خواهند بود؛ بنابراين در نام ياران هاشمي اشکالي نميبينيم».
انصاري: بازتوليد يأس در جامعه باعث عبور مردم از اصلاحات ميشود
مجيد انصاري هم در اين نشست خبري با ذکر دلايل حضور خود در انتخابات گفت: «در ابتدا ميخواهم قدري درباره علت حضورم در اين دوره انتخابات سخن بگويم. مجموعه جريان اصلاحطلب به همراه شوراي عالي سياستگذاري و شوراي هماهنگي اصلاحطلبان جلسات متعددي با شخص آقاي خاتمي داشته است و در اين جلسات آقاي خاتمي گفتند که هرکس ميتواند مؤثر باشد، ثبتنام کند. آقاي خاتمي صراحتا توصيه به ثبتنام کردند که جمعي اين تصميم را نپذيرفتند و ثبتنام نکردند که مورد گلايه آقاي خاتمي هم قرار گرفتند. من چون فرد تشکيلاتياي هستم، باوجود آنکه از نظر شخصي تمايل به حضور نداشتم اما به توصيه بزرگان اصلاحات احترام گذاشتم و ثبتنام کردم. متأسفانه تعداد زيادي از نامزدهاي اصلاحطلب ردصلاحيت شدند و صلاحيت کساني تأييد نشد که همان ويژگيهاي شهيد مدرس را در نمايندگي داشتند که امام ميگفت مدرس برايتان قله باشد؛ يعني افرادي که شجاعانه مواضع خود را ميگفتند. اخيرا به آقاي مطهري گفتم حالا که صلاحيت شما تأييد نشد، سعي کنيد ارتباطتان را با سرمايه اجتماعي قابلتوجهتان حفظ کنيد. شوراي عالي سياستگذاري باتوجه به همه اين موارد تشخيص داد که ليستي ارائه نکند اما اعلام کرد که احزاب ميتوانند ليست بدهند و احزاب هم هيچ اقدامي خلاف مصوبه اخير انجام ندادند. وقتي جامعه در پيچ خطرناکي قرار ميگيرد، نقش احزاب تعيينکننده ميشود. احزاب نقششان اين است که جامعه را از خطرهاي موجود نجات دهند و در اين راستا علاوه بر آنکه يأس به جامعه منتقل نکنند، به جامعه روحيه و اميد بدهند. اکنون شرايط سختي بر کشور حکم است؛ بهنحويکه مشکلات داخلي و بينالمللي اعصاب مردم را به هم ريخته است و در اين بين هيچ عاملي مخربتر از مأيوسکردن مردم نيست. دستِکم در اين شرايط انتظار آن است که اصلاحطلبان مردم را مأيوس نکنند. ترديد نداشته باشيد اگر تصميم مجموعه اصلاحطلبان سکوت در اين دوره انتخابات بود، همه تمکين ميکرديم اما شخص آقاي خاتمي از من خواست که بمانيد و ادامه دهيد. افزون بر اين بدانيم که اگر به بازتوليد يأس در جامعه ادامه دهيم، مردم از اصلاحات هم عبور ميکنند».
او درباره برنامههايي که قرار است در مجلس آينده پيگيري شود، ادامه داد: «ما سعي ميکنيم که در مجلس يازدهم جامعه را از روزمرگي و انفعال بيرون آوريم و نظارت مجلس را به يک امر واقعي تبديل کنيم. با چنين رويکردي ميتوانيم به خواسته امام يعني در رأس بودن مجلس برسيم».