2020-02-24T16:09:00+03:30
(۱۶:۹) ۱۳۹۸/۱۲/۰۵
اعتماد
لینک کوتاه در کلیبرد کپی شد!
http://akhr.ir/6096188
اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
عباس عبدي/ ويروس کرونا در حال تبديل شدن به سنگ محک و ابزار سنجشي براي ميزان اعتماد و کيفيت کارآمدي موجود است. اجازه دهيد که از وضعيت انتشار اين ويروس که به صورت تصاعدي خواهد بود، کمک بگيريم و بگوييم که عوارض آن در جامعه و مديريت کشور نيز تصاعدي است. اين مساله و شايد بحران با پديدهاي مثل زلزله و حتي سيل فرق ميکند، مواجهه با آن به يک سنگ محک کارآمدي نظام در حل مسائل جامعه تبديل شده است. زلزله و سيل مناطق محدودي از کشور را دچار خود ميکنند و ساير مناطق ميتوانند ضمن کمک به آنان، زندگي عادي خود را انجام دهند. ولي کرونا با وضعيت فعلي ايران که بسياري از مناطق را از جنوب تا شمال درگير خود کرده، متفاوت از حوادث و مصائب ديگر است. ديروز يکي از پزشکان معتبر کشور متني را خطاب به بنده نوشت و طي آن يادآوري کرد که «بيماري کرونا هنگامي که با فقدان اعتماد عمومي به منابع خبري رسمي همراه شده، فشارها و ترسهاي روحي و رواني زيادي را به خانوادهها به خصوص طبقه متوسط و پايين وارد کرده و ميکند که عوارض آن اگر از ويروس بيشتر نباشد، کمتر نيست و خانوادههاي با اقتصاد پايين قادر به انجام کامل توصيههاي ايمني نيستند. مثلا توصيه شده که از مترو و اتوبوس استفاده نکنند يا رژيمهاي خاص غذايي داشته باشند. در حالي که به نان شب محتاجاند. بنابراين وارد کردن استرس به اين خانوادههاي در حال فشار از عوارض ويروس کرونا خطرناکتر است. ويروسهاي فقر و بيعدالتي و نااميدي و... بسيار کشندهتر و مسريتر است و هر روز قربانيان زيادي را ميگيرد که به مراتب از اين ويروس بيشتر است، لذا در صورت صلاحديد از منظر يک جامعهشناس و روزنامهنگار دعوت به آرامش در اين زمينه کرده و صرفا به رعايت موارد عمومي پيشگيري توصيه کنيد.»
هر چه فکر کردم چگونه ميتوان هم به مردم آرامش داد و هم از حساسيت آنان کم نکرد فکرم به جايي نرسيد. ميدانيد چرا؟ براي اينکه اين رفتار فقط در جامعهاي رخ ميدهد که اعتماد ميان حکومت و مردم در حد مطلوب باشد. مردم بايد به تمام سياستها يا حداقل به سياستهاي رسمي در زمان بحران و اضطرار اعتماد داشته باشند. دقيقا مثل کسي که شب در خانهاي آرام ميخوابد که آن خانه قفلهاي مطمئن دارد و نگران ورود غريبه به آن نيست. جامعهاي که هر روز و هر هفته با يک ادعاي تازه مواجه شده که خلاف آن ثابت ميشود و حقيقت به مردم گفته نميشود، اعتمادش را از دست ميدهد. حکومت و عناصر و نهادهاي اجرايي آن به مثابه لنگر آرامشدهنده هستند و اجازه نميدهند که امواج ناشناخته گوناگون آرامش مردم را سلب کنند. ولي افرادي که فقط تا نوک بيني خود را ميبينند و به راحتي دروغ ميگويند مثل آن چوپان دروغگو، در موقعيتهاي حساس که نيازمند اعتماد مردم هستند، دستانشان خالي است و گمان ميکنند که ديگران عليه آنان توطئه کردهاند، در حالي که خودکرده را تدبير نيست. اين وضعيت محصول عمل آنان در گذشته دور و نزديک است. روزي که قضيه هواپيماي اوکرايني رخ داد، بايد متوجه ميشدند که تکذيبهاي اوليه سود اندک و بسيار گذرايي دارد ولي زيانهاي آن بلندمدت و بسيار کلان است. کدام آدم عاقلي است که سود اندک و کوتاهمدت و چند روزه را به زيان هنگفت و بلندمدت ترجيح دهد؟ به نظرم زيان از هر جا جلويش گرفته شود، سود است. اکنون در حال فرو ريختن آوار شايعات هستيم. آواري که با وجود ناتواني سازوکار ارتباطي رسمي بهويژه صداوسيما و فشل بودن نهادهاي ارتباطي و فقدان فرهنگ پاسخگويي در اين جامعه، قادر به مواجهه با اين سيل شايعات نخواهد بود. متاسفانه بايد گفت که بعيد است ساختار تصميمگيري در ايران قادر به ايجاد تحول و تطبيق دادن خود با مقتضيات جامعه باشد. بنابراين راهي جز حضور نهادهاي مدني مرتبط با بهداشت و درمان و نيز امدادي و اطلاعرساني و مردم در عرصه عمومي باقي نميماند. تبليغات ضد پزشکي که طي سالهاي اخير سکه رايج شده بود، اکنون ميتواند نشان دهد که چقدر در تخريب منابع و نقاط قوت خودمان تبحر داريم! اگر در هيچ کاري قدرت نداشته باشيم، حتما در اين کار قدرتمند هستيم. آنچه ميتوان گفت، حضور جدي و موثرتر نهادهاي مدني بهداشت و درمان و امداد و نيز نهادهاي اطلاعرساني و همکاري مردم براي مصون ماندن از دو ويروس شايعه و کروناست. هر چند حکومت همواره مستعد اين است که مشارکت و حضور مردم را به پاي خود بنويسد، ولي چارهاي نيست. اکنون با آزمون مهمي مواجه هستيم و فرصتي براي تسويه حساب با دغلکاريهاي گذشته نيست.
بازار