دو رویکرد واشنگتن با پیشنهاد الزرفی؛ جنگ شیعی-شیعی در دستور است

خبرآنلاين/ متن پيش رو در خبرآنلاين منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست. بسياري از احزاب شيعه به شدت با نخست وزير الزرفي مخالفند و او را نيروي آمريکا مي دانند. با اين حال برهم صالح بر روي انتخاب او پافشاري مي کند.  وضعيت عراق هنوز مشوش است. به تازگي برهم صالح با استفاده از اختياراتش عدنان الزرفي را به عنوان نخست وزير اين کشور مامور تشکيل کابينه کرده است. اين سياستمدار شيعه عراقي، که پاسپورت امريکايي در جيبش است و به عنوان شخص مورد حمايت ايالات متحده شناخته مي شود، مخالفان زيادي در بين احزاب شيعه دارد و انتخابش از سوي رئيس جمهور بسياري را عصباني کرده. به نظر مي آيد که تشکيل کابينه در عراق با وجود الزرفي تبديل به يک ارزوي تقريبا محال شده است. احتمال اينکه در پارلمان اعضا بتوانند بر سر نخست وزيري اين چهره نه چندان خوش نام به نتيجه برسند بسيار کم است. در حال حاضر الزرفي رايزني هاي خود را براي تشکيل کابينه آغاز کرده است. او اخيرا حتي با برخي از احزاب مخالف هم ديدار داشته اما کماکان نتوانسته محبوبيت لازم به دست بياورد. در خبرآنلاين با حسن هاني زاده کارشناس مسائل عراق در مورد موانع و مشکلات پيش روي الزرفي گفتگو کرده ايم: شرايط در عراق بسيار بغرنج است و عدم تشکيل کابينه در دراز مدت مي تواند اوضاع را بيش از پيش در اين کشور بهم بريزد، با اين حال در شرايطي که همه مي دانند پارلمان چقدر سخت گيرانه در مورد راي اعتماد، عمل مي کند، کسي انتخاب شده که شانس پاييني براي جلب نظر نمايندگان دارد.چه اتفاقي افتاد که برهم صالح به دنبال يک چهره جنجالي شيعه براي سپردن بار نخست وزيري عراق به او شد؟ عدنان الزرفي يکي از شخصيت هايي است که تا قبل از سقوط صدام در زمره مبارزان سياسي شيعه به حساب مي آمد. او در حزب الدعوه به عنوان فردي ضد ديکتاتوري صدام حسين فعال بود و نقش مهمي در شورش ها عليه او برعهده داشت. الزرفي بالاخره در سال 1995 از عراق خارج شد و به عربستان رفت و بعد از مدتي هم وارد ايالات متحده شد. او وقتي به امريکا رفت روابطش را با مراکز امنيتي و محافل سياسي در اين کشور زياد کرد. او در شورش هاي اخير کنار معترضان قرار گرفت و جوانان را به ويژه در نجف به اعمال خشونت بار و حمله به مراکز دولتي تشويق کرد. بعد از اين مساله بود که او و اعمال و رفتارش زير ذره بين احزاب شيعي قرار گرفت. بعد از اينکه گزينه هاي معرفي شده ديگر مانند علاوي نتوانستند در عراق کابينه تشکيل دهند، برهم صاح از قدرت خود استفاده کرد و تحت فشار آمريکا موافقت کرد تا الزرفي را مامور تشکي کابينه در اين کشور کند. الزرفي چسبندگي زيادي به امريکايي ها دارد به همين دليل قطعا براي موفقيت در مقابل پارلمان عراق شانسي ندارد. الزرفي حالا قصد دارد که بين جريان هاي متفاوت شيعه شکاف ايجاد کند تا مانع از اجراي تصميم پارلمان براي خروج نيروهاي امريکايي از عراق شود. در عراق اين ترس وجود دارد که برهم صالح از قدرتش براي به کرسي نشاندن تصميمش در خصوص الزرفي استفاده کند. او البته حالا از سوي برخي فراکسيون ها تهديد به برکناري شده، شما احتمال اينکه رئيس جمهور عراق دست به چنين کاري بزند را چقدر مي دانيد؟ برهم صالح تحت فشار سفارت امريکا قصد دارد که الزرفي هر طور که شده راي اعتماد بگيرد. احتمال دارد که او براي تشکيل کابينه از سوي الزرفي مداخله کند. واقعيت اين است که الزرفي قصد دارد که انتخابات زودهنکام در عراق براه بيندازد تا احزاب شيعه فعالي در پارلمان دوباره بالا نروند و راه و روش آنها هم فراموش شود. در شرايط فعلي البته برخي از فراکسيون ها هم هستند که موافق الزرفي باشند. فعلا برهم صالح در مقابل عمده احزاب شيعه ايستاده. فراکسيون هاي نزديک به هادي العامري به شدت مخالف الزرفي هستند. اين وضعيتي که اکنون براي عراق پيش آمده اوضاع را در عراق براي مدت طولاني غير ثابت نگه مي دارد. براي امريکا آنچه اهميت دارد اين است که هر طور شده تصميم پارلمان براي خروج نيروهاي امريکايي از عراق عملي نشود. آنها دو حالت را متصور هستند. يا اينکه الزرفي شانس مي آورد و هر طور شده کابينه تشکيل مي دهد و يا اينکه وضعيت به همين شکل فعلي باقي مي ماند. در هر دو اين شرايط امريکايي ها مي توانند به هدف خود برسند. چرا که عادل عبدالمهدي اکنون نقش سرپرست نخست وزيري را دارد و نمي تواند مصوبات را اجرايي کند و به عنوان نخست وزير موقت چنين قدرتي را ندارد. پس حتي اگر شرايط به شکل فعلي بماند هم امريکا مي تواند به خواسته اش نزديک شود. پس همه اين اوضاع زير سر امريکايي ها و آن مصوبه اي است که به شدت عصباني شان کرده است؟ امريکا با پيشنها الزرفي دو رويکرد را دنبال مي کند. اولي همين است که مانع از اجرايي شدن مصوبه پارلمان شود و مورد دوم به روابط ايران و عراق بر مي گردد. ايالات متحده به دنبال شخصي بوده که مانع از روابط بين دو کشور باشد يا حداقل آن را به پايين ترين حد ممکن کاهش دهد. با توجه به اختلافات الزرفي با ديگر احزاب شيعه، او گزينه مناسبي براي اينکار بوده است. اينکه الزرفي در شورش هاي نجف نقش داشته او را از چشم بسياري از جريان ها از جمله جريان صدر انداخته است. فعلا 150 نماينده پارلمان با صدور بيانيه اي مخالفت خود را از انتخاب برهم صالح اعلام کرده اند. در چنين شرايطي خلا سياسي و امنيتي در عراق طول خواهد کشيد و شکاف ميان احزاب روز به روز بيشتر بالا مي گيرد. اين اتفاقات باعث بي ثباتي بيشتر در عراق خواهد شد. آمريکا سعي مي کند اين ناپايداري ها در عراق باقي بماند. شيعيان سعي در اجراي مصوبه پارلمان براي خروج نيروهاي نظامي ايالات متحده و نزديکي روابط با ايران هستند. اما ميان آنها هم اختلافاتي وجود دارد و همچنين برخي ديگر احزاب عراق هم نظرات متفاوتي دارند. اين وضعيت باعث ايجاد دوقطبي در جامعه مي شود که آمريکايي ها از آن استقبال مي کنند. اصرار ايالات متحده بر ماندن الزرفي به اين دو قطبي به ويژه ميان شيعيان دامن مي زند که همه شئون داخلي عراق را تحت تاثير قرار خواهد داد. از آنجايي که آمريکاييها به دنبال ادامه وضع کنوني در عراق هستند و در صدد تشديد شکاف بين جريان هاي شيعه هستند، به نظر مي رسد که فشارهاي آنان به رئيس جمهور عراق براي تحميل مهره هايي که بتواند اين شکاف را بيشتر کند افزايش يابد تا حتي جنگ شيعه- شيعه نيز به راه بيفتد، اما قطعا با هوشياري جريان هاي شيعه طرح آمريکا با شکست مواجه خواهد شد. به نظر مي رسد که حتي اگر پارلمان به الزرفي و کابينه اش راي ندهد، امريکا با تحت فشار قرار دادن مقامات عراقي، گزينه بدتري را رو خواهد کرد. همانطور که توفيق علاوي گزينه بهتري از الزرفي بود و بعد از او مهره بدتري انتخاب شد. البته هر دو اين افراد گذرنامه امريکايي دارند و يکي از مشکلات احزاب شيعه با هر دو آنها همين موضوع است. اما الزرفي از علاوي وابستگي بيشتري به امريکايي ها دارد. البته شايعاتي هم هست که شايد عادل عبدالمهدي دوباره نخست وزير شود اما امريکا با او مخالف است و برهم صالح هم در اين مخالفت با آنها همراه است. با فشار امريکايي ها و دخالت آنها در اتفاقات عراق بود که عبدالمهدي استعفا داد و ديگر آنها حاضر نخواهند شد که او نخست وزير عراق باشد. با همه اينها شانس الزرفي براي جلب نظر مجلس بسيار ناچيز است. اگر اين شرايط ادامه پيدا کند، وضعيت عراق کماکان ناپايدار مي ماند و واقعيت اين است که امريکا چندان از اين وضعيت ناراضي نخواهد بود.