فقط آمریکا و دومینیکن

وطن امروز

بروزرسانی 1399/06/02 - 17:06

وطن امروز/متن پيش رو در وطن امروز منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

طبق گزارش رسانه‌هاي غربي، مقامات آمريکا معتقدند فرآيند بازگشت‌پذيري تحريم‌هاي ايران آغاز شده و تنها 27 روز براي تمديد تحريم‌ها زمان دارند
گروه سياسي: واکنش‌ها به اقدام آمريکا در راه‌اندازي مکانيسم ماشه عليه ايران ادامه دارد. قريب به اتفاق کشورهاي شوراي امنيت معتقدند آمريکا نمي‌تواند از فرآيند بازگشت‌پذيري تحريم‌ها موسوم به مکانيسم ماشه استفاده کند، چرا که اين کشور مشارکت‌کننده در برجام محسوب نمي‌شود. روز گذشته خبرگزاري رويترز گزارش داد ۱۳ عضو شوراي امنيت مخالفت‌شان را با درخواست آمريکا براي اعمال تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران ابراز کردند. در اين گزارش آمده است: آمريکا روز جمعه به خاطر پيشنهادش براي اعمال تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران و ابراز مخالفت ۱۳ عضو از ۱۵ عضو شوراي امنيت سازمان ملل بيشتر به انزوا کشانده شد. استدلال اين اعضاي شوراي امنيت اين بود که اقدام واشنگتن با توجه به اينکه در آن از يک روند توافق هسته‌اي استفاده مي‌شود و آمريکا ۲ سال پيش از اين توافق خارج شده است، فاقد اعتبار است. در ادامه اين گزارش آمده است: با گذشت ۲۴ ساعت از اعلام آغاز بازه زماني 30 روزه (مکانيسم بازگرداني تحريم‌ها) براي بازگشت تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران از جمله تحريم تسليحاتي توسط مايک پمپئو، وزير خارجه آمريکا، متحدان ديرينه اين کشور که شامل انگليس، فرانسه، آلمان، بلژيک، چين، روسيه، ويتنام، نيجر، سنت وينسنت، آفريقاي جنوبي، اندونزي، استوني و تونس مي‌شوند در نامه‌هايي مخالفت‌شان را ابراز کرده‌اند که رونوشت آن به رويت رويترز نيز رسيده است. بنابراين به غير از آمريکا فقط دومينيکن موافق راه‌اندازي فرآيند بازگشت‌پذيري تحريم‌ها از سوي آمريکاست.
شبکه سي‌ان‌ان نيز روز گذشته در گزارشي رخدادهاي چند روز اخير شوراي امنيت را پس از تصميم دولت آمريکا براي فعال کردن مکانيسم بازگرداني تحريم‌ها عليه ايران بررسي و آن را يک شکست شرم‌آور براي واشنگتن ارزيابي کرد.
سي‌ان‌ان در گزارش خود مي‌نويسد: دولت ترامپ روز پنجشنبه در عرصه جهاني به دنبال رد شدن درخواست آن براي بازگرداني تحريم‌هاي سازمان ملل عليه ايران توسط متحدان و رقيبانش، به انزوا کشانده شد. در بخشي از اين گزارش آمده است: ديپلمات‌هاي شوراي امنيت به سي‌ان‌ان گفتند روسيه روز جمعه خواستار نشستي براي مذاکره پيرامون تصميم آمريکا براي فعال کردن مکانيسم بازگرداني تحريم‌ها عليه ايران شده است. اما روسيه با ۲ پيام توئيتري معاون نماينده‌اش در سازمان ملل مبني بر اينکه آمريکا با برگزاري اين نشست مخالفت کرده و اين «رفتاري ناشايست» است، درخواستش را کنار گذاشت. معمولا درخواست براي يک نشست شوراي امنيت پذيرفته مي‌شود اما طبق قوانين جديد دوران شيوع بيماري کرونا، تصميم براي يک نشست آنلاين بايد با اتفاق نظر انجام شود. علاوه بر اين، وزارت خارجه آمريکا استدلالي را براي توجيه اين ادعا که از حق استفاده از مکانيسم بازگرداني تحريم‌ها برخوردار است، مطرح کرده است. اين استدلال بيان مي‌کند طبق برجام، واژه مشارکت «در مضمون و در گذر زمان ثابت است و براي کشورهاي مشخص‌شده در آن تعريف از جمله آمريکا مسير را فراهم مي‌کند» و از آنجا که آمريکا از امضا‌کنندگان اصلي توافق هسته‌اي بوده است، يکي از مشارکت‌کنندگان در آن نيز هست. برخلاف طيف گسترده‌اي از انتقادها، پمپئو گفت که آمريکا «مطمئن» است قطعنامه‌اي براي فعال کردن مکانيسم بازگرداني تحريم‌ها پيش خواهد رفت اما هيچ جزئياتي را درباره اين اطميناني که دريافت کرده بود، در گفت‌وگو با مقامات سازمان ملل بيان نکرد. اقدامات بعدي نامشخص است و تا حد زيادي به آنتونيو گوترش، دبيرکل سازمان ملل بستگي دارد. او روز پنجشنبه با پمپئو ديدار کرد. آمريکا پس از تحمل شکستي شرم‌آور در تلاش براي تصويب پيش‌نويس قطعنامه‌اي جهت تمديد تحريم‌ تسليحاتي ايران، تصميم به فعال کردن مکانيسم ماشه عليه ايران گرفته است.

* استدلال آمريکايي‌ها چيست؟
«وطن امروز» در شماره روز شنبه اول شهريورماه درباره ادعاي آمريکا براي منطقي نشان دادن اقدام خود در راه‌اندازي مکانيسم ماشه نوشته بود: آمريکايي‌ها معتقدند در بند 10 به صراحت به نام اين کشور به عنوان يکي از مشارکت‌کنندگان در برجام اشاره شده است و در بندهاي ديگر اين قطعنامه شوراي امنيت هيچ اشاره‌اي نشده است که کشوري در صورت توقف اجراي برجام و خروج از برجام از مشارکت‌کنندگان در برجام محسوب نمي‌شود. به بيان ديگر مقامات آمريکايي معتقدند منظور قطعنامه 2231 شوراي امنيت از مشارکت‌کنندگان برجام صرفا کشورهايي هستند که در انعقاد و تأسيس برجام نقش داشته‌اند، بنابراين صرف حضور کشوري در انعقاد برجام به معناي آن است که آن کشور جزو مشارکت‌کنندگان برجام به حساب مي‌آيد، حتي اگر اين کشور بندهاي برجام را اجرا نکند يا پس از انعقاد برجام از توافق خارج شود.
تفسير آمريکا از عبارت Participent (مشارکت‌کننده) با مخالفت کشورها مواجه شده است. روز گذشته وزير خارجه چين با اشاره به خروج آمريکا از توافق هسته‌اي، اقدام اين کشور براي فعال کردن مکانيسم بازگرداني تحريم‌ها در اين توافق و درخواست براي اعمال تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران را غيرمعقول دانست. وانگ يي با اشاره به اينکه دولت آمريکا از جانب اين کشور توافق هسته‌اي را امضا کرده بود، گفت که تصميم عقلاني براي واشنگتن اين است که مسؤوليت توافق را فارغ از عوض شدن دولت‌ها بر‌عهده بگيرد. او در ادامه اظهار کرد که خروج آمريکا از توافق هسته‌اي با مخالفت گسترده جامعه بين‌المللي مواجه شده است.

* آمريکا: بازگشت تحريم‌ها شروع شده است
رسانه آمريکايي آسوشيتدپرس نيز در گزارشي مفصل به شرح کشمکش‌ها ميان اعضاي شوراي امنيت بر سر اقدام آمريکا جهت بازگرداندن تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران پرداخته است.
در بخشي از اين گزارش آمده است: متحدان اروپايي آمريکا در کنار روسيه و چين، ادعاي آمريکا درباره محق بودن براي استناد به مفاد توافقي که ۲ سال پيش از آن خارج شده را زير سوال برده‌اند.
با اين حال «مايک پمپئو»، وزير خارجه آمريکا و «برايان هوک»، نماينده مستعفي دولت آمريکا در امور ايران اين مخالفت‌ها را رد کردند.
هوک، جمعه در يک نشست خبري به خبرنگاران گفت: «ما نيازي به اجازه کسي نداريم. ايران، تعهدات هسته‌اي داوطلبانه خودش را زير پا گذاشته است. شرط‌هاي کليد زدن مکانيسم بازگشت خودکار تحريم‌ها برآورده شده و ما هم بر همين اساس، اين کار را انجام داده‌ايم».
برايان هوک با بيان اينکه «مخالفت يا حمايت ديگران با کاري که ما مي‌کنيم اهميت اساسي ندارد»، اضافه کرد «امروز نخستين روز روند ۳۰ روزه بازگشت خودکار تحريم‌هاست».
برخلاف ادعاي برايان هوک، سخنگوي وزارت خارجه چين همانند بسياري ديگر از کشورها اعلام کرد مکانيسم بازگشت خودکار تحريم‌ها فعال نشده است.
«ژائو لي‌جيان»، سخنگوي وزارت خارجه چين گفت: «طرف‌‌هاي مشارکت‌کننده در برجام و همچنين اکثريت قاطع اعضاي شوراي امنيت معتقدند درخواست آمريکا فاقد اساس قانوني است و مکانيسم بازگشت خودکار تحريم‌ها فعال نشده است».
خبرگزاري آسوشيتدپرس در ادامه گزارش خود آورده است: بعد از آنکه مايک پمپئو نامه رسمي آمريکا براي آغاز روند بازگشت تحريم‌ها عليه ايران را تحويل «ديان دجاني»، رئيس دوره‌اي شوراي امنيت داد، دجاني رايزني‌هاي تک‌به‌تک با ۱۴ عضو ديگر شوراي امنيت درباره اقدام آمريکا را آغاز کرد. ديپلمات‌ها به خبرگزاري آسوشيتدپرس گفته‌اند نتيجه اين رايزني‌ها اين بود که اکثريت اعضاي شوراي امنيت به دجاني گفتند آمريکا از حق قانوني براي بازگرداندن تحريم‌ها برخوردار نيست و از نظر آنها دوره ۳۰ روزه بازگشت اين تحريم‌ها آغاز نشده و اقدام آمريکا از هيچ اثري برخوردار نخواهد بود. ديپلمات‌ها گفتند با توجه به اين شرايط نيازي نيست رئيس شوراي امنيت طي ۳۰ روز آينده قطعنامه «ادامه لغو تحريم‌ها عليه ايران» را که آمريکا آماده وتوي آن است به رأي بگذارد.
«جان بولتون»، مشاور سابق امنيت ملي آمريکا نيز که از مدت‌ها پيش گفته استدلال‌هاي دولت ترامپ براي بازگرداندن تحريم‌ها عليه ايران نادرست است، در مصاحبه با آسوشيتدپرس گفت: «۳ يا ۴ راه به نظرم مي‌آيد که طرفداران توافق هسته‌اي ممکن است با استفاده از آن به دنبال ممانعت از تلاش آمريکا براي بازگرداندن تحريم‌ها باشند». بولتون گفت: «اطمينان دارم ديپلمات‌هاي روسيه و چين و کشورهاي اروپايي همه الان روي اين موضوع کار مي‌کنند. ايالات‌متحده در اين باره با تدبير عمل نکرد».

* طرح اروپايي‌ها براي مصالحه با آمريکا
برايان هوک روز جمعه مدعي شده بود هيچ کشوري، طرحي براي مصالحه با آمريکا بر سر تحريم‌هاي تسليحاتي ايران پيشنهاد نکرده اما ديپلمات‌ها به خبرگزاري آسوشيتدپرس گفته‌اند رايزني‌هاي گسترده‌اي در اين باره ميان آمريکا و اروپا انجام شده و پيشنهادهايي براي تمديد ۶ ماهه يا يک ساله اين تحريم‌ها مطرح شده است. همچنين طرحي پيشنهاد شده که خواستار منوط کردن تمام معاملات تسليحاتي با ايران به صدور مجوز شوراي امنيت است، با اين حال، ميان ۱۵ عضو شوراي امنيت بر سر اين طرح‌ها توافقي حاصل نشده است. ديپلمات‌ها گفته‌اند اروپايي‌ها هنوز هم اميدوارند قبل از ۱۸ اکتبر که تحريم‌هاي تسليحاتي عليه ايران به پايان مي‌رسد، توافقي حاصل شده و اختلافات ميان آمريکا با روسيه و چين در اين باره برطرف شود. آمريکا خواستار تمديد نامحدود اين تحريم‌ها است، در حالي که چين و روسيه خواستار اتمام اين تحريم‌ها طبق مفاد توافق هسته‌اي برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي امنيت سازمان ملل متحد هستند.
خبرگزاري آسوشيتدپرس همچنين نوشت روسيه جزو سرسخت‌ترين مخالفان اقدام آمريکا براي احياي تحريم‌ها عليه ايران است.
بلافاصله بعد از آنکه مايک پمپئو نامه رسمي آمريکا براي بازگشت تحريم‌ها را تحويل رئيس شوراي امنيت داد «ديميتري پوليانسکي»، معاون نماينده روسيه در سازمان ملل در توئيتر نوشت: «مثل اينکه ۲ سياره وجود دارد: يکي سياره‌اي افسانه‌اي و مبتني بر قانون جنگل که آمريکا در آن مجاز است بدون مجاب کردن ديگران هر کاري که دلش مي‌خواهد انجام دهد، توافق‌ها را نقض کرده و از آنها خارج شود و باز هم به دنبال منفعت بردن از آن‌ها باشد؛ دوم، سياره‌اي ديگر که بقيه دنيا در آن زندگي مي‌کنند و در آن قانون بين‌المللي و ديپلماسي حاکم است».
در همين حال پمپئو در مصاحبه با فاکس‌نيوز ابراز اطمينان کرد تحريم‌هاي سازمان ملل عليه ايران احيا خواهد شد.
او گفت: «روسيه و چين مي‌توانند کل روز حرافي کنند اما من به شما اطمينان مي‌دهم ايالات‌متحده از تمام ابزارهاي موجود در اختيارش استفاده خواهد کرد تا اطمينان حاصل کند روسيه و چين قادر به تحويل سامانه‌هاي تسليحاتي به ايران که ما را تهديد مي‌کنند، نخواهند بود».