تعطیلی سفارتخانه آمریکا؛ تهدید واقعی یا بازی روانی؟

اعتماد/متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
دونالد ترامپ، رييسجمهور ايالات متحده امريکا در حال دست و پنجه نرم کردن با ويروسي است که در 10 ماه گذشته خطرات آن را دستکم گرفته بود و همزمان به موعد برگزاري انتخابات رياستجمهوري در نخستين روزهاي ماه نوامبر هم نزديک ميشود. در حالي که هر روز خبر ابتلاي يکي از اعضاي کابينه او يا فردي از کمپين انتخاباتياش منتشر ميشود به نظر ميرسد که هرج و مرج بيش از گذشته راه خود را به کاخ سفيد بازيافته است. در حالي که مايک پمپئو، وزير خارجه کابينه ترامپ سفرهاي خود به خارج از کشور را تعطيل کرد، مارک اسپر، وزير دفاع کابينه روز شنبه پس از سفر به مغرب، الجزاير و تونس در يک سفر رسمي وارد پايتخت قطر شد و با همتاي قطري خود ديدار کرد. رابطه ايالات متحده امريکا و جمهوري عراق از قريب به 20 روز گذشته با هشدار مايک پمپئو درباره حملات گروههاي شبه نظامي به اماکن ديپلماتيک و پايگاههاي نظامي امريکا وارد فاز پرتنشي شد. پس از اين هشدار بود که روساي سه قوه در عراق در جلسهاي فوري تبعات اين هشدار و نحوه مديريت اين تنش را مورد بحث و بررسي قرار دادند. به تبع اين رايزنيهاي داخلي، فواد حسين وزير خارجه عراق براي سفري دو روزه راهي ايران شد و در تهران با رييسجمهور، دبير شوراي عالي امنيت ملي و وزير خارجه ديدار کرد. هرچند که تهران و بغداد اطلاعات چنداني درباره سوژه رايزنيها پشت پرده منتشر نکردند اما مجموع اظهارنظرها نشان داد که طرف عراقي در اين ديدار نگرانيهاي بغداد از تبديل شدن زمين اين کشور به منازعه نظامي ميان تهران و واشنگتن را به ميزبان ابلاغ کرده است. پس از بازگشت فواد حسين به بغداد باز هم موج اخبار درباره هشدارهاي ايالات متحده به عراق براي بستن سفارتخانه اين کشور و البته اظهارنظرهاي ضد و نقيض درباره اصل اين هشدار ادامه يافت. در اين فضا ايران و عراق رايزنيهاي نزديک ديپلماتيک را ادامه ميدهند و به عنوان نمونه روز شنبه، ايرج مسجدي سفير ايران در بغداد در ديدار با برهم صالح، رييسجمهور عراق آخرين تحولات پيرامون رابطه دوجانبه را بررسي کرد. در حالي که تا پيش از بستري شدن رييسجمهور ايالات متحده به نظر ميرسيد که تشديد فشار بر بغداد براي کاستن از سطح رابطه با تهران پروژه جديد مايک پمپئو، وزير خارجه کابينه ترامپ باشد اما روز يکشنبه «انتفاض قنبر» از شخصيتهاي سياسي عراقي نزديک به دولت امريکا ادعا کرد که تصميم تهديد به بستن سفارت امريکا در بغداد را رسما «دونالد ترامپ» رييسجمهور امريکا اتخاذ کرده و در بستن اين سفارتخانه جدي است.
براساس ترجمه خبرگزاري فارس از گزارش القدس العربي، رييس حزب «المستقبل الدستوري العراقي» (آينده مشروطه عراق) در اين گفتوگو با خطرناک توصيف کردن اين تصميم واشنگتن در قبال بغداد گفت: برنامهريز و تصميمگيرنده اصلي براي سياست خارجه امريکا، وزير خارجه يا سياياي يا پنتاگون نيست بلکه شخص رييسجمهور است و نحوه تفکر او سياست خارجه عالي اين کشور را مشخص ميکند و بقيه تنها از آن تبعيت ميکنند. به اعتقاد او، در پي استقبال ترامپ از الکاظمي در کاخ سفيد که در آن زمان با اين هدف انجام شد که ترامپ ميزان جديت خود را در مبارزه با ايران، تروريسم و مقابله با شبهنظاميان و باقي ماندن در کنار دولت عراق به الکاظمي و جهانيان اعلام کند، وي در گفتوگوي خصوصي با الکاظمي به او ابلاغ کرد: ما آمادهايم از تو عليه گروههاي مسلح حمايت کنيم.انتظار ميرفت که نخستوزير عراق از ترامپ مقابل جهانيان بخواهد که براي جنگ با شبهنظامياني که نيروهاي امريکايي و مقر سفارت امريکا را با راکت نشانه ميگيرند، حمايت نظامي کند اما متاسفانه پاسخ الکاظمي تکرار مواضع مشخص هميشگي بود و وي اين امر را به حاکميت کشور ربط داد. بدتر از آن زماني بود که پس از بازگشت الکاظمي به بغداد، حملات بيشتر و وسيعتر برنامهريزي شدهاي عليه سفارت امريکا صورت گرفت.
قنبر در ادامه ادعا ميکند که اين اقدام يک پيام آشکار از ايران براي امريکا بود که دولت بغداد با شما (امريکاييها) همکاري نميکند و آنچنان که ميخواهيد و انتظار داريد همپيمان شما نيست. به گزارش فارس، در حالي اين شخصيت سياسي عراقي نزديک به امريکا اين ادعاها را طرح ميکند که «احمد الصحاف» سخنگوي وزارت خارجه عراق، روز شنبه در جمع خبرنگاران گفت: عراق به صورت رسمي هيچ درخواستي درباره بستن سفارتخانه و هياتهاي ديپلماتيک يا انتقال آنها به جايي خارج از بغداد دريافت نکرده است.
انتفاض قنبر که در گعده چهرههاي سياسي عراق نزديک به واشنگتن تعريف ميشود در ادامه گفتوگو با القدس العربي به دنبال تشديد فشار بر دولت عراق براي پذيرش شرط و شروط واشنگتن براي مقابله با تهران بود و ادعا کرد که پايان رابطه امريکا با عراق به منزله آغاز خسارت به اين کشور از نظر حمايت ضروري نظامي و مقابله با داعش است. قنبر افزود: از نظر اقتصادي نيز عراق بهشدت به پول نياز دارد و حتي استقراض عراق از ساير کشورهاي سرمايهدار جهان نياز به پشتيباني امريکا دارد.
اين شخصيت سياسي عراقي معتقد است که ترامپ تغيير جديدي را در سياست امريکا در عراق و خاورميانه دنبال ميکند و در نهايت نيروهاي امريکايي از عراق عقبنشيني خواهند کرد اما اين يک عقبنشيني منفي نيست که به نفوذ بيشتر ايران در عراق بينجامد آنگونه که چند سال پيش در دوره باراک اوباما روي داد، بلکه عقبنشيني ترامپ مثبت خواهد بود و وي برتري نظامي امريکا عليه شبهنظاميان و داعش را از طريق مکانهاي ديگري مثل اربيل، کويت و اردن حفظ خواهد کرد.
دفاع صريح کاظمي از رابطه با ايران و امريکا
مصطفي کاظمي در پاسخ به کساني که از وي براي گرايش به محور امريکا انتقاد ميکنند، تصريح کرد: برخي بر روابط عراق با ايالات متحده خرده ميگيرند درحالي که خود براي رهايي از رژيم صدام به کاخ سفيد رفتند. پس چرا اين کودتاست؟ ايالات متحده در زمان اشغال تا سال ۲۰۱۱، اشتباهات زيادي مرتکب شد اما به ما در رهايي از رژيم صدام و سپس جنگ با داعش کمک کرد و ما نبايد از رابطهاي که به نفع ملت عراق است، خجالت بکشيم و شرمسار باشيم. اما برخي سياستمداران در ظاهرا از امريکا انتقاد اما در اتاقهاي تاريک از آن اطاعت ميکنند.
نخستوزير عراق افزود: ما از روابط خود با ايالات متحده، ايران و عربستان سعودي خجالت نميکشيم و اساسا از هر رابطهاي که در خدمت ملت عراق بوده و مشکلات ما را به صفر برساند، شرمسار نيستيم و خجالت نميکشيم.
کاظمي دريافت تهديد از ايالات متحده امريکا درباره بستن سفارت آن در بغداد را رد کرد و گفت که عراق هيچ تهديدي از سوي هيچ دولتي را نخواهد پذيرفت. ما احساس کرديم که امريکا از تحولات مربوط به امنيت هياتهاي ديپلماتيک در عراق ناراضي است و اين نارضايتي حق آنها است. برخي تلاش ميکنند که روابط عراق با کشورهاي جهان را تيره کنند و عراق را به راحتي به ناکجا بکشانند.
سپردههاي ما از امريکاست
او درباره هدف قرار دادن هياتهاي ديپلماتيک در کشورش گفت: عراق نميتواند با انزواي بينالمللي مواجه شود و اين امر به فروپاشي مستقيم اقتصادي منجر خواهد شد. عراق تجربه تحريمها در زمان ديکتاتوري صدام را دارد و ما پيامدهاي آن بر وضعيت عراق و شرايط اجتماعي آن را بهطور کلي ديدهايم. اين انزوا به فروپاشي مستقيم اقتصاد کشور منجر ميشود. اين در حالي است که تا به اين لحظه درآمدهاي نفتي ما از امريکاست و اغلب سپردههاي ما در دست آن است.
کاظمي تاکيد کرد: تصميم جنگ و صلح در دست دولت است نه طرفهاي مشخص. عراق در شرايط کنوني و طي چندين ماه اخير، گفتوگوهايي راهبردي با ايالات متحده داشته و ما دستاوردهايي تاريخي در اين گفتوگو داشتيم و در سفرم به امريکا، رييسجمهور اين کشور به کاستن شمار نيروهايش و باز استقرار آنها در خارج از عراق متعهد شد.
نخستوزير عراق که پس از بازگشت از امريکا گفته بود ترامپ وعده داده طي سه سال نيروهاي خود را از عراق خارج کند، در پاسخ به موج انتقادات در اين باره گفت: گروههاي شيعي از من برنامه عقبنشيني امريکا از عراق طي هشت سال را خواستند و زماني که ما توانستيم اين زمان را کاهش دهيم، اعتراض کردند. امريکا بيش از ۲۵۰۰ سرباز خود را از عراق خارج کرده است اما برخي طرفها اصرار دارند که با جنجال برخورد کنند و رابطه عراق با جامعه بينالملل را تهديد ميکنند.
برخي به دنبال تخريب رابطه ما با ايران هستند
نخست وزير عراق درباره سياست خارجه دولت نيز توضيح داد: اين دولت، دولت تعادل است و عدم دخالت در امور کشورهاي ديگر است. روابط ما با کشورهاي عربي خوب است. با جمهوري اسلامي ايران روابط خوبي داريم و تلاش ميکنيم تا از اين روابط حمايت کنيم زيرا برخي دوست دارند که اين رابطه خراب شود.
تداوم حملات هوايي امريکا
به گزارش« اعتماد» وضعيت حضور نيروهاي امريکايي در عراق عملا بغداد را بر سر دو راهي قرار داده است. امريکاييها در 17 سال گذشته از حمله به اين کشور عملا وابستگيهاي سياسي، اقتصادي و امنيتي عراق به واشنگتن را هرروز افزايش دادهاند و همين مساله مقامهاي عراقي را که با موجي از اعتراضهاي مردمي به وضعيت معيشت مردم روبه رو هستند نگران قطع کمکهاي امريکا يا وضع تحريم از سوي واشنگتن کرده است. از سوي ديگر تداوم حضور نيروهاي نظامي امريکا در عراق مخالف خواست و اراده مردم اين کشور است و زمستان گذشته بود که حمله نيروهاي امريکايي به خودروي حامل سردار شهيد قاسم سليماني و ابومهدي المهندس از مقامهاي نظامي عراق به تصويب مصوبهاي غيرالزامآور در پارلمان اين کشور منتهي شد که خواهان خروج فوري نيروهاي امريکايي از عراق بود. با اينهمه به نظر ميرسد که تيم ترامپ به عراق به زميني براي بازي خطرناک با ايران آن هم در آستانه انتخابات نگاه ميکند. در حالي که ايالات متحده مرتبا اقدام به نقض حريم هوايي عراق ميکند اما هرگونه پاسخ به اين حملات را مستوجب تهديد و تحريم ميداند. در آخرين مورد از ماجراجوييهاي نظامي امريکا در حريم هوايي عراق، بامداد يکشنبه برخي منابع عراقي از حمله جنگندههاي امريکايي به مناطقي در نزديکي پايگاه سازمان الحشد الشعبي در منطقه «عکاشات» خبر دادند. صابرين نيوز در اين باره نوشت: «جنگندههاي اف -۱۶ امريکايي مناطقي در حوزه استحفاظي پايگاه تيپ ۱۹ الحشد الشعبي را بمباران کردند. گزارشهاي اوليه حاکي از آن بود که هيچکسي در اين حملات مجروح نشده و آسيب نديده است.هواپيماي نظامي کيسي۱۳۵ امريکا بعد از اين بمباران، در آسمان مناطق نزديک آن گشتزني کرده است.» تا لحظه تنظيم اين خبر، مقامهاي امريکايي يا عراقي هنوز به آن واکنش نشان ندادهاند.