آیا رسانه های آمریکا بیطرف بودند؟
اعتماد/متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
عباس عبدي/ در ماجراي انتخابات امريکا اتفاق بسيار مهمي رخ داد که تحت تاثير اصل انتخابات قرار گرفت و درباره درستي يا نادرستي آن حداقل تاکنون بحث و گفتوگو نشده است. اين اتفاق خطمشي ضدترامپي بيشتر رسانههاي امريکا و نيز اروپايي اعم از خبرگزاريها، شبکههاي تلويزيوني و شبکههاي اجتماعي و مطبوعات است. اين خطمشي تا حدي قابل فهم و حتي قابل دفاع هم بود. به ويژه آنکه رفتار ترامپ فراتر از رقابتهاي معمول حزبي و سياسي بود و نوعي کينه و دشمني را عليه آزادي رسانهها به نمايش ميگذاشت. هر چند ترامپ همچنان در کنفرانسهاي خبري خود حاضر ميشد و به گفتوگو و پاسخگويي ميپرداخت. از سوي ديگر رسانهها نيز در هر صورت داراي خطمشياي هستند و بيطرفي مطلق سياسي نوعي خيال و توهم است و بايد حق داد که به صورت متعارف له يا عليه يکي از نامزدها موضعگيري داشته باشند و اين اجتنابناپذير است. تا اينجاي ماجرا به نظرم اتفاق نامتعارف و غير قابل قبول رخ نداده بود ولي در چند روز پاياني اتفاقي مهمي افتاد به ويژه در توييتر که بخشي از توييتهاي ترامپ را که ادعا داشتند دروغ است با علامت هشدار، پنهان ميکرد يا اين علامت را به آن الصاق ميکرد.
اين مساله از مدتها پيش درباره ترامپ آغاز شده بود ولي در انتخابات خيلي تکرار شد. به نظر ميرسد که اين رسانهها به ويژه توييتر در اين ماجرا از موضع بيطرفي خارج شدهاند. شايد به نظر برسد که آنان جلوي دروغ را گرفتهاند و اين کار خوبي است. قطعا جلوي انتشار دروغ را گرفتن پسنديده است ولي اين کار را نميتوان به صورت گزينشي انجام داد. اين شيوه مبناي يک انحراف خواهد بود. اگر توييتر مخالف دروغ است، چرا فقط بخش خاصي از دروغها به ويژه دروغهاي انتخاباتي را مشمول اين حکم قرار داده است؟ کدام توييت ترامپ دروغ نبود که اينها نباشد. ترامپ درباره کشورهاي خارجي فراوان و مثل آب خوردن دروغ گفته است، چرا آنها را جلوگيري نکردهاند؟ به علاوه توييتر چگونه مرجع تشخيص راست و دروغ شده است؟ اگر ترامپ بگويد راي تقلبي به صندوق ريخته شده است، چرا بايد مشمول اين حکم شود؟ حالا اگر در کشوري ديگر هم کسي چنين بگويد مشمول آن خواهد شد؟ البته شخصا مثل خيليها از اينکه ترامپ شکست خورده و سايه احتمالي فاجعهبار او از روي جهان برداشته شده است خشنود هستم، ولي داوري درباره اين رفتار رسانهاي بحث ديگري است. آيا فردا اگر بايدن هم دروغ بگويد آن را سانسور خواهند کرد؟ دروغ گفتن درباره کشورهاي ديگر را چطور؟ به علاوه دروغهايي که در کشورهاي ديگر منتشر ميشود چطور؟ براي نمونه بد نيست آخرين توييتهاي ترامپ را که درباره انتخابات است مرور کنيم: «به ناظران اجازه ورود به مراکز شمارش راي داده نميشود. من با 71 ميليون راي قانوني برنده انتخابات شدم. اتفاقات بدي رقم خورد که ناظران قادر به مشاهده آنها نبودند. قبلا چنين اتفاقاتي هرگز رخ نداده بود. ميليونها راي پستي به نام افرادي که هرگز ثبت نام نکرده بودند، ثبت شد.» «71 ميليون راي قانوني به دست آوردم. بيشترين آرايي که يک رييسجمهور براي نشستن بر کرسي رياست تاکنون به دست آورده است!» توييتر بلافاصله روي اين توييتهاي وي برچسب گمراهکننده زد. همچنين شبکههاي بزرگ خبري امريکا؛ ايبيسي ، سيبياس و انبيسي هنگامي که ترامپ در کنفرانس خبري پنجشنبه خود درباره تقلب در انتخابات امريکا صحبت کرد، پخش زنده سخنراني او را قطع کردند. من هم گمان ميکنم که ترامپ بيهوده گفته است، ولي آيا با اين منطق ميتوان متن او را با برچسب هشدار نشان داد يا قطع کرد؟ مبناي توييتر براي چنين برچسبزني چيست؟ اين کار به سادگي تبديل به رويه غالب خواهد شد، بدون اينکه بر اساس معياري عام انجام شده باشد. طبيعي است که وظيفه رسانه اطلاعرساني کامل و در عين حال نقد آنها است و نه اينچنين داوري کردن. اصل سخنان ترامپ از اين حيث که رييسجمهور امريکا و نامزد رياستجمهوري آنجا گفته يک خبر واقعي است اگر چه محتوايش دروغ باشد. جامعه حق دارد که چنين خبري را مطلع شود.