«بهارستان» 2؛ «پاستور» صفر
اعتماد/متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
نمايندگان مجلس بهويژه اعضاي کميسيون بهداشت و درمان بارها خواستار عضويت رييس اين کميسيون در ستاد مقابله با کرونا بودند
قواي انتخابي ايران اين روزها سردترين روابط با يکديگر را حداقل در چند سال اخير پشت سر ميگذارند؛ چنانکه کمتر روزي است که يا نمايندگان يازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي عليه دولتيها موضع نگيرند يا دولتيها با اظهارات و اقداماتي عليه پارلمان، صداي انتقادهاي تند و تيز ساکنان ساختمان هرمي شکل ميدان بهارستان را درنياورند؛ موضعگيريهايي که از سطح وزرا و نمايندگان عبور کرده و تاکنون دستکم 3 مرتبه سبب شده حسن روحاني و محمدباقر قاليباف به عنوان روساي قواي مجريه و مقننه عليه يکديگر زبان بگشايند. يکي از مشهورترين اين موارد به اظهارات رييسجمهوري و رييس مجلس درباره ويروس کرونا و البته رابطه با امريکا برميگردد که حداقل درباره موضوع نخست، اختلاف آنقدر گسترده شد و دايره زد و خوردها چنان افزايش يافت که قاليباف را بر آن داشت تا در قامت رييس انتخابيترين قوه ايران در نامهاي به عاليترين مقام جمهوري اسلامي، رسما خواستار حضور نمايندگان مجلس در ستاد ملي مقابله با کرونا به عنوان نهاد بالادستي در مديريت کرونا و مقابله با اين ويروس شود؛ درخواستي که ظاهرا از سوي رهبري رد نشده و روز گذشته رسما خبر عضويت نايبرييس اول مجلس در اين ستاد از سوي رسانههاي ارتباطجمعي اعلام شد.
توفيق پارلمان؟!
پيش از آنکه خبر انتصاب اميرحسين قاضيزادههاشمي در ستاد ملي مقابله با کرونا رسانهاي شود، نمايندگان مجلس بهويژه اعضاي کميسيون بهداشت و درمان بارها و بارها خواستار عضويت رييس اين کميسيون در ستاد مقابله با کرونا بودند. از ديد نمايندگان، عضويتشان در اين ستاد، از آن جهت حائز اهميت بود که علاوه بر نقشآفريني در روند تصميمگيري در مورد تعطيلي شهرها و شهرستانهايي که نسبت به ميزان گستردگي همهگيري کرونا در وضعيت قرمز قرار دارند، ميتوانستند بيش از پيش پاسخگوي سوالات رسانهها و البته افکار عمومي باشند؛ شايد به همين دليل هم بود که آنها منتظر پاسخ عاليترين مقام جمهوري اسلامي نماندند و طرحي دوفوريتي را تهيه و تقديم هياترييسه مجلس کردند که در صورت تصويب و تاييد، روساي کميسيونهاي بهداشت و درمان و شوراها و امور داخلي مجلس به عضويت ستاد ملي مقابله با کرونا درميآيند و البته حق راي نخواهند داشت. اين نمايندگان همچنين براي ضمانت اجراي طرح خود، انفصال از خدمات دولتي را براي کساني که از اجراي اين قانون سرباز بزنند، در نظر گرفتند تا شايد بدين طريق عزم جزم خود را به نمايش بگذارند. با اين همه اما بازهم توفيق چنداني حاصل نکردند.
عضويت نايبرييس اول مجلس شوراي اسلامي در ستاد ملي مقابله با کرونا در مرحله اول نشانگر سطح اهميت اين ستاد است. تاکنون کلامي از جزييات متن نامه قاليباف به عاليترين مقام جمهوري اسلامي در دست نيست ولي با اتکا به اظهارات نمايندگان و اقداماتشان، ميتوان گفت که احتمالا مطلوب رييس مجلس نيز عضويت روساي دو کميسيون بهداشت و شوراها در ستاد مقابله با کرونا بوده که از قضا هر دو از چهرههاي نزديک به قاليباف نيز محسوب ميشوند ولي مخالفت با اين مطالبه و عضويت دومين مرد قدرتمند مجلس در ستاد مقابله با کرونا، نمايانگر سطح اهميت و فعاليت اين ستاد است. ضمن آنکه با اين حساب نميتوان به شفافسازي مباحث و محتواي جلسات اين ستاد نيز اميد بست، چراکه افکار عمومي و رسانهها عملا چندان به قاضيزادههاشمي، در قامت نايبرييس اول مجلس دسترسي ندارند و اخباري که به نمايندگان ميرسد هم احتمالا با فيلترهايي همراه خواهد بود و اين يعني، کلامي خلاف منويات اين ستاد به اطلاع عموم جامعه نخواهد رسيد؛ بنابراين شايد چندان صحيح نباشد که عضويت نايبرييس اول مجلس در ستاد ملي مقابله با کرونا را توفيق پارلمان بدانيم؛ هرچند به هرحال آنان توانستند نظرشان را بر «پاستور» ديکته کنند و اين يعني با درنظرگيري پيروزي مجلس در طرح الزام دولت به پرداخت يارانه براي تامين کالاهاي اساسي و تاييد مصوباتشان در شوراي نگهبان، حالا «بهارستان» 2 بر صفر از «پاستور» پيش افتاده است.
پروتکلهاي پارلمان
عضويت نايبرييس اول مجلس در ستاد ملي مقابله با کرونا البته به معناي پايان کش و قوس و درگيريهاي اخير قواي مجريه و مقننه بر سر اين «ويروس منحوس» نخواهد بود. يکي از مواردي که با اعتراض نمايندگان همراه شده بود، تعيين تکليف اين ستاد براي مجلس بود؛ تا جايي که محمدرضا صباغيان، نماينده بافق و مهريز اين مساله را به معناي «مرگ مجلس» دانسته بود. اظهارات او اگرچه با همراهي برخي ديگر از نمايندگان و البته انتقادهاي قاليباف همراه شد ولي در نهايت تصميم به تعطيلي مجلس را لغو کرد. در عوض اما نمايندگان مجبور به رعايت پروتکلهاي خاص در صحن علني مجلس شدند. تعداد نمايندگان حاضر در مجلس به شکل قابلتوجهي کاهش يافت و مابقي نمايندگان در شرايطي از طريق ويدئوکنفرانس در نشست مجلس شرکت کردند که حداقل تا آنجا که به آييننامه داخلي پارلمان مربوط است، چنين روشي در برگزاري جلسات علني مجاز نيست. هرچند اين روش صراحتا منع نيز نشده است. با اين حال همين اقدامات نيز نتوانسته نظر ستاد ملي مقابله با کرونا را جلب کند؛ چنانکه سخنگوي اين ستاد صراحتا روز گذشته در اظهاراتي که خبرگزاري جمهوري اسلامي آن را منتشر کرد، گفت که جلسات مجلس مطابق شيوهنامههاي اعلامي اين ستاد نيست. رضا رييسي همچنين در شرايطي به ايرنا گفت که «متاسفانه اکنون در خبرها و تصاوير مشاهده ميشود که تقريبا نصف افراد در صحن علني نشستهاند و دستور حضور حداکثر ۱۵ نفر در فضاي بسته نقض شده است» و اضافه کرد که «گاهي در تلويزيون نيز مشاهده ميشود که در برگزاري کميسيونها هم افراد حاضر بيشتر از ۱۵ نفر هستند و اين مشکل هم در برگزاري صحن علني و هم جلسههاي کميسيونها به صورتي که اعلام شده، اجرايي نميشود.» که اين روزها روابط دولت و مجلس وضع مطلوبي ندارد؛ از اينرو دشوار و دور از انتظار نيست پيشبيني تذکرات نمايندگان در جلسات آينده مجلس و استفادهشان از کليدواژه «شأن پارلمان» براي انتقاد از نوع گفتار سخنگوي ستاد کرونا درباره پارلمان!