چرا بورس دوباره ریخت؟
فرارو/متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
در آخرين روز کاري هفته جاري، باز هم قرمزي تابلوي معاملاتي بورس تهران خودنمايي ميکرد. با ثبت افت ۵/ ۲ درصدي نماگر سهام در اين روز، حالا ضمن نزول ارزش کل بازار به کمتر از ۵۰۰۰ هزار ميليارد تومان، اين شاخص تا رسيدن به کف پيشين خود در ۲۰ آبان تنها ۵/ ۱ درصد فاصله دارد.
به اين ترتيب بورس تهران که پس از اصلاح ۳ ماهه، ۱۰ آذرماه تغيير فاز داده بود حال تا ورود مجدد به فاز خرسي، به يک افت ۵/ ۰ درصدي نياز دارد. اما دليل ريزش مجدد قيمت سهام آن نيز در ثابت ماندن محرکهاي بنيادي چه بود؟ به نظر ميرسد چشمانداز کاهشي نرخ دلار و البته دخالتهاي دولتي يکي، دو هفته پيش بيشترين اثر در افت قيمتها را داشته است.
دو دليل عمده ريزش بورس
حميد ميرمعيني کارشناس بازار سهام در گفتگو با فرارو با اشاره به اينکه دو دليل عمده در رابطه با نزول شديد يک هفته اخير بورس ميتوان برشمرد، گفت: دليل اول که بسيار مهم است، مربوط به کاهش خوشبينيهايي است که ناشي از کاهش تحريمها و بازگشت آمريکا به برجام است، در اين رابطه با توجه به اتفاقاتي که رخ داد اميد به آينده و بهبود اوضاع رنگ باخت و بسياري نيز به اين درک رسيدند که اوضاع اقتصادي طي ماههاي پيش رو وخيمتر خواهد شد، يا اينکه حداقل آثار و نتايج مثبت مذاکرات مرتبط به اين زوديها هويدا نخواهد شد، بر اساس همين موضوع نيز خوشبيني جاي خود را به بدبيني داد.
وي افزود: حال شايد اين سوال پيش بيايد، در چنين شرايطي که چنين جو بدبيني به وجود آمده، چرا دلار در بازار با افزايش قيمت روبرو نشده، عمده دليل اين موضوع بحثهايي است که دولت در مورد کاهش قيمت دلار به ۲۰ هزار تومان مطرح کرده، اما به نظر ميرسد اگر بخواهيم از لحاظ تحليلي به اين موضوع نگاه بينداريم بايد گفت، اين حربه دولت دوام چنداني نخواهد داشت و اگر اين جو بدبيني و نااميدي از شرايط آينده ادامه داشته باشد، بدون شک دلار نيز دوباره با افزايش قيمت روبرو خواهد شد و ديگر در اين نرخها باقي نميماند.
ميرمعيني با اشاره به اينکه ناهماهنگي در دولت و عدم حمايت از بورس دومين دليل نزول بورس طي اين مدت بوده است، اظهارداشت: طي اين مدت در داخل دولت ناهماهنگيهاي زيادي رخ داده و اين مسئله در سالهاي گذشته صدمات و ضررهاي جبران ناپذيري به بورس و سهام داران بازار سهام وارد کرده است، در اين باره موضوع شيوه نامه قيمت گذاري دستوري فولاد که وزير صمت و اين وزارتخانه سخت به دنبال اجراي آن بودند، بسيار به اعتماد اهالي بازار سهام ضربه وارد کرد، در اين رابطه قيمت گذاري دستوري در فولاد تنها به توزيع رانت منجر ميشود و به نفع دلالان و رانت خواران است، از سوي ديگر وقتي کالايي در بورس عرضه ميشود، بايد قيمت آن بر اساس مکانيزم بازار و با توجه به عرضه و تقاضا تعيين شود، نه اين که قيمت آن دستکاري و دستوري تعيين شود.
اين کارشناس بازار سهام اضافه کرد: علاوه بر اين مسائلي که در مورد قيمت گذاري دستوري فولاد رخ داد، ما در بازارهاي ديگر از جمله خودرو، نيز چنين موضوعي را داريم، که به هيچ عنوان مطلوب نيست، اگر بخواهيم با نگاه اقتصادي به اين موضوع نگاه کنيم، قيمت گذاري دستوري در هيچ بازاري جوابگو نيست و باعث ايجاد مشکلات زيادي از جمله توزيع رانت و ايجاد فساد ميشود، بنابراين بايد تعيين قيمت محصولاتي که در بورس عرضه ميشود، بر اساس عرضه و تقاضا باشد، تا همه چيز شفاف باشد و ديگر رانتي در کار نباشد.
چرا در قيمتهاي ارزنده همه فروشنده هستند؟
وي با تاکيد بر اينکه قيمتهاي امروز سهام بسيار ارزنده و جذاب براي سهام داران و فعالان بازار سرمايه است، اضافه کرد: با توجه به اصلاحي که اکثر نمادهاي بورسي و فرابورسي طي اين چندماهه تجربه کردند، آنها بسيار ارزنده هستند، اما به دليل همان نااميدي که به آن اشاره شد، همه منتظر هستند که قيمتها با افت بيشتري مواجه شوند، تا بعد اقدام به خريد کنند، حتي در اين زمينه حقوقيها نيز ميخواهند پايينتر اقدام به خريد کنند، متاسفانه اين سياستگذاريهاي غلطي که از سوي دولت انجام شده ضربه بزرگي به بورس وارد کرده، در اين زمينه علاوه بر قيمت گذاري دستوري، مطرح کردن افزايش نرخ سود بانکي نيز از جمله ديگر مسائلي است که ريسک براي بورس ايجاد ميکند و مانع رشد بورس ميشود.
ميرمعيني با اشاره تا زمانيکه ريسکهاي سياسي و بين المللي از بين نرود، نميتوان انتظار رشد قابل توجهاي از بورس را داشت، ادامه داد: بنابراين بايد اين مسائل تعيين تکليف شود تا اين ريسکها از ميان برداشته شود، به بيان ديگر برجام بايد مشخص شود، که چه سرنوشتي خواهد داشت و همچنين تحريمها نيز آيا برداشته ميشود يا خير؟ اينها همه نکاتي هستند که حل شدن آنها براي بورس از اهميت بسزايي برخوردار است و ميتواند بسيار راهگشا باشد.
وي يادآور شد: اين در حاليست که اگر اين انتظار را داريم که بورس بيشتر از اين با نزول همراه نشود، بايد دولت در اين زمينه درست عمل کند، به بيان ديگر بايد از بورس حمايت مناسب انجام دهد و سياست گذاريهاي صحيح نيز در دستور کار قرار دهد، همچنين براي رشد بورس نيز نياز به محرک قوي داريم.