چرا «الکسی ناوالنی» به روسیه بازگشت؟
فرارو/متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
"الکسي ناوالني" چهره سرشناس اپوزيسيون روسيه که در سال ۲۰۲۰ هدف يک عمليات ترور (از طريق "عامل اعصاب" با نامِ نوويچوک) قرار گرفت و براي درمان، به آلمان منتقل شد، به تازگي و پس از اظهارنظرهاي مکرر مبني بر قصد خود جهت بازگشت به روسيه و پيگيري فعاليتهاي سياسي اش، با پرواز مستقيم از آلمان راهي روسيه شد و به محض حضور در خاک روسيه، در "فرودگاه شرمتيوو" اين کشور توسط نيروهاي امنيتي اين کشور، بازداشت شد.
بسياري از ناظران و تحليلگران بر اين باورند که الکسي ناوالني در برهه کنوني، مشهورترين و برجستهترين چهره منتقد ولاديمير پوتين و ساختار کنوني روسيه است که همين مساله موجب شده تا دولت روسيه، عميقا نسبت به وي حساس باشد و او را کاملا تحت نظر داشته باشد. بسياري از ناظران بر اين باورند که الکسي ناوالني با کادرسازي و ايجاد سازمان منسجم سياسي قادر است تا حد زيادي دولت حاکم بر روسيه و سازوکار سياسي آن را به چالش بکشد. اين مساله به طور خاص ميتواند دردسرهاي فراواني را براي دولت روسيه در جريان انتخابات آتي اين کشور ايجاد کند.
به گزارش فرارو، با اين همه، در مورد بازگشت الکسي ناوالني به روسيه يک سوال اساسي وجود دارد و آن اين است: اساسا چرا ناوالني تصميم به بازگشت به روسيه گرفت؟ اين اقدام ناوالني ميتواند چه معنا و پيامدهايي داشته باشد؟ در ادامه به شماري از محرکهاي ناوالني در بازگشت به روسيه اشاره ميشود:
الکسي ناوالني و مساله محيط مطلوبِ کنشگريِ سياسي
يکي از ابتداييترين دلايل بازگشت الکسي ناوالني به روسيه اين نکته است که اساسا وي در محيطِ روسيه، به عنوان اپوزيسيونِ سرشناس شناخته ميشود و حضور در روسيه، بخش مهمي از فلسفه کنشگري اوست. تاکنون بسياري از ناظران و تحليلگران غربي، با تمجيد از الکسي ناوالني و شجاعتهاي وي در ايستادن در برابر دولت روسيه، از او حمايت کرده اند و بسياري از حاميان ناوالني نيز از او تصوير فردي شجاع، که مخالفِ سازوکارهاي مستقر در روسيه است را در ذهن دارند.
از اين منظر، اساسا حضور در روسيه، يکي از مهمترين بخشهاي فلسفه حيات سياسي الکسي ناوالني است و اگر وي بخواهد در خارج از روسيه و با حمايت جريانهاي سياسي و رسانهاي غربي، کنشگري سياسي کند، عملا به اقدامي عليه خود دست زده و زمينه براي طرح اتهامات مختلف عليه وي فراهم ميشود. اتهاماتي نظير وابسته به جريانهاي خارجي بودن و يا تامين مالي از جانب رقباي بين المللي روسيه جهت تضعيف اين کشور. امري که بدون ترديد، آسيب و خسارتي جدي به وجهه و آبروي الکسي ناوالني محسوب ميشود.
الکسي ناوالني و استفاده از ظرفيت حاميان سياسي اش در روسيه
يکي ديگر از محرکهاي اصلي الکسي ناوالني در بازگشت به روسيه (علي رغم دانستنِ اين نکته که احتمال زيادي مبني بر بازداشتِ وي وجود دارد)، اين نکته بوده که ناوالني سعي دارد با استفاده از ظرفيت طرفداران خود، دولت روسيه به رياست جمهوري ولاديمير پوتين را تحت فشار قرار دهد و بتواند در عرصه سياسي روسيه، دست به کنشگري بزند. بدون ترديد ناوالني اين آگاهي را داشته که حضور وي در خارج از روسيه، عملا بار و فشار زيادي را از دوش دولت روسيه برخواهد داشت و اين مساله ميتواند خسارتي جدي براي برنامه و اقدامات سياسي وي باشد. از اين رو، با بازگشت به روسيه، عملا سعي کرده تا توپ را به زمين دولت روسيه بيندازد و در شرايطي که توجهات بين المللي را به سمت حضور خود در خاک روسيه معطوف کرده، مساله بازداشتش را به يک بازي دو سر سود براي خود تبديل کند: در اين راستا، اگر دولت روسيه با وي برخوردي شديد انجام دهد، اين مساله در پيش چشمان افکار عمومي بين المللي اتفاق خواهد افتاد و ميتواند تبعات زيادي را براي کرملين به دنبال داشته باشد و اگر تحت فشارها، وي را آزاد کند و يا فضاي تا حدي باز را براي او محيا کند، اين مساله ميتواند شرايط را براي کنشگري گسترده ترِ ناوالني فراهم سازد. در اين چهارچوب، در هر دو حالت، الکسيناوالني ميتواند کسب دستاورد داشته باشد.
الکسي ناوالني و تشديد رويههاي تبليغاتي و رسانهاي عليه کرملين
هدف اصلي الکسي ناوالني، مبارزه با ولاديمير پوتين و ساختار سياسي تحت رهبري اوست. اکنون ناوالني با بازگشت خود به روسيه، عملا خوراک رسانهاي و تبليغاتي مناسبي را براي جريانهاي سياسي و رسانهاي غربي فراهم کرده تا آنها عميقا به دولت روسيه، حمله کرده و آن را نزد افکار عمومي بين المللي، آماج انتقادات خود قرار دهند. اين مساله بدون ترديد دستاوردي بزرگ براي الکسي ناوالني است که با حضور او در خارج از روسيه، محقق نميشد.
از اين رو، ناوالني با بازگشت خود به روسيه، عملا پازلي را که از مدتها پيش عليه دولت روسيه چيده بود کامل کرده و بار ديگر توجهات بين المللي را به نوعِ برخوردِ دولت روسيه با خود معطوف کرده است. ناوالني پيش از عزيمت به روسيه، اتهامات مختلفي را عليه FSB "سازمان اطلاعاتي روسيه" مطرح کرده بود و حتي با انتشار فايل صوتي يک مکالمه تلفني با فردي که ادعا شده يک مامور اطلاعاتي روسيه بوده، در مورد جزئيات تلاشِ دولت روسيه جهت ترور خود، افشاگري کرده است.
هم اکنون حضور او در خاک روسيه، در ادامه اين تلاشها عليه کرملين ارزيابي ميشود و بايستي آن را کاملا سازمانيافته و منسجم ارزيابي کرد. اقدام اخير ناوالني در طرح درخواستش از مردم روسيه جهت حضور در خيابان و اعتراض به دولت روسيه (در تاريخ ۲۳ ژانويه) نيز به نوعي صفحهاي ديگر در مسير راهبرد ناوالني در برخورد با دولت روسيه ارزيابي ميشود که بر اساس آن، در روزهاي آتي، جريانهاي سياسي و رسانهاي غربي، مانور گستردهاي را (با محوريت آن) به راه خواهند انداخت و سعي خواهند کرد تا دولت روسيه را تحت فشار قرار دهند.