سرمقاله وطن امروز/ کارنامه مرد دیوانه
وطن امروز/ « کارنامه مرد ديوانه » عنوان يادداشت روزنامه وطن امروز به قلم ثمانه اکوان است که ميتوانيد آن را در ادامه بخوانيد:
دوران پساترامپ در سياست آمريکا آغاز شد؟
رسانهها ديروز [20 ژانويه] سعي داشتند با توجه به مسائل پيشآمده براي فضاي سياسي آمريکا، تنها به پوشش خبري مراسم تحليف رياستجمهوري جو بايدن در واشنگتن که تبديل به پادگان نظامي شده بود بپردازند. اين روز اما فرصت مناسبي براي بررسي کارنامه دونالد ترامپ، ميراث او براي آينده آمريکا و برنامههايش براي آينده بود.
* ميراث ترامپ
روزنامه واشنگتنپست به بعد جالبي از رفتار ترامپ در دوران رياستجمهورياش اشاره کرد؛ رفتاري که باعث شد تنها عدهاي از آمريکاييها، به واقع شهروند اين کشور و داراي حق در برابر دولتشان به حساب آيند. تحليلگر اين روزنامه با اشاره به سخنراني وداع ترامپ از رياستجمهوري آمريکا به جملهاي اشاره کرده که بشدت دموکراتها را عصباني کرده است. آنها از اينکه او به دروغ خود را يکي از موفقترين رؤسايجمهور ايالاتمتحده ناميده ناراحت نيستند، بلکه از اين مساله ناراحتند که بيان کرده است: «ما دوباره روي اين ايده مقدس تأکيد کرديم که دولت آمريکا پاسخگوي مردمش است». روزنامه واشنگتنپست مطرح کرده که همين جمله با توجه به عملکرد ترامپ در توجه نشان دادن به قشر متوسط سفيدپوست در آمريکا نشان ميدهد او «مردم آمريکا» را چه کساني ميداند و تنها در قبال چه کساني پاسخگو بوده است. ترامپ خودش نيز در ادامه به همين مساله اشاره کرده و گفته است هميشه دغدغهاش، در نظر گرفتن منافع خانوادههاي آمريکايي و کارگران آمريکايي بوده است. او بدين ترتيب به وضوح بيان کرده است منظور از مردم آمريکا، سفيدپوستان قشر متوسطي هستند که در رويدادهاي انتخاباتي او شرکت کرده و فرياد شادي برايش سر ميدادند. دولت آمريکا در دوران رياستجمهوري ترامپ به اين مردم گوش ميداده و خود را تنها در برابر آنها پاسخگو ميدانسته است.
مهمترين ميراث ترامپ براي جامعه آمريکا همين ايجاد دودستگي، شکاف اجتماعي و نفرت است که تا سالها در اين کشور باقي خواهد ماند. تاريخدانان آمريکايي نيز هر کدام به مواردي اشاره کردهاند که قرار است از اين پس به عنوان ميراث ترامپ در جامعه آمريکا به آنها پرداخته شود. روزنامه يواساي تودي در گزارشي به نقل از تعدادي از تاريخدانان آمريکا به فهرستي از مسائلي که احتمالا در آينده، ترامپ با آنها در جامعه آمريکا شناخته خواهد شد، پرداخته است: عدم توانايي در مديريت يک پاندمي جهاني، ايجاد آشوب و اغتشاش در داخل آمريکا، پايين آوردن سطح نزاعهاي سياسي در اين کشور، افول آمريکا در سازمانهاي بينالمللي، تنها رئيسجمهوري در تاريخ آمريکا که ۲ بار استيضاح شد، تنها رئيسجمهوري که بدون مدرک مطرح کرد در انتخابات تقلب شده و از حاميان خود خواست براي اعتراض به واشنگتن بروند و رئيسجمهوري که بايد بعد از پايان دوره رياستجمهورياش، به فکر دفاع از خود در برابر دادگاههاي ايالتي و فدرال باشد. تمام اين ويژگيها به اين دليل بيشتر در خاطر مردم آمريکا ميماند که روزهاي آخر ترامپ، روزهاي پرآشوبي در تاريخ آمريکا بود. اگر اعتراضات به نتيجه انتخابات شکل نميگرفت و او از حاميانش نميخواست براي اعتراض به واشنگتن و مقابل کنگره بروند و کنگره توسط اين افراد تسخير نميشد، احتمالا چند ويژگي جالب توجه او نيز در خاطر مردم آمريکا باقي ميماند. تقويت برنامه فضايي آمريکا، حفظ اکثريت جمهوريخواه در ديوان عالي آمريکا و ارتقا دادن وضعيت اقتصادي مردم آمريکا تا قبل از وارد شدن ويروس کرونا به اين کشور و در نهايت به راه نينداختن هيچ جنگي در دنيا در طول دوره 4 ساله رياستجمهورياش، از جمله اين موارد است.
* برنامههاي ترامپ براي آيندهاش
برنامه اصلي ترامپ براي آينده سياسياش، حضور در رقابتهاي انتخاباتي سال 2024 است. او دقيقا به همين منظور نتايج انتخابات فعلي را نپذيرفت و با تمام قوا سعي کرد نشان دهد در اين انتخابات تقلب شده است. شايد دموکراتها به دنبال اين باشند با استيضاح و بعد از آن، محاکمه ترامپ راهي براي ايجاد مانع در برابر اين مسير پيدا کنند اما هنوز هم براي نتيجهگيري درباره رأي سنا به تبرئه ترامپ از اتهامات يا گناهکار دانستن او زود است. با آنکه دموکراتها سعي دارند محاکمه ترامپ در مجلس سنا را به تعويق بيندازند تا بلکه بتوانند از اين تهديد براي ساکت نگه داشتن او در 100 روز ابتدايي فعاليت بايدن بهره بگيرند اما ترامپ نيز برنامههاي خاص خود را در اين باره دارد. آنطور که روزنامه والاستريت ژورنال گزارش داده، دونالد ترامپ در روزهاي پاياني حضورش در کاخ سفيد با برخي کارشناسان و همراهان مورد اعتمادش درباره امکان به راه انداختن حزبي سياسي با عنوان «ميهنپرست» مشورت کرده است؛ حزبي که شامل تمام گروههاي دست راستي افراطي مسلح در سراسر آمريکاست و ميتواند همان قشر سفيدپوستان طبقه متوسط را با همان شعارها و سخنرانيهاي قبلي ترامپ به سمت او بکشاند. او در اين جلسه اظهار اميدواري کرده است با به راه انداختن اين حزب قدرتمند بتواند با وجود خروج از واشنگتن و کاخ سفيد، همچنان تأثيرگذاري خود را بر فضاي سياسي و اجتماعي آمريکا حفظ کند. اين خبر بعد از آن منتشر شد که رسانههاي آمريکايي خبر دادند ترامپ، حزب جمهوريخواه و اعضاي آن را به دليل حمايت عدهاي از اعضاي اين حزب از طرح استيضاحش و همچنين خردهگيري به او به دليل حوادث ششم ژانويه در ساختمان کنگره سرزنش کرده است. او همچنين پيکان حملات خود را به سمت «ميچ مککانل» رهبر جمهوريخواهان کنگره هدايت کرده که گفته بود ترامپ باعث ايجاد اين آشوب در کنگره شد. به نظر ميرسد ترامپ ميخواهد با راه انداختن حزبي که هم پول دارد و هم اسلحه، ۲ حزب اصلي آمريکا را در انتخابات بعدي و در طول 4 سال رياستجمهوري بايدن بشدت به چالش بکشد. او براي اين کار به يار قديمي خود «استيو بنن» که مشاور استراتژيکش در ۲ سال ابتدايي فعاليتش در کاخ سفيد بود نيز نياز دارد. به همين دليل بود که ترامپ در روز آخر فعاليت خود در کاخ سفيد فرمان عفو بنن را صادر کرد. رابطه اين ۲ فرد پس از برخي اختلافنظرها تيرهوتار شده بود. بعد از ۲ سال فعاليت در کاخ سفيد، در نهايت بنن که حالا ديگر سرش به آموزش دادن گروههاي دست راستي اروپايي گرم شده بود، راهش را از ترامپ يکدنده و لجباز که به مشاورههاي او اهميتي نميداد جدا کرد. بعد از مدتي بنن به دليل فساد اقتصادي بازداشت و محاکمه شد. ترامپ در روزهاي آخر کمپين انتخاباتي خود به اين نتيجه رسيده بود در رقابتهاي انتخاباتياش در سال 2016 نيز به لطف برنامههاي بنن، توانسته بود انتخابات را ببرد و حالا نياز دارد دوباره با او کار کند.
بنن اما در آن دوران بهيکباره سر از بازداشتگاه و زندان درآورد. حالا با عفو او، زمينه همکاري ۲ يار قديمي براي انتخابات بعدي يا تأثيرگذاري بر فضاي سياسي واشنگتن هموار شده است. مجوز ترامپ به دخترش ايوانکا براي حضور در مراسم تحليف بايدن نيز نشان ميدهد ترامپ حتي اگر خودش هم در ميدان سياست باقي نماند، اجازه نميدهد جمهوريخواهان اعضاي خانوادهاش را به اين آسانيها از عالم سياست دور کنند. با همه اين اوصاف، نگاهي به تاريخ فعاليت ۲ حزب دموکرات و جمهوريخواه و نتايج انتخابات رياستجمهوري در دورههاي مختلف آمريکا نشان ميدهد معمولا احزاب مستقل که خود را نه دموکرات ميدانند، نه جمهوريخواه، شانس چنداني براي پيروزي در انتخاباتهاي مختلف ندارند و بايد ديد آيا حزب ميهنپرست به رهبري ترامپ ميتواند ساختار سياسي مبتني بر ۲ حزب را تغيير دهد يا خير.
* پايان رياستجمهوري؛ آغاز محاکمهها
با تمام مسائل مطرحشده اما به نظر نميرسد دموکراتها اجازه دهند ترامپ همچنان به عنوان يک فعال سياسي در جامعه آمريکا حضور داشته و برنامه اي براي حضور دوباره در عرصه انتخابات داشته باشد. اعضاي گروه پروژه لينکلن که جمهوريخواهان مخالف ترامپ هستند، در گفتوگو با نشريه نيوزويک پيشبيني کردهاند ترامپ به احتمال زياد بعد از خارج شدن از کاخ سفيد بايد در دادگاههاي زيادي در ايالتهاي مختلف حضور يابد و از حالا به بعد بايد به فکر هزينههاي دفاع از خود در اين محاکم قضايي باشد. دادگاهي که از هماينک پرونده عليه چهلوپنجمين رئيسجمهور آمريکا را به جريان انداخته، دادگاهي در نيويورک است که دادستان آن به دنبال اقدامات غيرقانوني ترامپ در دوران رياستجمهوري است و اميدوار است اتهامات خوبي عليه او در اين تحقيقات به دست بياورد. اين دادگاه منطقه جنوب نيويورک در حال تحقيق درباره مراسم تحليف ترامپ در سال 2017 ميلادي است که گفته ميشود 107 ميليون دلار از منابع مالي اين مراسم به صورت غيرقانوني هزينه شده است. علاوه بر اين، دادگاههاي نيويورک و منطقه منهتن در حال تحقيقاتي مشترک روي پرونده مالياتي ترامپ هستند؛ مالياتهايي که قرار بود ليست پرداخت آنها را در جريان رقابتهاي انتخاباتي در اختيار رسانهها قرار دهد و نداد. علاوه بر اين، دادستانها در واشنگتن و مريلند نيز پرونده مشترکي را در دست بررسي دارند که قرار است بر اساس آن درباره اقدامات غيرقانوني ترامپ در کاخ سفيد و استفاده از امکانات دولتي براي رسيدن به مقاصد و منافع شخصي تحقيق شود. دادگاههاي ديگري در ايالتهاي مختلف نيز اعلام کردهاند حالا بعد از پايان يافتن دوران رياستجمهوري ترامپ، ميخواهند به موضوع سوءرفتار جنسي او در برابر تعدادي از زناني که با آنها در ارتباط بوده ورود کرده و عليه او پرونده تشکيل دهند.