رمزگشایی از انتخاب رابرت مالی
فرارو/ متن پيش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن در اخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
انتخاب احتمالي «رابرت مالي» بهعنوان نماينده ويژه امور ايران در دولت جديد آمريکا، موجي از نگراني را ميان مخالفان برجام و رژيم صهيونيستي ايجاد کرده است. به باور کارشناسان در صورت تاييد «مالي»، ميتوان از آن بهعنوان پيامي مبنيبر آمادگي آمريکا براي بازگشت به برجام ياد کرد. موضوعي که برخي از جمهوريخواهان آمريکا از جمله «تام کاتن» آن را خوششانسي براي ايران تلقي ميکنند. از آنسو حسامالدين آشنا، مشاور حسن روحاني نيز اين انتخاب را پيامي روشن براي حل سريع و موثر مناقشه توصيف کرده است.
رابرت مالي حقوقدان و پژوهشگر علوم سياسي که در دولتهاي بيل کلينتون و باراک اوباما در ارتباط با مسائل خاورميانه فعاليت داشته است يکي از افرادي است که انتخابش از حالا با اعتراض برخي از جمهوريخواهان آمريکا از جمله تام کاتن و سياستمداران و فعالان افراطي ضدايراني در آمريکا روبهرو شده است.
نگراني تندروهاي آمريکايي از انتخاب رابرت مالي
به گفته تام کاتن، رابرت مالي پيشينه طولاني در همدلي با ايران و دشمني با اسرائيل دارد. کاتن در صفحه خود در توييتر با اين ادعا که «اگر مالي بيايد مقامات ايراني احساس خوششانسي ميکنند»، ميگويد: مالي از نيروهاي امنيتي دولت باراک اوباما است و دو سال پيش هم با ظريف در نيويورک ديدار کرده است.
مالي در سال ۲۰۰۰، زماني که بيل کلينتون زمينههاي برگزاري کمپديويد را فراهم ميکرد، يکي از اعضاي تيم او به شمار ميآمد. او در دوره باراک اوباما نيز بهعنوان مسوول خاورميانه شوراي امنيت ملي آمريکا فعاليت ميکرد. مالي همچنين در مذاکرات هستهاي منتهي به برجام که در سال ۱۳۹۴ به امضا رسيد، عضو هيات مذاکراتي آمريکا بود و پس از آن هم بهعنوان مدير گروه بحران، فعاليتهاي متعددي در حوزه خليجفارس و موضوعات ايران داشته است.
مالي همچنين به تمايل خود براي مذاکره با ايران و ساير دولتهاي درگير با آمريکا همچون سوريه شناخته ميشود و انتصابش را بسياري نشانه آشکار ديگري از خواست بايدن براي مذاکره با ايران ميدانند. به گفته کارشناسان حضور او در دولت بايدن بهدليل ديدگاههايش احتمالا با انتقادهاي بسياري مواجه خواهد شد، اما در عين حال ميتواند پيامي به منطقه مبنيبر عزم دولت بايدن در تغيير سياست آمريکا نسبت به خاورميانه باشد.
آنطور که آرون ديويد ميلر، يکي از مسوولان پيشين وزارت امور خارجه آمريکا و دوست نزديک رابرت مالي که در حال حاضر عضو ارشد بنياد کارنگي براي صلح بينالمللي است، به «جوئيش اينسايدر» رسانه يهوديان آمريکا گفته است او، چون عضو تيم مذاکرهکننده هستهاي با ايران بوده، نقاط قوت و محدوديتهاي برجام را ميشناسد و مهمتر از همه آنکه او به آنتوني بلينکن، وزير امور خارجه و جيک ساليوان، مشاور امنيت ملي در دولت بايدن نزديک است.
پيام انتخاب رابرت مالي براي ايران
مهدي مطهرنيا کارشناس مسائل بين الملل در گفتگو با فرارو با اشاره به انتخاب احتمالي رابرت مالي به عنوان نماينده ويژه وزارت امور خارجه آمريکا در امور ايران، گفت: رابرت مالي که از پدر مصري با اصالت يهودي و يک مادر الجزايزي زاده شده، داراي تجربيات بسيار زيادي در سياست خارجي آمريکا به خصوص در منطقه خاورميانه است و به همين خاطر نيز است که بايدن او را به اين سمت گمارده، اين در حاليست که انتخاب مالي را بايد در کنار انتخابهاي ديگر بايدن نظير آنتوني بليکن به عنوان وزير امور خارجه، ويليام برنز، به عنوان رئيس سيا، وندي شرمن به عنوان معاون وزير خارجه و در نهايت جک ساليوان به عنوان مشاور امنيت ملي ارزيابي کرد.
وي افزود: انتخاب چنين افراد متخصصي به عنوان تيم سياست خارجي بايدن که آشنايي زيادي با مسائل خاورميانه و ايران دارند، به خوبي رويکرد او را مشخص کرده است، اين در حاليست که در اين بين بليکن به عنوان وزير امور خارجه نقش اصلي را براي انتصاب رابرت مالي به عنوان نماينده آمريکا در امور ايران داشته است، مالي مدير گروه بينالمللي بحران در واشينگتن دي سي بوده و داراي سابقه طولاني در دولتهاي دموکرات قبلي است، او در زمان کلينتون جزء تيم معاهده کمپ ديويد بود و در دولت اوباما نيز حضور فعالي داشت.
مطهرنيا با تاکيد بر اينکه مالي با سياستهاي اسراييل در منطقه خاورميانه زاويه دارد، اظهار داشت: اما نبايد اين سوء برداشت ايجاد شود که اصطحکاک مالي با سياستهاي منطقهاي تلاويو، موجب آن خواهد شد که اين مسئله به نفع تهران تمام شود، در همين رابطه رابرت مالي در سال ۲۰۰۸ با سران حماس ديدار کرد که اين موضوع در آن زمان جنجال بسياري به پا کرد، به طوريکه جامعه يهوديان آمريکا به شدت او را تحت فشار قرار داد و اين مسئله براي او بسيار گران تمام شد، زيرا که او در آستانه انتخابات ۲۰۰۸ از تيم انتخاباتي اوباما کنار گذاشته شد.
اين استاد دانشگاه اضافه کرد: چنين انتصاباتي باعث شد که اسراييل از اين مسئله نارضايتي خود را اعلام کند و در پيام اخير نتانياهو به بايدن نيز اين موضوع به خوبي عيان بود که اين رژيم به همراه کشورهاي عربي از جمله عربستان و امارات به هيچ وجه قبول نخواهند کرد که بايدن و دولتش به همين راحتي به برجام بازگردند و اين مسئله کار مالي و تيم سياست خارجي آمريکا را قدري سخت خواهد، حال بايد ديد در مذاکرات احتمالي بين ايران و آمريکا چه اتفاقاتي روي خواهد داد.
وي با اشاره به اينکه انتخاب مالي و به طور کلي تيم سياست خارجي بايدن براي ايران داراي دو جنبه مثبت و منفي است، يادآور شد: جنبه مثبت آن از اين نظر است که افراد حاضر در وزارت امور خارجه آمريکا در دوره بايدن، همگي تجربه بسيار زيادي در امور ايران دارند و آنها دخالت مستقيمي در شکل گيري توافق هستهاي داشته اند، به نوعي آنها با پرونده هستهاي ايران آشنا هستند و اين ميتواند کار را براي مذاکره و توافق مجدد تسهيل کند.
مطهرنيا خاطرنشان کرد: اما جنبه منفي آن نيز به اين مورد مربوط ميشود که اگر ايران نتواند با اين تيم سياست خارجي بايدن به توافق دست پيدا کند و به نوعي برجام احيا نشود، آن زمان است که شرايط بسيار سخت خواهد شد، زيرا که سطح اصطحکاک و تنش بين دو کشور افزايش خواهد ياقت و اين مسئله ايران را در شرايط دشواري قرار خواهد داد، بنابراين اين دو نکته مثبت و منفي در مورد تيم بايدن به طور توامان کار را سخت خواهد کرد، براي کشورمان، حال بايد ديد در نهايت در مذاکرات احتمالي که بين دو کشور برقرار ميشود، چه نتايجي به بار خواهد آمد.