سرمقاله وطن امروز/ گرداب مصرف انرژی در کشور
وطن امروز/« گرداب مصرف انرژي در کشور » عنوان يادداشت روزنامه وطن امروز به قلم محمود زارعي است که ميتوانيد آن را در ادامه بخوانيد:
در روزهاي اخير افزايش آلايندههاي هوا در شهرهاي بزرگ و قطع برق در برخي مناطق کشور، اين سوال را به وجود آورده: کشوري که رتبه اول ذخاير هيدروکربني در جهان را داراست، چرا با کمبود انرژي مواجه شده است؟
اتفاقات اخير و ميزان مصرف انرژي به معناي نواختن آژير خطر براي آينده نه چندان دور ايران است. ايران يکي از کشورهايي است که بيشترين سرانه مصرف انرژي در جهان را دارد. در حوزه برق ايران با مصرف متوسط بيش از 55 هزار مگاوات، در رتبه پنجمين کشور مصرفکننده برق در جهان قرار گرفته است. در حال حاضر به صورت متوسط، سالانه تقاضاي مصرف برق در کشور 4/5 درصد رشد ميکند. يعني با احتساب اين نرخ رشد تا سال 1420 تنها براي تامين نياز داخلي برق بايد 299 هزار مگاوات ظرفيت نصبشده نيروگاهي (معادل 4 برابر وضعيت فعلي) ايجاد شود تا بتوان حجم مصرف برق کشور را پوشش داد. با استمرار اين نرخ رشد و تکميل تمام پروژههاي در حال ساخت نيروگاهي در کشور، از سال 1407 به بعد ايران مجبور است بخش عمده انرژي الکتريکي خود را از طريق واردات تامين کند.
۱) آيندهپژوهيهاي صورتگرفته توسط پژوهشکده وزارت نيرو حاکي است از سال 1408 ايران نيازمند واردات حدود 30 هزار تراوات ساعت برق خواهد بود و از اين سال به بعد تراز صادرات برق کشور منفي خواهد شد. اين در حالي است که در صورت اصلاح الگوي مصرف و کاهش نرخ رشد سالانه مصرف برق به 7/3 درصد تا 1420 با توجه به پروژههاي نيروگاهي در دست ساخت، تراز صادراتي ايران همچنان مثبت باقي خواهد ماند و ايران ميتواند به صادرات 15 تراوات ساعت برق به همسايگان و کسب درآمد از طريق فروش انرژي ادامه دهد. اگر با مديريت مصرف اين نرخ رشد 7/0 درصد ديگر نيز کاهش يابد، يعني به صورت متوسط سالانه 3 درصد شود، ايران ميتواند 20 تراوات ساعت برق بيشتر (در مجموع 35 تراوات ساعت) در سال 1420 صادر کند.
2) وضعيت مصرف گاز طبيعي، وخيمتر از انرژي الکتريسته است به صورتي که رکورد مصرف گاز طبيعي در سال جاري در طول يک شبانهروز به بيش از 500 ميليون متر مکعب رسيد. متوسط رشد سالانه مصرف گاز طبيعي در کشور 2/4 درصد است. با توجه به اين نرخ رشد و افت فشار گاز در ميدان گازي پارس جنوبي، ايران از سال 1412 نيازمند واردات گاز طبيعي خواهد بود و سال 1420 ايران بر اساس پيشبينيها بايد روزانه 100 ميليون مترمکعب گاز طبيعي وارد کند تا بتواند پاسخگوي مصرف داخلي خود باشد.
در صورت اصلاح الگوي مصرف و کاهش نرخ متوسط رشد سالانه مصرف گاز طبيعي به 9/2 درصد، ايران تا سال 1417 نيازمند واردات گاز نخواهد بود. در صورت صرفهجويي بيشتر و کاهش 9/0 درصدي نرخ رشد سالانه يعني 2 درصد به صورت متوسط، ايران تا سال1420 نيازي به واردات گاز طبيعي نخواهد داشت.
سهگانه مصرف سرسامآور «انرژي، راندمان پايين خطوط انتقال انرژي بويژه برق و عدم سرمايهگذاري مناسب براي توسعه ظرفيت توليد انرژي»، مثلث شومي است که اگر تدبير مسؤولان را به دنبال نداشته باشد، عواقب جبرانناپذيري را براي کشور و آينده ايران به دنبال خواهد داشت. در اين ميان مردم نيز نقش مهمي برعهده دارند. در واقع ما در حال حاضر مشغول مصرف سهم فرزندانمان از انرژي و منابع خدادادي هستيم؛ مصرفي که اگر چه رفاه فعلي را به ما هديه ميدهد اما پيشکشي جز فقر براي آيندگان نخواهد داشت.