روایت "شورای آتلانتیک" از روابط نفتی ایران و چین
انتخاب/ متن پيش رو در انتخاب منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
برندن هونگ در «شوراي آتلانتيک» نوشت: حتي با وجود کاهش گاه و بي گاه واردات نفت چين از ايران، پکن براي سالها همچنان شاهرگ حياتي تهران براي دور زدن تحريمهاي نفتي است. در حالي که در سال 2020 تقاضا اکثر مشتريان نفت ايران براي خريد از تهران کاهش يافت، چين همچنان يک مشتري ثابت باقي ماند. در سال گذشته توليد نفت ايران به نصف 2 ميليون بشکه در روز کاهش يافت. اکنون، رابطه اقتصادي بين ايران و چين در زمينه معامله نفت از هميشه قوي تر است. چين براي رسيدن به آمريکا در حوزه اقتصادي بيش از حد تلاش ميکند، بنا براين طبيعي است که به واردات مداوم نفتي از تمام گوشه و کنار جهان، از جمله ايران نياز داشته باشد.
در ادامه اين مطلب آمده است: در ژانويه، اندونزي دو ابر نفتکش را که در حال انتقال نفت در دريا بودند، توقيف کرد. يکي از شناورها، "ام تي هورس"، با پرچم ايران تردد ميکرد و خدمه آن نيز اتباع ايراني بودند. ديگري، "ام تي فريا"، نفتکشي پانامايي با خدمه چيني بود. اين نفتکش متعلق به شرکت "شانگهاي فيوچر شيپ منيجمنک کو" (Shanghai Future Ship Management Co) يک شرکت تابعه از شرکت دريايي ديگر مستقر در شانگهاي ، به نام "چنگدا" (Chengda) بود. هدف استفاده از اين ترفند زيرکانه پنهان کردن منشأ واردات اين نفت بود. چين در واقع نفت ايران را به صورت مستقيم به وسيله کشتي و يا با مخلوط کردن با ساير منابع وارد ميکند.
اين اتفاق در حالي رخ داد که اخيرا فشا شد که نفت خام «هاماکا» از ونزوئلا با مواد افزودني شيميايي در مالزي مخلوط شده و تحت برند "سينگما بلند" (Singma Blend) (سنگاپور و مالزي) به وسيله کاغذبازيهاي جعلي نامش تغيير ميکند.
تهران و کاراکاس نقاط مشترک فراواني دارند چرا که هر دوي آنها با تحريمهاي مشابه اعمال شده توسط آمريکا رو به رو هستند. بخشي از نفت خام ايران همان مسير نفت خام هاماکا را که به مالزي و سپس چين ميرود، دنبال ميکند. با وجود آنکه ماهاتير محمد فوريه گذشته که نخست وزير مالزي بود گفت کشورش به دليل تحريمها نمي تواند با ايران تجارت کند، اين کشور همچنان براي پنج ماه اول سال 2020 حدود شصت هزار بشکه در روز از ايران نفت ميخريده است. بر اساس دادههاي جمع آوري شده توسط بورس و بازار، ارزش توليد فعلي نفت مالزي نسبت به صادراتش در ماه بالغ بر 500 ميليون دلار است.
رابطه تهران و کاراکاس گسترش هم يافته است. با فروپاشي صنعت پالايش نفت ونزوئلا، ايران در ماه مه سال 2020 يک ناوگان دريايي شامل پنج تانکر نفتي با حدود شصت ميليون گالن بنزين را به ازاي دريافت طلا از ونزوئلا به اين کشور فرستاد. ماهنامه انجمن علوم و فناوري چين نوشت که اين نفتکش ها پس از تخليه بنزين خود نفت خام از ونزوئلا بارگيري کرده و به مقصد چين به راه افتادند.
چين بيش از هر زمان ديگري به نفت نياز دارد. دستورالعملهاي سختگيرانه مقابله با کرونا، آزمايشات گسترده در سطح شهر و رعايت عمومي پروتکلهاي بهداشتي منحني ابتلا به بيماري در چين را کاملا مسطح کرده است. شي جي پينگ، رهبر حزب کمونيست چين در سخنراني پايان سال 2020 خود گفت: ما بر تأثير همه گيري غلبه کرديم و در کنترل بيماري و همچنين توسعه اجتماعي و اقتصادي به موفقيت بزرگي دست يافتيم.
مبارزه چين عليه آنچه «شي جين پينگ» ويروس شيطاني خوانده و معجزه اي که پاندمي به بار آورد، باعث شد تا اين کشور به تنها اقتصاد بزرگ جهان تبديل شود که در سال 2020 رشد اقتصادي را تجربه ميکند. اکنون با افزايش ساعات کاري کارگران بيش از هر زمان ديگري، واردات نفت خام چين به اوج خود رسيده است. واردات نفت چين سال گذشته در مقايسه با سال 2019 ، 7.3 درصد افزايش داشته و در ماه مي مصرف 13 ميليون بشکه در روز را به ثبت رسانده است. اين ميزان تقريباً برابر با مصرف 13.4 ميليون بشکه در روز سال 2018 بوده است. دليل بخشي از اين افزايش مصرف را ميتوان رسيدن قيمت نفت خام به پايين ترين حد خود در دهههاي گذشته دانست، کاهش قيمتي که ناشي از رکود ناشي از همه گيري کرونا در سراسر جهان بوده است. به طور کلي، چين از مزاياي اين بهبود شرايط اقتصادي و صنعتياش به مثابه نيرويي مضاعف براي رفع شکاف اقتصادي با آمريکا استفاده کرده است.
در دسامبر سال 2020، چين 9.06 ميليون بشکه نفت در روز وارد ميکرد که اين رقم نسبت به 11.04 ميليون بشکه در روز در نوامبر کاهش نشان ميداد اما دليل اين کاهش فقط به خاطر پايان سهميه واردات پالايشگاههاي اين کشور تا پايان همان سال بود. چين هنوز تشنه نفت است. سهميه مصرفي چين در اوايل سال 2021 نسبت به سال گذشته 18 درصد افزايش نشان ميدهد.
اين افزايش خريد نفت چين همزمان با وعده اميرحسين زماني نيا، معاون وزير نفت ايران مبني بر افزايش توليد نفت ايران تا سطح قبل از تحريمها بوده است. زماني نيا گفت که تهران تا ماه مارس به توليد 3.9-4 ميليون بشکه در روز خواهد رسيد. اين اظهارات احتمالا به اميد بازگشت دوباره بايدن به برجام بعد از خروج ترامپ در سال 2018 از آن صورت ميگيرد.
تا زمانيکه يوآن چين ابزار لازم براي دور زدن تحريم امريکا را فراهم مي کند، ايران به ارسال و صادرات نفت به شرق ادامه خواهد داد. در حال حاضر پالايشگاههاي چيني و پالايشگاههاي پتروشيمي از همه منابع نفتي از جمله نفت خام ايران بهره ميبرند.