نخستین ضربه بایدن علیه پوتین
اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
دولت ايالات متحده امريکا بعد از چند هفته گمانهزني اعلام کرد که چند مقام ارشد دولت روسيه را به دليل مشارکت در سوءقصد به جان الکسي ناوالني، منتقد غربگراي دولت پوتين تحريم کرده است. همزمان اتحاديه اروپا نيز اعلام کرد که نخستين تحريمهاي جهاني حقوق بشري خود را عليه چهار مقام روسيه به دليل ايفاي نقش در سوءقصد به جان ناوالني اجرايي کرده است. پيش از اينکه اين تحريمها رسما اعلام شوند، سرگي لاوروف، وزير خارجه روسيه در واکنش به گمانهزنيها در مورد چنين اقداماتي گفته بود: «ما بدون چون و چرا واکنش نشان ميدهيم. اصل واکنش متناسب در ديپلماسي هرگز لغو نشده است.» لاوروف پيش از اين ادعا کرده بود که مسکو آمادگي دارد در صورت نياز کليه ارتباطاتش را با اتحاديه اروپا قطع کند. در پي اعلام تحريمهاي جديد تا تنظيم اين گزارش خبري از واکنش دولت روسيه منتشر نشده است.
جوزپ بورل، نماينده عالي سياست خارجي اتحاديه اروپا با صدور بيانيهاي اعلام کرد که چهار مقام روس را تحريم کردهاند. بر اساس اين تحريمها، چهار مقام ارشد روس، رييس کميته تحقيقات، دادستان کل، فرمانده گارد ملي و رييس خدمات زندانهاي فدرال روسيه حق سفر به کشورهاي عضو اتحاديه اروپا ندارند و هر دارايي در خاک اين کشورها داشته باشند، ضبط ميشود.
بر اساس بيانيه دولت امريکا، تحريمهاي عليه 7 مقام نزديک به رييسجمهور روسيه، ولاديمير پوتين اعمال شده است. به نوشته واشنگتنپست، يک مقام آگاه در دولت امريکا به شرط پنهان ماندن نامش، قبل از اعلام رسمي تحريمها، نامي از افراد تحريم شده نبرده است. به گفته اين مقام آگاه «بعد از فرآيند دقيق بيننهادي، نام اين هفت نفر به فهرست تحريمهاي وزارت خزانهداري امريکا اضافه شده است.» بر اساس اين تحريمها دسترسي افراد تحريم شده به داراييهايشان در خاک امريکا و خدمات مالي بانکهاي امريکايي منع ميشود. همزمان 14 شخصيت حقوقي از جمله 13 نهاد خصوصي به فهرست سياه وزارت خزانهداري امريکا اضافه شدهاند. به نوشته واشنگتنپست اين تحريمها مجموعا تحريمهايي نمادين محسوب ميشوند و نخستين گام ستيزهجويانه از جانب دولت بايدن عليه روسيه است. مقامهاي امريکايي که در اين خصوص با خبرنگاران امريکايي گفتوگو کردهاند، اقدام به تحريم سياستمداران ارشد روسيه را نشانهاي از رويکرد متفاوت دولت بايدن در مقابل روسيه نسبت به دولت پيشين توصيف کردهاند.
بخش ديگر از تحريمهاي اعلام شده عليه روسيه مربوط به محدوديتهاي جديد براي صادرات اقلام و موادي است که ميتواند در توليد سلاحهاي شيميايي مورد استفاده قرار گيرد. بسياري از مواد قابل استفاده از سلاحهاي شيميايي، بر اساس قوانين داخلي امريکا شامل محدوديتهاي صادراتي هستند، اما بر اساس دستور جديد دولت، اقلام جديدي به فهرست محدوديتهاي صادراتي به روسيه اعلام شده است. اتحاديه اروپا، آلمان، بريتانيا و موسسه خصوصي اطلاعاتي بلينگکت مدعي شدهاند که ماموراني که اقدام به سوءقصد عليه جان ناوالني کردهاند، در اين عمليات از عامل شيميايي نظامي موسوم به نوويچوک استفاده کردهاند. نوويچوک يک عامل شيميايي است که گفته ميشد ارتش اتحاد جماهير شوروي براي استفادههاي نظامي توليد کرده بود، اما دولت کنوني روسيه ادعا کرده است که به اين ماده شيميايي دسترسي ندارد و توليد آن در دوران شوروي هرگز نهايي نشده است. پيش از اين دولت بريتانيا نيز روسيه را متهم کرده بود که با استفاده از عامل شيميايي مذکور اقدام به ترور يک جاسوس دوجانبه پيشين مقيم در بريتانيا کرده است.
الکسي ناوالني، مخالف شناخته شده غربگراي پوتين، تابستان امسال در حال سفر با هواپيما به منطقهاي در سيبري، دچار مسموميت شديدي شد که باعث توقف پرواز در نزديکترين فرودگاه و انتقال او به بيمارستان شد. بلافاصله بعد از بستري شدن ناوالني در بيمارستان، دولت آلمان خواهان انتقال او به اين کشور شد، هر چند مقامهاي روسيه ابتدا با انتقال ناوالني به خارج از کشور مخالفت کردند، اما نهايتا اجازه دادند او براي ادامه درمان به آلمان برود. با اين حال سفر ناوالني به آلمان براي او گران تمام شد. ناوالني اعلام کرد قصد دارد به روسيه بازگردد و در برابر دوربينهاي خبرنگاران به مسکو سفر کرد، اما در فرودگاه مسکو به دليل آنچه نقض شرايط آزادي مشروط توصيف شد، دوباره به بازداشت رفت. چندي بعد، ناوالني در دادگاهي در مسکو به دليل نقض شرايط آزادي مشروط به دو سال و نيم حبس باقيمانده از حکم نقض شده پيشينش محکوم شد.
به گفته مقامهاي امريکايي، تحريمهاي جديد بر اساس يافتههاي اطلاعاتي نهادهاي امنيتي امريکاست که با «قطعيت زياد» تاييد کردهاند ناوالني با استفاده از عامل شيميايي نوويچوک مسموم شده است. تحريمهاي جديد دولت بايدن عليه روسيه، در هماهنگي کامل با اروپا و دقيقا همزمان و مشابه با آنها اعلام شده است. يک مقام ارشد امريکايي به رويترز گفته است: «ما نه قصد داريم رابطهمان را با روسيه از صفر شروع کنيم و نه قصد داريم تنشها را افزايش دهيم. ما باور داريم که ايالات متحده امريکا و شرکايش بايد زماني که رفتار روسيه مرزهايي را که توسط کشورهاي مسوول به آن احترام گذاشته ميشود رد ميکند، مسکو را وادار به پرداخت هزينه کنند.»