نقشه طغیان کرونا در اروپا
دنياي اقتصاد/متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
نوع جهشيافته کوويد-۱۹ موسوم به کروناي انگليسي در سراسر اروپا در حال گسترش است؛ اما از سوي مقامات اروپايي در چند هفته گذشته چندان جدي گرفته نشد. اين نوع ويروس ناگهان طغيان کرده و در بيش از ۱۰ کشور اروپايي شيوع يافته است. گونههاي ديگري از اين ويروس که در آفريقاي جنوبي کشف شده است، بهشکل قابلتوجهي در اروپا ديده ميشود.
اروپا که مرکز شيوع پاندمي ويروس کرونا در بهار گذشته بود، بار ديگر با موارد جديدي روبهرو شده است که حاکي از طغيان اين بيماري در برخي بيمارستانهاي محلي است. به نوشته روزنامه نيويورکتايمز، اما اينبار تهديد متفاوت است: افزايش موارد جديد ويروس کرونا از آن نوعي است که اولينبار در انگليس مشاهده شد و از آن با عنوان B.۱.۱.۷ ياد ميشود. ويروس جهشيافته از نوع انگليسي آن نه تنها مسريتر، بلکه کشندهتر هم است. اين نوع از ويروس هماينک در بيش از ۱۱۴ کشور گسترده شده است. با وجود اين، در هيچ جا تاثيرات ويرانگر آن به اندازه اروپا قابل مشاهده نيست؛ جايي که هر روز هزاران نفر در حال مرگ هستند و اقتصادهاي پيشتر نابود شده اين کشورها دوباره تحتتاثير محدوديتهاي جديد در زندگي روزمره قرار گرفتهاند. وقتي اين ويروس در انگليس در ماه نوامبر افزايش يافت، اين نوع جهشيافته بهآرامي در سراسر اروپا در حال گسترش بود اما چون در آمارها، يک کاهش قابل توجه بهدست آمده بود، از سوي مقامات اروپايي چندان جدي گرفته نشد. اما اين نوع ويروس ناگهان طغيان کرد و در بيش از ۱۰ کشور اروپايي نسخه غالبي از ويروس کرونا بهحساب ميآيد. اين در حالي است که گونههاي ديگري از اين ويروس در اروپا نيز شايع شده است. گونه موسوم به «B.۱.۳۵۱»که در آفريقاي جنوبي کشف شده است، به شکل قابل توجهي در اروپا ديده ميشود. اين همان نوع جهشيافتهاي است که واکسنها، بهويژه آسترازنکا در برابر آن کارآيي نشان ندادهاند. گونه «P.۱» که بيمارستانهاي برزيل را در آستانه به خاک نشاندن قرار داده است، بهنظر ميرسد از نوع اصلياش مسريتر است و همچنين اين نوع از کارآيي واکسنها ميکاهد. بهرغم اينکه همگان شاهد رشد نسخه انگليسي ويروس کرونا بودند، اما قانونگذاران دست روي دست گذاشتند و تقريبا واکنش ملايمي نشان دادند. براي مثال، در اواخر ژانويه، امانوئل مکرون، رئيسجمهوري فرانسه، از درخواست مشاوران علمي خود، براي محدوديتهاي جديد سرپيچي کرد. اما حالا موارد ابتلاي روزانه دو برابر شده است و بيمارستانها جاي سوزن انداختن ندارند. مکرون نيز مجبور شد دوباره محدوديتها را بازگرداند و يک تعطيلي سراسري اعلام کند. ديوي سريدهار، استاد بهداشت عمومي جهاني در دانشگاه ادينبوروي اسکاتلند ميگويد: «چيزي که مرا متعجب ميکند، اين بود که چرا بسياري از کشورها تخمين نزدند که اين گونه جهشيافته چه با خود خواهد آورد.» او ميافزايد: «به جاي اينکه بگوييم چه بايد از انگليس بياموزيم، مقامات آن را دستکم گرفتند.»
آنچه در زمستان امسال مشاهده شد، مرگ عده زيادي در بيمارستانهاي انگليس بود، بهگونهاي که از ابتداي پاندمي چنين چيزي مشاهده نشده بود. از اواخر سپتامبر که اين گونه مشاهده شد، در انگليس ۸۵ هزار نفر فوت کردند. از هر ۱۷ بريتانيايي يک نفر دچار اين بيماري شد و رکورد ۴ ميليون مبتلا در ليست کشور ثبت شد. با وجود اين، بهرغم اينکه اروپاييها دير دست به کار شدند؛ از ماه ژانويه و فوريه برخورد سختگيرانهتري اتخاذ کردند و سرعت واکسيناسيون خود را حتي با آسترازنکا که حرف و حديث در مورد آن فراوان است، شدت بخشيدهاند. همين موجب شده است در روزهاي اخير اين بيماري تا حد اندکي کاهش پيدا کند. با اين حال اکثر قريب به اتفاق مردم همچنان مستعد ابتلا هستند. دانشمندان ميترسند اگر گونه انگليسي مهار شود، ديگر گونهها با دور زدن سيستم ايمني دست برتر را پيدا کنند. براي همين است که فرانسه سعي کرد گونه آفريقاي جنوبي را مهار کند و سرعت واکسيناسيون را بالاتر ببرد. با اين حال، انتظار ميرود کليه واکسنهاي پيشرو از بروز بيماريهاي جدي و مرگ ناشي از هر يک از اين روشها جلوگيري کنند و موجهاي آينده در کشورهاي واکسينه شده بسيار کشنده نباشد.
نيکولاس ديويس، استاديار مدلسازي رياضي در دانشکده بهداشت و پزشکي استوايي لندن ميگويد: «من فکر ميکنم ما در نهايت با واکسيناسيون، B.۱.۱.۷ را در انگليس کنترل خواهيم کرد.» با اين حال وي از اين ترس دارد که تا آن موقع گونه ديگري پيدا شود که از دست سيستم ايمني فرار کند يا در برابر واکسيناسيون مقاومت بيشتري نشان دهد.
تقريبا هيچ دو کشوري را نميتوان پيدا کرد که در وضعيت يکسان به سر ببرند. در لهستان نرخ ابتلا از اواسط فوريه به اين سو، ۵ برابر شده است و اين کشور مجبور به تعطيلي بيشتر اماکن شده است. در آلمان دو برابر شده است و در برلين برنامههاي شبانه متوقف شده است.
دانشمندان ميگويند واکسن در نهايت ويروس را شکست ميدهد و محدوديتهاي دقيق هم ميتواند موارد ابتلا به گونه انگليسي را کاهش دهد. آنها نه تنها در انگليس، بلکه در ايرلند و پرتغال نيز محدوديتهايي اعمال کردند و با محدوديتها حالا دوباره دست به بازگشاييهاي تدريجي زدهاند. با وجود اين حتي آن کشورها نيز کاملا از شر اين گونه رها نشدهاند. استفن گرين، ويروسشناس از دانشگاه ليدز بريتانيا ميگويد: ما بايد اطمينان حاصل کنيم که بازگشاييهاي تدريجي خللي در سلامت جامعه وارد نميکند و افراد بيشتري هم بايد واکيسنه شوند.
گونه انگليسي ۶۰ درصد مسريتر و ۶۷ درصد کشندهتر است و همين موجب ميشود تا ميدان براي مبارزه با اين گونه سختتر باشد. لونه سيمونسن، استاد و مدير مرکز PandemiX در دانشگاه Roskilde در دانمارک گفت: «ما در بسياري از کشورها ديدهايم که چقدر سريع ميتواند اين گونه مسلط شود و هنگامي که غالب شود، براي کنترل اپيدمي تلاش بسيار بيشتري از آنچه در نسخه قديمي لازم بود، نياز است.»