مرد پشتپرده حکومت تازه اسرائیل
دنياي اقتصاد/متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
وقتي يائير لاپيد يک ستوننويس در حال ظهور در رسانههاي عبري در اواخر دهه ۹۰ بود، سردبيرش «ران مايبرگ» او را فردي مطلوب اما خودمحور و اغلب سازشناپذير يافت که تن به اين نميدهد که زمين را در بحث و جدل به رقيب واگذار کند. مايبرگ که در آن زمان سردبير ارشد در «معاريو» بود ميگويد: «او تا پاي جان بحث و جدل ميکند». همکاران لاپيد و تحليلگران ميگويد، بيش از دو دهه بعد لاپيد که ۵۷ ساله شده است مردي تغيير يافته و متحول است. او سياستمداري برجسته است که فردي مصالحه جو تلقي ميشود. شايد يکي از دلايل آن شرايطي باشد که اسرائيل امروز با آن دست به گريبان است.
«پاتريک کينگزلي» در گزارش ۱۲ ژوئن براي نيويورک تايمز نوشت، ديروز نمايندگان کنست رأي خود را به صندوق اعتماد کابينه جديد ريختند تا جايگزين نتانياهو مشخص شود. البته کابينه جديد هم کابينهاي شکننده خواهد بود؛ چرا که متشکل از ۸ حزب کوچک است که هر يک داراي رويکردها و ايدئولوژيهاي خاص خود هستند. تنها دليل اتحاد اين کابينه ۸ تکه، نفرت از نتانياهو و کنار زدن او از قدرت است. اگر کابينه مذکور تشکيل شود به اين معناست که تلاش چند ماهه لاپيد (تماسهاي تلفني، نشستهاي چهره به چهره با رهبران احزاب و جناحهاي مختلف) براي دور هم نشاندن اين ائتلاف ثمر داده است. در حقيقت کابينه فعلي محصول تلاشهاي چند ماهه اخير لاپيد است و به همين دليل وي را «معمار» کابينه جديد در اسرائيل خواندهاند. لاپيد در يک اقدام غيرمنتظره و البته هوشمندانه و براي تقويت و تحکيم ائتلاف دور اول نخست وزيري را به نفتالي بنت داد؛ هرچند بنت کرسيهاي کمتري نسبت به لاپيد داشت. لاپيد در سال ۲۰۲۳ دور دوم نخست وزيري را در دست خواهد گرفت. «اورن ليبرمان» در گزارش ۱۲ ژوئن براي سي.ان.ان نوشت، نتانياهو در آخرين لحظات حضور در قدرت سخت به دست و پا افتاده تا مانع تشکيل کابينه جديد شود. او نوشت، در روزها و هفتههاي اخير نتانياهو بارها رقباي خود را در کابينه جديد مورد حمله قرار داده و اتهاماتي نصيب آنها کرده است. با اين حال، حزب ليکود هم به راه نتانياهو ميرود اما گويي در اين لحظات آخر از شدت لفاظيهاي خود کاسته است. نتانياهو که وداع اين چنيني از قدرت را براي خود سخت ميبيند در آخرين لحظات کوشيد آخرين تيرهاي خود را پرتاب کند. در همين راستا، به بنيگانتس پيشنهاد نخست وزيري داد و اعلام کرد که از قدرت کنار ميرود به اين شرط که گانتس نخست وزير شود. او با اين کار تلاش داشت ائتلاف شکننده لاپيد را متلاشي سازد. اما گانتس زير بار نرفت.
با اين حال، ليکود برخلاف رهبر طغيانگر خود نتانياهو در بيانيهاي اعلام کرد:«همواره در اسرائيل گذار مسالمتآميز قدرت وجود داشته است و بايد هميشه چنين باشد». اين بيانيه «ديگران» را مقصر اعلام سخناني در مورد «تحريف» و «تقلب» کرد. نتانياهو بايد به زودي از خيابان بالفور که دفتر نخست وزيري در آن واقع است وداع کند. در هر حال، گزارشگر نيويورک تايمز، در بخش ديگري از گزارش خود نوشت، مايبرگ در مورد لاپيد ميگويد:«من هوادار خوبي نيستم اما اولين کسي هستم که ميپذيرد که لاپيد بزرگ شده، بالغ شده و بخشهاي زائد شخصيت خويش را دور ريخته است.» لاپيد در سال ۱۹۶۳ در يک منطقه سکولار اما ثروتمند در تل آويو متولد شد. مادرش شولاميت ۸۶ ساله يک رمان نويس معروف بود و پدرش تامي که در ۷۸ سالگي در سال ۲۰۰۸ درگذشت روزنامهنگاري بود که بعدها يک وزير ميانهرو شد. لاپيد دوران خدمت خود را بهعنوان نويسنده در يک مجله نظامي تکميل کرد و بعدها بهعنوان روزنامهنگار پا جاي پاي پدرش گذاشت. او در دهه ۲۰۰۰ به يکي از برجستهترين مجريان و مفسران تلويزيوني تبديل شد. او در نظر داشت که تا پايان اين دهه براي حرفه سياسي خود برنامهريزي کند. بنابراين در سال ۲۰۱۲ حزب «ييشعاتيد» (آيندهاي هست) را تاسيس کرد. حزب او در انتخابات عمومي سال ۲۰۱۳ پس از ليکود (نتانياهو) جايگاه دوم را به دست آورد و در کابينه نتانياهو به وزير دارايي تبديل شد. اما اکنون با خروج از سايه نتانياهو، معمار کابينه جديد شده است.