لبنان در آستانه فروپاشی

دنياي اقتصاد/متن پيش رو در دنياي اقتصاد منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست

 لبنان تقريبا به يک کشور جنگ‌زده تبديل شده است. پول اين کشور ۹۰درصد از ارزش خود را از دست داده، بيکاري سر به فلک کشيده است و مغازه‌ها و کسب‌وکارها تعطيل شده‌اند. کالاهاي وارداتي که روزگاري عادي بودند، کمياب شده‌اند. مردم اين روزها در خاموشي‌هاي مکرر عرق مي‌ريزند و بايد در صف‌هاي طولاني بنزين وقت بگذرانند. کمبود دارو نيز بيداد مي‌کند.
 
در جايي‌که خودروها در صف‌هاي طولاني به خط شده‌اند تا سوخت‌گيري کنند و برخي هم در آفتاب نشسته و منتظر نوبت هستند، «لين حسامي»، ۲۳ ساله سعي مي‌کند از وقت خود استفاده بهينه‌اي کند. او تماسي تلفني با مشاور پايان‌نامه کارشناسي‌ارشد خود داشت، با يکي از دوستانش تماس گرفت و با موبايلش بازي‌هاي ويدئويي انجام مي‌داد. پس از ۴ ساعت انتظار، ديد که هنوز به پمپ بنزين نرسيده است، غرق عرق شده و تمام لباس‌هايش خيس است و نياز به حمام دارد. اگر او براي کاري از صف خارج مي‌شد، بعيد بود که ديگر نوبت به او برسد؛ بنابراين مي‌ترسيد جاي خود را ترک کند. او با خلاصه‌کردن احساس تمام لبناني‌ها در مورد فروپاشي مالي گفت: «من نااميدم. عصباني‌ام.‌سرخورده‌ام.» او مي‌بيند که اقدامي که قبلا از سر تفنن انجام مي‌داد و کاري روزمره محسوب مي‌شد، امروز به کابوسي براي بسياري از هموطنانش تبديل شده که آهي در بساط ندارند و جيب‌شان خالي است. او مي‌گويد: «اوضاع دارد بدتر مي‌شود و ما نمي‌توانيم کاري در اين مورد انجام دهيم. نمي‌دانم چگونه مي‌توانيم تمام اين گرفتاري‌ها را برطرف کنيم.»

«بن هوبارد» در گزارش ۵ جولاي براي نيويورک‌تايمز نوشت؛ لبنان از يک بحران مالي در رنج است؛ بحراني که به گفته بانک‌جهاني در زمره سه بحران شديد جهاني از نيمه دهه ۱۸۰۰ به اين‌سو است که توانسته بر استانداردهاي زندگي مردمان تاثير بگذارد. پول اين کشور ۹۰ درصد از ارزش خود را از سال ۲۰۱۹ به اين‌سو از دست داده است و بيکاري سر به فلک کشيده و مغازه‌ها و کسب‌و‌کارها تعطيل شده‌اند. کالاهاي وارداتي که روزگاري به راحتي در دسترس بودند کمياب شده‌اند.

ضربه وارد شده از کرونا و انفجار بزرگ سال گذشته در بندر بيروت که ۲۰۰ کشته همراه با خسارات فراوان به‌جا گذاشت بر دامنه بحران افزود و باعث شد وضعيت «بد» به سوي «بدتر» شدن برود. کشوري که روزگاري قطب فرهنگي و مالي و «عروس» خاورميانه بود اکنون چنان زمينگير شده که تاب برخاستن ندارد. لبنان با اين وضعيت بحراني خود اکنون ميزبان يک‌ميليون آواره سوري هم هست که مي‌تواند بر وسعت بحران در اين کشور بيفزايد. اين کشور همچنين جبهه فعالي در رقابت‌هاي منطقه‌اي ميان کشورهاي منطقه و غرب است.

در داخل لبنان اين تصور در حال شکل‌گيري است که اين کشور در حال رسيدن به آخر خط است. ثروتمندان اين روزها در خاموشي‌هاي مکرر عرق مي‌ريزند و بايد در صف‌هاي طولاني بنزين وقت بگذرانند. آنها از اين داروخانه به آن داروخانه مي‌روند تا داروهايي که ديگر وجود ندارد را براي بيمارانشان تهيه کنند. قفسه‌هاي داروخانه‌ها هم خالي است.

بانک‌جهاني اعلام کرد که توليد ناخالص داخلي اين کشور کوچک ۶ميليون نفري با کاهش ۴۰ درصدي در سال گذشته به ۳۳ ميليارد دلار رسيد در حالي‌که اين رقم در سال ۲۰۱۸ حدود ۵۵ ميليارد دلار بود.

درآمد سرانه نيز در همين بازه زماني تقريبا به همان ميزان کاهش يافت و بيش از نيمي از جمعيت را فقير کرد. بانک‌جهاني در ۳۱ مه اعلام کرد که چنين انقباضات شديد اقتصادي معمولا با «درگيري يا جنگ همراه است». اما بحران لبنان به‌دليل کسري‌هاي گسترده در هزينه‌هاي دولت بود که آن را بسيار بدهکار کرد. همچنين دليل ديگر اين بحران، سياست‌هاي پولي ناپايداري بود که در نهايت فروريخت و بانک‌ها را تا حد زيادي ورشکسته و ارزش پول را ساقط کرد.

تاکنون، نظام سياسي در‌هم ريخته لبنان نتوانسته راه‌حلي براي فوري‌ترين بحران‌ها ارائه دهد؛ افزايش قيمت نان يارانه‌اي، کاهش توليد برق، يارانه واردات سوخت، دارو و غلات به ماهانه حدود ۵۰۰ ميليون دلار از ذخاير رو به کاهش بانک مرکزي.

هفته گذشته‌ مجلس قانوني را تصويب کرد که ۵۵۶ ميليون دلار کارت جيره‌بندي براي خانواده‌هاي فقير اختصاص داد، هرچند هنوز مشخص نيست که سازوکار آن چگونه است و دولت چگونه اين هزينه را پرداخت مي‌کند. کابينه فعلي تقريبا يک سال پيش پس از انفجار بندر بيروت استعفا کرد‌ اما همچنان به‌عنوان کفيل به‌کار خود ادامه مي‌دهد. به گفته اعضاي کابينه، آنها قدرت تصميم‌گيري گسترده سياسي را ندارند زيرا احزاب سياسي کشور بر سر تشکيل دولت جديد اختلاف دارند.

حسن دياب، نخست‌وزير موقت، هنگام اعلام استعفاي کابينه خود در ماه آگوست گذشته، مقصر بسياري از مشکلات لبنان را «سيستم فساد»ي دانست که نه‌تنها «ريشه‌هاي عميقي در همه عملکردهاي دولت دارد» بلکه در واقع «بزرگ‌تر از دولت» هم هست. همچنين آنقدر قدرتمند است که دولت «نمي‌تواند با آن مقابله کند يا از شر آن خلاص شود.»

 

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar