تهران - ریاض روی ریل رفاقت!؟

آفتاب يزد/متن پيش رو در آفتاب يزد منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
دولت سيزدهم اگرچه با ديدگاهي در تضاد با ديدگاههاي حاکم بر دولتهاي يازدهم و دوازدهم در حال شکلگيري است اما برخي از برنامهها و تلاشها قرار نيست ابتر بماند از جمله کاستن از سطح تنش با رياض که از قرار معلوم در دولت سيد ابراهيم رئيسي نيز دنبال خواهد شد بصيري استاد دانشگاه اصفهان معتقد است با توجه به همراهي اکثريت اصولگرايان با دولت منتخب چنين به نظر ميرسد ايران فرصت مغتنمي براي بهبود روابط با حداقل برخي از همسايگان از جمله عربستان به دست خواهد آورد البته به اين شرط که تندروها با رئيسي مهربان باشند!
آفتاب يزد - رضا بردستاني: يک استاد روابط بينالملل به آفتابيزد گفت: «وجود تنش بين دو کشور با مسائل ديپلماتيک را بايد از هم جدا کرد زيرا ممکن است دو کشور در حال جنگ باشند اما در سطح بسيار پاييني روابط کنسولي حفظ شود!»
محمدعلي بصيري استاد دانشگاه اصفهان در واکنش به اخباري که حکايت از بازگشايي محتملِ سفارت عربستان و نيز حضور نمايندهاي از سوي پادشاه اين کشور دارد خاطرنشان ميکند: «اين مسئله وجهِ ناگهاني ندارد و مدتها است که تهران و رياض با واسطهي کشورهايي نظير عراق، قطر و عمان در حال رايزني و رفع بخشهايي از مشکلات في مابين هستند که چه بسا با روي کار آمدن آقاي رئيسي اين امر سرعت بيشتري به خود بگيرد.»
> بهبود روابط ايران و عربستان بخشي از اهداف سفر کاظمي به آمريکا است؟!
اين روزها در منطقهي خليج فارس و خاورميانهي بزرگ به جز بوي «باروت» و صداي «انفجار» و خبرهاي «تلخ»، بوي صلح و رفع تنش و صداي آرامشهاي حتي موقتي نيز در دسترس است از جمله سفر منصور الکاظمي طي روزهاي آينده به آمريکا که در ابعاد مختلف قابل بررسي است اما منهاي مباحث اختلافِ کهنهي بين ايران و کاخ سفيد، شنيده شده در راستاي مذاکرات واسطهاي ايران و عربستان به ميزباني عراق، چه بسا الکاظمي، ماموريت ويژهاي در قبال کاهش تنش بين اين دو کشور مسلمان و مهم در منطقه نيز داشته باشد.
خبري که بر مبناي ادعاي يک منبع آگاه تنظيم شده؛ گوياي اين مسئله است: «بازگشايي سفارتخانههاي ايران و عربستان در آينده نزديک». در ادامهي اين خبر نيز آورده شده؛ نمايندهاي از پادشاهي عربستان در مراسم تحليف رئيسي حاضر ميشود. طرفين در حال مذاکره هستند که در مراسم تحليف حرکت نماديني انجام شده و پساز آن روابط آغاز شود. براساس شنيدهها خوشبختانه گفتوگوهاي تهران و رياض وارد فضاي سياسي نشده و در رويه قابل قبولي پيشميرود، پس امکان ازسرگيري مجدد مناسبات وجود دارد.
> عاديسازي روابط تل آويو - ابوظبي و نزديکتر شدن اعراب به ايران!؟
محمدعلي بصيري استاد روابط بينالملل دانشگاه اصفهان در ادامهي گفتگوي خود به اين مسئله اشاره ميکند که بر اساس «دشمنِ دشمنِ من دوستِ من است» چندان بعيد نيست که شيطنتهاي حکام امارات، بعد عادي شدن روابطشان با اسرائيل، برخي از کشورهاي منطقه از جمله اعراب را قانع کرده باشد تا سطح روابط خود با تهران را ارتقاء دهند.
بصيري ميافزايد: اسرائيليها از ديرباز رابطهي خوب و سازندهاي با اعراب نداشتهاند و نزديک شدن اين کشور به اعراب خليج فارس تنها در سايهي دوران پرتنشِ حضور ترامپ در کاخ سفيد صورت پذيرفته و هر آن ميتواند وارد فضاي تلخِ هميشگي شوند. در کنار اين مسئله، دوستي ديرينهي اعراب با ايرانيها ريشه دارتر از آن است که تنشهاي اين چنيني تبديل به دشمني ابدي شود ضمن آن که تغييرات ژئوپليتيکي در منطقه و نيز آغاز مجدد مذاکرات برجامي نيز بر اين تغيير ديدگاه ميتواند موثر واقع شود اما در اين که شيطنتهاي امارات بر نوع و سطحِ روابط تهران - رياض موثر بوده باشد امري محتملي است!
> حمله به سفارت عربستان، تلخ و پندآموز براي رئيسي
اين استاد دانشگاه با مثبت ارزيابي کردنِ فضاي ذهني رئيس جمهور منتخب در رابطه با کشورهاي همسايه از جمله عربستان در پاسخ به اين پرسش که حمله به سفارت عربستان دستپخت «تندروهاي منتقد روحاني» بود آيا تندروها با رئيسي نيز همان رفتار را در پيش خواهندگرفت يا نه ميگويد: دولت يازدهم برآمده از يک جناح سياسي به نام اصولگرا است پس نبايد انتظار داشته باشيم تمامي رخدادهاي هشت سالهي روحاني، عيناً براي رئيسي نيز تکرار شود با اين توضيح که اساساً حمله به سفارت عربستان در تهران و کنسولي عربستان در مشهد در راستاي چوب لاي چرخ برنامههاي دولت روحاني در حوزهي ديپلماسي بود و چنين تصور ميشد که عدهاي دوست ندارند برنامههاي دولت يازدهم و دوازدهم به نتيجه برسد يا در نهايت حسن روحاني با دست پر کابينه و پاستور را تحويل دولت سيزدهم بدهد اما بحث آقاي رئيسي کاملا متفاوت است!
بصيري با تاکيد بر اين مسئله که رئيسي حداقل براي يکي - دو سال نخست مشکلي با اين مقوله نخواهد داشت اين نکته را نيز تاييد ميکند که کابينهي دولت سيزدهم و برنامههاي ملي و منطقهاي بر تصميم تندروها ميتواند بسيار موثر باشد که اگرچه در کوتاه مدت با رئيسي نامهرباني صورت نخواهد پذيرفت اما هيچ تضميني وجود ندارد که در بلند مدت مشکلاتي شبيه آن چه براي روحاني به وجود آمد پيش روي سيد ابراهيم رئيسي نيز قرار داده نشود.
> دکترين رئيسي رفع تنش است؟!
محمدعلي بصيري در پاسخ به اين پرسش که آيا تلاش رئيسي براي رفع تنش خواهد بود و برنامهها چنين مسئلهاي را خاطرنشان ميکنند؟! گفت: تا اينجا چنين به نظر ميرسد که برخي از برنامههاي پيگيري شده در دولتهاي اول و دوم روحاني شبيه رفع تنش با عربستان در دستور کار سيد ابراهيم رئيسي نيز وجود خواهد داشت منتها تفاوت ميتواند در ديدگاه و ادبيات باشد واگرنه رفع تنش بين ايران و عربستان از مدتها قبل در حال بررسي و تحليل بوده است.
اين استاد دانشگاه اصفهان در قسمت پاياني گفتگوي خود به اين مسئله نيز اشاره ميکند که تنش ايران و عربستان از آن جايي که با حمله به سفارت به اين جا رسيده طبيعتاً رفع کدورت نيز بايد از سوي ايران باشد که تلاش براي دعوت نمايندهاي از رياض در مراسم تحليف ميتواند يک قدم سازنده و مثبت ارزيابي شود.