نگرانی از تنش های مجازی

اعتماد/متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
مردم هر از گاه خبري از احتمال فيلترينگ برخي شبکه‌هاي اجتماعي و صحبت و سخني درخصوص قانون‌نويسي مجلس مي‌شنوند

مردم نگرانند؛ نگران از نبود نيازهاي ضروري و بلکه حياتي‌شان. از نبودِ برقي که اين چند هفته، هر از گاه رفته و در تاريکي، تنها، رها مانده‌اند. از نبود آبي که 10 روز بيشتر است که چنان آنان را در مضيقه گذاشته که شبانه به خيابان‌ها آمدند که شايد صداي‌شان را بشنوند. حتي نگران از نيازي که ميليون‌ها سال، بشر بي‌آن، بي‌آنکه کمبودي احساس کند زندگي‌اش را کرده اما حالا، طي همين چند ده سال چنان محوري و بلکه حياتي شده که قطع دسترسي که هيچ، گاه ساعتي اختلال در دسترسي چنان شهروندان يا همان «کاربران فضاي مجازي» را به نقطه جوش مي‌رساند و طاقت‌شان را طاق مي‌کند که انگار خدايي ناکرده به «تنش آبي و خشکسالي» و «خاموشي» دچار شده‌اند.  شهروندان اين روزهاي داغ تابستان 1400 را اما درحالي سپري کرده و مي‌کنند که گاه با مصايب ناشي از بي‌آبي سروکله مي‌زنند، گاه درگير مشکلات خاموشي و قطع برقند و در اين گير و دار، هر از گاه خبري هم از احتمال فيلترينگ اين و آن شبکه اجتماعي محبوب‌شان مي‌شنوند و صحبت و سخني درخصوص قانون‌نويسي مجلس ‌يازدهمي‌ها در اين خصوص؛ قانوني که البته بهتر و صحيح‌تر است همان «طرح» بخوانيمش و بيش از اين جدي نگيريمش اما حالا ديگر نه صرفا طرحي که در کازيوي نمايندگان خاک مي‌خورد تا اين دوره 4 ساله تمام شود؛ بلکه طرحي که از ابتداي همين هفته در دستورکار پارلمان قرار گرفته و اگرچه پيش‌ازظهر ديروز، همين که نشست علني مجلس به دقايق پاياني رسيد و خبري از ورود به آن نشد، چند رسانه از سر ذوق و شوقي البته کم‌دوام، تيتر زدند که اعتراض‌ها نتيجه داده و پارلمان محافظه‌کاران عقب نشسته است؛ حال آنکه اين صرفا يک خطاي رسانه‌اي بوده، ناشي از ناآشنايي با ساختار و روند کار پارلمان و جلسات علني‌اش و طرح بحث‌انگيز و جنجالي مجلس ‌يازدهمي‌ها صرفا به ‌دليل آنکه در نوبت نخست رسيدگي نبوده و رسيدگي به موارد مقدم طولاني شده، در اين جلسه مورد بررسي قرار نگرفته و نمايندگان نهايتا ظرف همين دو، سه نشست علني بعدي وارد بحث آن خواهند شد؛

طرحي که البته طراحانش نام «صيانت از حقوق کاربران فضاي مجازي» بر آن گذاشته‌اند اما کارشناسان بيرون پارلمان و البته حتي بعضي از همين نمايندگان عمدتا دست‌راستي مجلس يازدهم معتقدند نه‌تنها حقوق کاربران را صيانت نمي‌کند، بلکه مشخصا حقوق‌شان را محدود مي‌کند. آنچه اما فارغ از «نگراني مردم»، بحث از مشکلات ناشي از تنش آبي و اختلال نابهنگام برق‌رساني را به بحث اينترنت و فضاي مجازي پيوند مي‌زند، صرفا آن نيست که اين سه به عنوان نيازهاي اساسي شهروندان ايراني، به يکديگر مشابهت دارند؛ بلکه دست‌کم به جز اين، از جهتي ديگر نيز آن دو فقره نخست به اين مورد آخري مربوط است و آن، «حق انتقاد و اعتراض شهروندان» است. اينکه وقتي شهروندي آب ندارد، حق دارد که به‌ طور مسالمت‌آميز اعتراض کند و وقتي به خاموشي نابهنگام و ناشي از ضعف مديريت برق دچار شد، حق دارد که در چارچوب قانون اعتراضش را بگويد و البته اگر دسترسي‌اش به اينترنت با چالش مواجه بود، از اين حق برخوردار است و حتي آن‌طور که ازقضا همين دو، سه روز گذشته رييس‌جمهوري نيز به ‌صراحت مورد تاکيد قرار داده، حق دارد «خيابان» را محل بيان اعتراض خود برگزيده و دست به تجمع اعتراضي در اماکن عمومي بزند. اما نکته‌اي ديگر نيز در ميان است و آن، اينکه اينترنت و فضاي مجازي، نه فقط حقي است که شهروندان محق به برخورداري از آن هستند، بلکه در عين حال فراهم‌کننده فرصت و مجالي است که شهروندان (کاربران) به کوچه پس‌کوچه‌هاي مجازي‌اش سر بزنند و اينجا و آنجا، ازقضا به مسالمت‌آميزترين شکل ممکن اعتراض کنند؛ هم به اينکه چرا بر فرض حق برخورداري‌اش از اين امکان مجازي محدود شده يا قرار است چنين شود و البته هم به اينکه مثلا چرا وضعيت آب چنين است يا خاموشي گاه و بي‌گاه، کار و زندگي‌شان را به چالش کشيده و همچنين مجالي است براي بيان هزار و يک نقد و گلايه ديگر از کمبودها و کاستي‌ها، خطاب به اين مسوول دولتي و آن مقام حاکميتي که حتي در بخش‌هايي از فضاي مجازي که به‌ موجب قوانين رسمي مملکتي، مسدودند.

ديروز که چهارمين روز مرداد ماه 1400 بود و درست 10 روز مانده به مراسم تحليف رييس‌جمهوري منتخب در صحن علني يازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي، درحالي فرصتي بود براي آنکه نمايندگان مجلس از 10 شب اعتراض خوزستاني‌ها به وضعيت آب اين استان بگويند که در نشست علني پيشين مجلس که ازقضا در اوج همين اعتراضات برگزار شد، جز يکي، دو تذکر و درخواست در اين خصوص، عملا صحبتي از تريبون پارلمان درباره خوزستان نبود. جالب آنکه آن جلسه علني که با حضور معاون وزير نيرو برگزار شد، اگرچه به‌طور کلي درباره مسائل برق صحبت شد اما بحث خاصي از خاموشي‌هاي اخير هم نبود. هرچه بود همان روز در همين صفحه «اعتماد» از اين هم نوشتيم که چرا واکنش «بهارستان» به اعتراضات خوزستان، چيزي است بسيار نزديک به بي‌تفاوتي و بلکه سکوت. ديروز البته اوضاع متفاوت بود و نمي‌توان گفت که نمايندگان از خوزستان و تنش‌هاي آبي‌اش نگفتند اما اولا درباره آن معضل ديگر که همان خاموشي‌ها باشد، چيزي نگفتند و ثانيا آنچه درباره خوزستان گفته شد نيز چندان برجسته نبود. جالب آنکه ديروز درحالي شاهد اين بي‌توجهي يا به تعبير منصفانه‌تر، «فراموشي» مساله خاموشي‌ها ازسوي ساکنان «بهارستان» بوديم که در فاصله‌ چند کيلومتري ساختمان پارلمان، خاموشي و قطع برقِ «پاساژ علاءالدين»، نه ‌فقط صداي فروشندگان و خريداران حاضر در اين مکان تجاري را درآورد و خيابان جمهوري را براي ساعاتي به محل تجمع اعتراضي منتقدان وضعيت مديريت منابع انرژي و مشخصا برق‌رساني تبديل کرد، بلکه بنابر ويديوهايي که بلافاصله و به‌ طور گسترده از اين تجمع اعتراضي در فضاي مجازي و شبکه‌هاي اجتماعي دست به دست شد، تعدادي از ديگر شهروندان تهراني نيز به معترضان پيوستند. اين را هم نبايد از ياد ببريم که فضاي مجازي و شبکه‌هاي اجتماعي، همزمان با برگزاري نشست علني ديروز مجلس و ساعات پس از اتمام اين نشست، محل اعتراض کاربراني بودند که نگران طرح مجلس براي ساماندهي اين فضا يا به بيان دقيق‌تر محدود ساختن آن هستند. کاربراني که معتقدند فارغ از آنکه شهروندان به وضعيت آب معترضند يا از خاموشي‌ها گلايه دارند يا مشکلي جز اين دو دارند و حتي اگر هيچ مشکلي ندارند، از اين حق برخوردارند که آزادانه حرف و نظرشان را ابراز کنند و گلايه و اعتراض‌شان را از طريق حساب‌هاي کاربري و صفحات شخصي‌شان در اين و آن شبکه اجتماعي به گوش مسوولان برسانند و حالا شايد حتي بيش از آنکه نگران آب و برق‌شان باشند و مضطرب نسبت به وضع معيشت‌شان، از اين تصوير احتمالي خود که چند صباح ديگر پيرو تصويب طرح جنجالي مجلس ‌يازدهمي‌ها، درحالي که با مشکل آب و برق روزگار مي‌گذرانند، حتي تريبوني که براي بيان نارضايتي دراختيارشان بوده نيز از دست برود و بعد، آنها بمانند و مشکلاتي که فضاي سکوت بر آن سايه انداخته و گذر زمان نه‌تنها مشکلات‌شان را پيچيده‌تر کند، بلکه تيرگي سايه سکوت را دوچندان و گستردگي و وسعتش را نيز افزون کند. 

---

بازار

---

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar