بوروکراسی ناکارآمد دولت
صبح نو/متن پيش رو در صبح نو منتشر شده و بازنشرش در آخرين خبر به معناي تاييد آن نيست
با عيان شدن مسائل و مصائب معيشتي مردم خوزستان، عقلانيت حکم ميکند که همه جريانها و نيروها با قرار گرفتن کنار يکديگر به تلاش براي حل مشکلات مردم همت گمارند. بااينحال يک جريان سياسي خاص که از حاميان اصلي مجالس تحت زعامت علي لاريجاني و دو دولت تحت هدايت حسن روحاني بوده، چند وقتي ميشود با اظهارات سياسيزده خود، مترصد تخريب مجلس يازدهم و گرفتن ماهي از آب گلآلودشده خوزستان هستند. اين جريان خاص در شرايطي دارد مجلس را مورد حمله قرار ميدهد که اقدامات انجامشده ازسوي مجلس طي يک سال گذشته براي خوزستان قابل توجه بوده است.
چندي پيش بود که محمد مهاجري، از حاميان اصلي علي لاريجاني و حسن روحاني، طي توييتي با حمله عليه محمدباقر قاليباف، مدعي انفعال او و مجلس يازدهم نسبتبه دردها و مشقات مردم خوزستان شد. اين ادعا در شرايطي بود که دو چهره سياسي مورد علاقه مهاجري يعني لاريجاني و روحاني، در طول دوران حکمراني خود بر مجلس و دولت تابلودار انفعال، بيعملي و کمکاري براي مردم بودند و اين صفات هزينههايي را نيز بر مردم تحميل کرد که اوج آن، وقايع تلخ آبانماه سال98 بود. اظهارات اخير مهاجري در شرايطي است که او از جمله اصليترين نيروهاي مخالف سفرهاي نظارتي رييس مجلس به مناطق محروم کشور است که قاليباف سنت اين سفرها را از سال گذشته در کشور نهادينه کرد. مهاجري که مدل موردعلاقه مجلسداري او، همان مدل مجلسداري علي لاريجاني مبتني بر عاجنشيني متفرعنانه است، انتظار داشت که رييس مجلس يازدهم هم در امتداد مجالس هشتم و نهم و دهم، بهارستاننشين بماند و مستقيم در جريان مشکلات قرار نگيرد اما قاليباف با برهم زدن اين قاعده نانوشته و خودساخته، مجلس را بار ديگر ميداندار و مطالبهگر ساخت. مطالبهگر ساختن و در رأس امور جاي دادن نهاد مجلس، چيزي نيست که امثال محمد مهاجري زير بارش بروند؛ چون در اين صورت، فاصله معنادار عملکرد مجلس يازدهم با مجالس تحت سلطه لاريجاني خود را بهوضوح عيان ميسازد و موجب برانگيختن داوري مردم در له پارلمان انقلابي ميشود. به بيان بهتر، امثال مهاجري براي توجيه مديريت «تقريبا هيچ» مجالس هشتم و نهم و دهم و دولتهاي يازدهم و دوازدهم -که بيآبي و بيبرقي مردم مظلوم خوزستان نمونه عيان اين «تقريبا هيچ» است- بهترين سياست را در حمله به مجلس يازدهم ميبينند تا با اتلاف انرژي و تمرکز نمايندگان، موجب پسرفت عملکرد آنها شوند. تلاشها براي ورشکسته ساختن مجلس يازدهم در شرايطي است که عملکرد اين مجلس طي يک سال گذشته و بهويژه طي دو هفته اخير، نشان از حساسيت بالاي نمايندگان مردم در قبال وضعيت زندگي در ديار خوزستان دارد. در اين گزارش قصد بر اين است تا گوشهاي از اقدامات نمايندگان مجلس براي حل مشکلات عديده مردم خوزستان وارسي شود.
حل مشکل خشکي هور با پيگيري نمايندگان مردم
هفته گذشته وقتي مساله خشکي در «هورالعظيم» پيش آمد، اولين کسي که وسط ميدان ايستاد و نماينده به خوزستان فرستاد، محمدباقر قاليباف و مجلس يازدهم بود که با مامورکردن کميسيون انرژي مجلس و شخص فريدون حسنوند، رييس اين کميسيون، خواستار حل عاجل مساله بيآبي در خوزستان شد. در همين باره، بيش از هشت تصميم مهم براي حل کوتاهمدت و بلندمدت مسائل پيشآمده اتخاذ شد و در نتيجه همين پيگيريهاي نمايندگان استان و کميسيون انرژي مجلس بود که دبي خروجي آب کرخه و دز دو برابر شد. قاليباف در جلسه علني مجلس به تاريخ 27تيرماه درباره تصميم به آزادسازي آب از سد کرخه و دز براي حل مشکل مردم تصريح کرد: «رهاسازي ۱۵۰مترمکعب آب در ثانيه از سد کرخه و دز در دستورکار قرار گرفت که مشکل بخش کشاورزي و همچنين هور حل و فصل شود». در اثر همين پيگيريها، هور که سياستگذاريهاي غلط مجالس هشتم و نهم و دهم آن را بيآب ساخته بود، با ميدانداري مجلس يازدهم دوباره رنگ آب به خود ديد.
حسنوند که ازسوي قاليباف مامور پيگيري مشکل بيآبي و بيبرقي مردم خوزستان شده است، چندي پيش در گفتوگويي با خبرگزاري صداوسيما با اشاره به برخي اقدامات مجلس براي حل مشکل مردم اين استان تصريح کرد: «درباره بحث منابع مالي براي ميانمدت و بلندمدت براي سامان دادن برخي پروژههاي عمراني استان، کارگروهي تشکيل شد تا در بودجه سال1401 و برنامه توسعه هفتم اين کارگروه زير نظر رييس مجلس و با حضور دستگاههاي مختلف و رؤساي کميسيونها موارد را احصا نمايند، تا مورد پيگيري قرار گيرد». علاه بر اين، الزام دولت به تسريع تصويب منابع مالي کوتاهمدت براي تامين آب شرب، الزام دولت به تامين منابع مالي آبرساني فوري به روستاهايي که مشکل آب دارند، الزام دولت به پرداخت خسارات به کشاورزان و پيگيري تامين آب پاييندست در دشت آزادگان جهت حل مشکل دامداران از ديگر محورهايي بود که حسنوند از آنها بهعنوان اقدامات عملي مجلس براي حل مشکل مردم خوزستان ياد کرد.
بيتوجهي دولت به مصوبات مجلس
اقدامات مجلس يازدهم براي ارتقاي سطح زندگي در استانهاي کمتر برخوردار مثل خوزستان، به همينجا ختم نميشود. يکي از اين اقدامات افزايش اعتبارات در بودجه سال1400 بود. در همين باره، مجلس يازدهم در تبصره14 قانون بودجه سال1400 تصويب کرد که 19هزار ميليارد تومان براي اصلاح ساختارهايي که منجر به محروميت در برخي استانها شده در نظر گرفته شود. براساس شاخصها از اين ميزان اعتبار، 1260ميليارد تومان به استان خوزستان اختصاص پيدا کرد تا در حوزههايي مانند راه روستايي، آب و فاضلاب و احداث شبکه آبي و رفع تنش آبي هزينه شود. علاوه بر اين، افزايش 40ميليون يورويي اعتبار رفع مشکلات آب و فاضلاب خوزستان، حل تنش آبي بيش از 150روستا در پي نظارت ميداني رييس مجلس به استان خوزستان(شهريورماه سال1399)، اختصاص بخشي از 270هزار ميليارد ريال اوراق مالي-اسلامي بانک کشاورزي براي تکميل پروژه 550هزار هکتاري خوزستان، اضافه کردن خوزستان به تبصره3 بودجه براي استفاده از تسهيلات خارجي براي تکميل طرحهاي آب و فاضلاب، مهار سيلابها و پروژههاي ريلي و تعيين رديف مجزا و خاص در بودجه براي موضوعاتي مانند رسيدگي به فاضلاب چهار شهرستان جديدالتاسيس از ديگر اقدامات نظارتي و تقنيني مجلس يازدهم براي ارتقاي سطح زندگي مردم ديار خوزستان بوده است. با وجود اين، اهمال دولت موردحمايت امثال محمد مهاجري در اجراي مصوبات مجلس، کار دست مردم خوزستان داده است. در همين باره مجتبي يوسفي، نماينده مردم اهواز اخيرا در گفتوگويي با «خانهملت» تاکيد کرد: «هرچند مجلس يازدهم اقدامات بسياري براي رفع مشکلات مذکور انجام داد اما اي کاش دولت نيز توجه ويژه به تخصيص اعتبارات مصوب در حوزه آب، فاضلاب و زيرساختها داشت درحاليکه دولت به اين مصوبات توجهي نکرد.»
مانع بوروکراسي بر سر راه مصوبات مجلس
همانطورکه اشاره شد حل تنش آبي بيش از 150روستا در پي نظارت ميداني رييس مجلس به استان خوزستان در شهريورماه سال گذشته، يکي از اقدامات مهم مجلس يازدهم براي حل مسائل مردم اين استان بود. رييس مجلس با استقرار مجلس يازدهم، يکي از کارويژههاي مهم نهاد پارلمان را علاوه بر قانونگذاري، افزايش نظارت ميداني قرار داد. همت قاليباف براي افزايش سفرهاي نظارتي، سروصداي نيروهاي منفعل و نقزن را درآورد. درهمين باره، حاميان دولت مدعي بودند که نقش مجلس صرفا نظارت و قانونگذاري است و سفر کردن به مناطق محروم، صرفا با اهداف و اغراض سياسي و انتخاباتي صورت ميگيرد. اين در حالي بود که بسياري از بزرگان نظام ازجمله رهبر انقلاب از اقدام رييس مجلس براي سفر به مناطق محروم و کمتربرخوردار کشور با هدف قرارگرفتن در جريان مسائل و اقدام براي حل آنها، شديدا استقبال کردند و خواستار تداوم آن شدند. با وجود اين، تحقق اهداف سفرهاي نظارتي رييس مجلس، يک مانع بزرگ دارد و آن بوروکراسي اداري دولتي است.
در همين باره، محمدباقر قاليباف، رييس مجلس شوراي اسلامي روز گذشته در سخناني با اشاره به اقدامات انجامشده ازسوي مجلس پس از سفر نظارت ميداني به استان خوزستان تصريح کرد: بنده در اولين نظارت ميداني از مناطق محروم به استان خوزستان رفتم، بسياري تعجب کردند که مگر خوزستان منطقه محروم است. اما واقعيت تلخ اين است که اين استان باوجود امکانات فراوان، استاني محروم و بحران آب در اين منطقه بسيار جدي است. در نظارت ميداني چهار روزه به استان خوزستان مشخص شد که 740روستا با تنش آبي روبهرو هستند. براي حل اين معضل مهم، روستاها مشخص شد و وزارتخانه متولي رفع اين معضل هم تعيين شد. هزارميليارد تومان اعتبار قطعي هم براي مشکلات خوزستان تعيين شد. رييس مجلس با اشاره به موانع اداري و بوروکراتيک بر سر راه اجراي مصوبات مجلس گفت: بنا بود بخشي از کار شروع شود اما سيستم بوروکراسي اداري و مديريت اينقدر اين موضوع را چرخاند و چرخاند تا امروز به آنچه تبديل شد که ميبينيم و امروز ميبينيم که هنوز اندر خم يک کوچه هستيم؛ درحاليکه يک گره بهراحتي باز ميشد آن را به يک مشکل تبديل کرديم. براي چندمين بار تاکيد ميکنم که ما از نبود امکانات و پول رنج نميبريم بلکه رنج اساسي ما در حوزه مديريت و باور است.
قاليباف همچنين روز گذشته در جلسه کميسيون امور داخلي مجلس، روايت دقيقتري از بيکفايتي و بيمسووليتي دولت در قبال خوزستان را به زبان آورد. رييس مجلس با اشاره به نظارت ميداني سال گذشته خود از خوزستان، گفت: در اين بازديد ميداني متوجه شديم که ۷۴۰روستا دچار تنش آبي هستند، مشکلات اين روستاها تبيين شد و در پيگيري براي اعتبار تامين رفع اين مشکلات نيز متوجه شديم که يکي از مسووليتهاي اجتماعي وزارت نفت حل همين مشکلات است. وي تصريح کرد: براي اين موضوع چندين جلسه برگزار شد ازجمله من در تهران چندين جلسه برگزار کردم و بنا شد وزارت نفت در سرفصل مسووليت اجتماعي خود هزارميليارد تومان براي حل اين مشکلات هزينه کند؛ لذا اين موضوع صورتجلسه و با جزئيات مشخص شد که کدام مشکل در کدام روستا را بايد پيمانکار انجام دهد و کدام اقدامات را گروههاي جهادي برعهده بگيرند، حتي مشخص شد که در کدام روستا زيرساخت نياز است و کدام روستا نياز به زيرساخت ندارد تا کارها به صورت دقيق مشخص شود.
رييس مجلس گفت: اما با وجود همه پيگيريهايي که من انجام ميدادم، تامين اين اعتبار مهم و حياتي در شبکه وزارت نفت با کندي جلو رفت و اکنون هم اجراي آن در سازمان برنامه و بودجه معطل مانده است.
قاليباف با تاکيد بر اينکه اگر اعتبار هزارميليارد توماني که در سفر نظارتي خوزستان تعيين شد، بهموقع تامين ميشد آن روستاها امسال تنش آبي نميداشتند، گفت: بايد آن مدير اجرايي پاسخ کمکاري در اين مساله را روشن و شفاف که حتي صورتجلسه ابلاغشده داشته است، بدهد.