فرار واشنگتن به ۲۰ سال قبل

اعتماد/متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشر آن در آخرين خبر به معناي تاييدش نيست

شهاب شهسواري/ نيمه‌شب دوشنبه ۸ شهريور، آخرين نظاميان امريکا با سوار شدن به يک هواپيماي نظامي خاک افغانستان را ترک کردند تا با تحويل دربست افغانستان به گروه شبه‌نظامي، طولاني‌ترين جنگ فرامرزي تاريخ اين کشور را با شکستي مفتضحانه پايان دهند. امريکايي‌ها که ۲۰ سال پيش براي سرنگوني طالبان و شکست گروه‌هاي تروريستي متحد اين گروه به افغانستان حمله کرده ‌بودند، بعد از دو دهه جنگ بي‌نتيجه و هزينه ۲ تريليون دلار، در حالي شتاب‌زده افغانستان را ترک کردند که سراسر اين کشور دوباره تحت اختيار طالبان قرار گرفته و استمرار حملات تروريستي در افغانستان، از جمله حمله هفته گذشته به فرودگاه کابل که بيش از ۲۰۰ کشته بر جا گذاشت، نشان مي‌دهد که گروه‌هاي تروريستي همچنان فعالانه در خاک افغانستان به حيات خود ادامه مي‌دهند. براساس بيانيه گروه فرماندهي مرکزي امريکا (سنتکام) وابسته به ارتش امريکا که از سوي جمهوري اسلامي ايران گروه تروريستي شناخته مي‌شود: «ژنرال «کريس دوناهو» فرمانده لشکر 82 هوابرد ارتش امريکا آخرين نظامي اين کشور بود که با سوار شدن بر هواپيماي17- C خاک افغانستان را ترک کرد.» همزمان با خروج آخرين هواپيماي امريکايي، شبه‌نظاميان طالبان در فرودگاه اقدام به جشن و شليک هوايي کردند. ذبيح‌الله مجاهد، سخنگوي گروه شبه‌نظامي طالبان در واکنش به خروج امريکا گفت: «شکست امريکا درس عبرتي براي همه تجاوزگران است.»

---

بازار

---

او همچنين از همه کشورهاي جهان خواست که حاکميت اين گروه شبه‌نظامي بر افغانستان را به رسميت بشناسند و با اين گروه شبه‌نظامي روابط ديپلماتيک برقرار کنند.  رسانه‌هاي امريکايي نوشته‌اند که علي‌رغم خروج واپسين نظامي امريکايي از خاک افغانستان، اما همچنان بين ۳۰۰ تا ۴۰۰ شهروند امريکايي در افغانستان تحت کنترل طالبان جا مانده‌اند. سي‌ان‌ان به نقل از يک مقام در وزارت خارجه امريکا مي‌نويسد که دست‌کم ۲۵۰ نفر از شهروندان جامانده امريکايي، تمايل به ترک خاک افغانستان داشته‌اند، اما از اين فرآيند جا مانده‌اند. وزير خارجه امريکا گفته است که براي بازگرداندن اين افراد، روي وعده ترکيه و قطر براي ازسرگيري عمليات فرودگاه بين‌المللي کابل در مذاکره با طالبان حساب باز کرده‌اند. به گفته مقام‌هاي امريکايي در طول فرآيند خروج نظاميان امريکايي از خاک افغانستان ۱۲۳ هزار نفر که اکثريت آنها شامل شهروندان افغانستان مي‌شدند که سابقه همکاري با دولت امريکا يا ارتش اين کشور را داشتند، از خاک افغانستان خارج شده‌اند. امريکايي‌ها در آستانه انجام آخرين پروازهاي خروج‌شان از افغانستان، بخشي از تجهيزات نظامي باقيمانده امريکايي در فرودگاه کابل را به شکل غيرقابل احيايي تخريب کردند. به گفته مقام‌هاي نظامي امريکايي 70 دستگاه خودروي زرهي «ام‌رپ»، 27 دستگاه خودروي زرهي «هاموي» و 73 فروند بالگرد و هواپيما در آخرين ساعات حضور امريکايي‌ها در افغانستان نابود شدند. با اين حال، کنت مک‌کنزي، فرمانده گروه سنتکام مي‌گويد: «ما نهايتا نتوانستيم تمام کساني را که مي‌خواستيم، از افغانستان خارج کنيم.» روزنامه واشنگتن پست، در سرمقاله روز سه‌شنبه خود، جاگذاشتن هزاران شهروند افغان آسيب‌پذير در فرآيند فرار نظاميان امريکايي را يک «فاجعه اخلاقي» توصيف کرده است. سي‌ان‌ان با اشاره به کشته شدن ۱۳ نظامي امريکايي در هفته پاياني فرآيند عقب‌نشيني در انفجار تروريستي فرودگاه کابل، اين عقب‌نشيني را «خروج بي‌نظم و خونين» توصيف کرده است.

پايان حضور نظامي همراه با پايان حضور ديپلماتيک
همپا با ژنرال کريس دوناهو، آخرين نظامي امريکايي که کابل را ترک کرد، راس ويلسون، کاردار سفارت امريکا در کابل نيز، سوار بر همان هواپيما از افغانستان خارج شد تا آخرين ديپلمات امريکايي هم خاک افغانستان را ترک کرده ‌باشد. به گفته آنتوني بلينکن، وزير خارجه امريکا، سفارت امريکا در افغانستان عملا به دوحه پايتخت قطر منتقل شده است و ديگر امريکا در کابل نمايندگي ندارد. براساس بيانيه وزارت خارجه امريکا «ايان مک‌کاري» معاون کاردار سفارت امريکا در کابل مسووليت ماموريت ديپلماتيک در قطر را برعهده خواهد داشت و واشنگتن از اين طريق به خدمات کنسولي و مديريت کمک‌هاي بشردوستانه در افغانستان ادامه خواهد داد.

گمانه‌زني‌ها در مورد اعلام دولت جديد طالبان
رسانه‌ها خبر داده‌اند که ملا عبدالغني برادر آخوند، معاون رهبر طالبان از قندهار به کابل وارد شده است و قرار است به زودي ترکيب و نوع حکومت جديد طالبان در افغانستان را اعلام کند. به نوشته الجزيره، مقام‌هاي طالبان گفته‌اند که رايزني‌ها براي تشکيل دولت آينده توسط اين گروه شبه‌نظامي به پايان رسيده است و آنها آماده اعلام حکومت‌شان هستند. پيش از اين رسانه‌ها از حضور ملا هيبت‌الله آخوندزاده رهبر گروه شبه‌نظامي در شهر قندهار خبر داده ‌بودند. همزمان با اين تحولات نزديکان احمد مسعود، فرمانده مقاومت در ولايت پنجشير، تنها منطقه افغانستان که از سلطه گروه شبه‌نظامي طالبان در امان مانده است، از اقدام نظامي طالبان براي تصرف اين ولايت خبر داده‌اند. به گفته نزديکان مسعود، گروه طالبان محاصره پنجشير را تنگ‌تر کرده و روز سه‌شنبه تلاش کرده از چند جهت با هدف تصرف اين منطقه حمله کند. با اين حال، نيروهاي مقاومت پنجشير مي‌گويند که اين حمله‌ها را عقب زده‌اند و طالبان را شکست داده‌اند. بسم‌الله محمدي وزير دفاع سابق افغانستان در توييتي اعلام کرد که حمله گروه طالبان به پنجشير با کشته شدن ۷ عضو اين گروه و زخمي شدن ۳ تن ديگر شکست خورد و آنها نتوانستند به طرف پنجشير پيشروي کنند. طالبان حمله به پنجشير را تاييد نکرده است. ذبيح‌الله مجاهد، سخنگو و سرپرست اطلاعات و فرهنگ طالبان درباره مذاکره با نيروهاي پنجشير اظهار داشت که مذاکرات پيشرفتي داشته است اما اميدواريم تا از جنگ اجتناب شود. او گفت: «مساله پنجشير در حال حاضر مورد بحث است. امروز ما چندين پيام دريافت کرديم. ما اميدواريم که جنگي رخ ندهد و اين مساله از طريق درک متقابل حل شود.» يک منبع نيز به اسپوتنيک گفته که مذاکرات با الزامات هر دو طرف بسيار متفاوت است.

احمد مسعود، رهبر جبهه مقاومت افغانستان در ولايت پنجشير مي‌گويد که اگر طالبان دولتي فراگير ايجاد و آزادي و برابري شهروندان را تامين کند، او حاضر است فعاليت‌هاي خود عليه اين گروه را متوقف نموده و از سياست کنار برود. رهبر جبهه مقاومت افغانستان در صحبت با نشريه فارين پاليسي گفت: «اگر طالبان قصد دارند قدرت را با همه تقسيم کنند و تلاش‌هاي‌شان را براي برقراري عدالت، اعطاي برابري و آزادي فردي و جنسيتي به همه مردم در افغانستان، متمرکز کنند، من عقب‌نشيني کرده و از سياست کنار خواهم رفت.» مسعود گفت که حل و فصل قابل قبول با طالبان تنها در صورتي امکان‌پذير است که جنبش دولت فراگير و غيرمتمرکز افغانستان را تشکيل دهد. او همه گزينه‌هاي ديگر را براي نمايندگان مقاومت غيرقابل قبول مي‌داند. در غير اين صورت، رويارويي با طالبان ادامه خواهد يافت.

شکست تمام‌عيار
راس دوتات، در يادداشتي براي نيويورک تايمز مي‌نويسد: «يک ماه پيش تصور مي‌کردم که نسبت به جنگ ۲۰ ساله در افغانستان زياده از حد بدبينم. امروز، با مشاهده عقب‌نشيني ولنگار و سقوط سريع هر آنچه براي آن در افغانستان جنگيده‌ بوديم، به اين نتيجه رسيدم که گويا به اندازه کافي بدبين نبودم.» او در ادامه مي‌نويسد: «شکست ما در افغانستان براي جلوگيري از احياي طالبان از زمان دوره اول رياست‌جمهوري باراک اوباما، زير آواري از اطلاعات گمراه‌کننده و دروغ‌هاي بروکراتيک، درست مشابه ماجراي جنگ ويتنام دفن شده‌ بود.» او در ادامه مي‌نويسد: «اما با فرا رسيدن زمان عقب‌نشيني، زمينه براي بدبيني عميق‌تري ايجاد شد، بدبيني نسبت به ظرفيت امريکا براي باقي ماندن در جايگاه يک ابرقدرت.» عبدالوهاب الفندي، استاد علوم سياسي در دانشگاه پژوهش‌هاي عالي دوحه در الجزيره مي‌نويسد: «اين جريان يک ايراد فني يا لجستيک نبود، يک فروپاشي بود، شکستي به تمام معنا بود، يک شکست محض. حتي در دوران خشن‌ترين جنگ‌هاي آزادي‌خواهانه دوران استعمار هم هيچ‌وقت شاهد اين نبوديم نيروي اشغالگر اين‌گونه شتاب‌زده مجبور شود تمامي دستاوردهاي انساني خود را از جمله مترجم‌هايش را هم با خودش ببرد.»

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar