حواشی دنباله دار افطاری اعتدال گرایان و اصلاح طلبان

صبح نو/متن پیش رو در صبح نو منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

ماه رمضان فرصتی برای تدارک افطاری جهت گعده‌گیری سیاسیون است تا این پیام را به رسانه‌ها منتقل کنند که بلوک سیاسی آن‌ها همچنان منسجم است و احیانا برای آوردگاه‌های عمومی آینده نظیر انتخابات آمادگی دارند. طی روزهای اخیر نیز تصاویر افطاری برخی گروه‌های سیاسی دست‌به‌دست می‌شود اما در این بین، دو افطاری بیشتر از بقیه دیده شد و انگیزه‌ای برای مقایسه به مخاطبان بخشید؛ یکی، افطاری رییس‌جمهوری با طیف‌های مختلف رسانه‌ای و دیگری، افطاری یک چهره مدعی اصولگرایی که مدت‌هاست از در پشیمانی، در میان اصلاح‌طلبان آمدوشد دارد.

---

بازار

---

چهار روز پیش سیدمحمدعلی ابطحی، کنشگر اصلاح‌طلب که همه او را به‌عنوان ریاست دفتر محمد خاتمی(در دولت اول اصلاحات) به جا می‌آورند، تصاویری در صفحه اینستاگرامش از مراسم افطاری محمد مهاجری، کنشگر رسانه‌ای منتشر کرد که بازخوردهای زیادی به همراه داشت. این بازخوردها عموما به‌خاطر جنس مدعوان حاضر در افطاری بود که تلورانس متفاوتی از اصلاح‌طلبی تا اصولگرایان پشیمان و عدالتخواهان را پوشش می‌داد. توضیح ابطحی در پای تصاویر افطاری مهاجری، خود گویای نوعی همبستگی فکری میان مدعوان بود. ابطحی در بخشی از کپشن تصاویر نوشت: «خیلی‌هامان سال‌ها در برابر یکدیگر ایستاده بودیم. دنیا را سیاه‌وسفید می‌دیدم. حالا به رنگ خاکستری علاقه‌مند شده‌ایم. خلاصه اینکه این جلساتی که آخوندها بهش می‌گویند گعده، ‌خیلی دل‌ها را به هم نزدیک می‌کند». اما مدعوان افطاری مهاجری که
 به زعم ابطحی، حالا دیگر دنیا را به جای سیاه و سفید، خاکستری می‌بینند و دل‌هاشان به همدیگر نزدیک شده است، در چه طیف‌هایی طبقه‌بندی می‌شوند و اساسا دلیل گرایش و تمایل آن‌ها به یکدیگر چیست؟
 
عدالتخواهان
 در میان تصاویر منتشرشده از افطاری مهاجری، تصویر یاشار سلطانی، نمود مهمی داشت. سلطانی در این مراسم به تعبیری حضور عدالتخواهان را نمایندگی می‌کرد. سلطانی یکی از سردسته‌های کنشگران موسوم به  مدعیان عدالتخواهی است که حضور پرهیاهویی در فضای مجازی دارند. عدالتخواهان با سروصدا پیرامون موضوعات عمومی، مترصد جلب توجه و نشستن در جایگاه‌های اخلاقی مثل «فسادستیزی» یا «مبارزه با فساد» هستند. ادعای فسادستیزی این طیف طی سال‌های اخیر اما نشان داده که بری از سیاست‌بازی نیست و حملات آن‌ها عمدتا یک گروه و یک شخص را نشانه رفته است. مهم‌ترین مستمسک مدعیان عدالتخواهان برای مانور در فضای عمومی، کلیدواژه «املاک نجومی» است که با مغالطه و ارائه اطلاعات نادرست درباره آن، سعی در اقناع‌سازی افکار عمومی برای کارکردهای عدالتخواهانه خود دارند. از دیگر چهره‌های شناخته‌شده این طیف، می‌توان به یاشار سلطانی نیز اشاره کرد.
 
اصلاح‌طلبان امنیتی
 کنار هم نشستن محمدجواد آذری‌جهرمی و علی ربیعی(از کارگزاران دولت‌های یازدهم و دوازدهم) در مراسم افطاری، در نوع خود معنادار بود. علاوه‌بر حضور در دولت حسن روحانی، آذری‌جهرمی و ربیعی یک نقطه اشتراک مهم دیگر نیز با همدیگر دارند و آن، سابقه کار در نهادهای اطلاعاتی و امنیتی است. آذری‌جهرمی طی روزهای اخیر در فضای مجازی پرکار بوده است. یکی از مطالبی که وزیر پیشین ارتباطات چندی پیش در توییتر خود منتشر کرد و بازخورد زیادی به همراه آورد، واکنش به اظهارات امام‌جمعه اصفهان درباره نحوه مقابله با روزه‌خواری بود. آذری‌جهرمی در‌این‌باره نوشت: «خیلی‌ها چون آهی در بساط ندارند، روزه نمی‌گیرند. برهم زدن بساط کار دشواری نیست اما ظاهرا فراهم کردن بساط زندگی برای مردم دشواری دارد». ربیعی نیز جز یک گفت‌وگوی مفصل با سایت «انصاف‌نیوز» که در آن عمدتا به دلایل سیاسی و اجتماعی سقوط شاه پرداخته، ظهور و بروز دیگری در ماه‌های پس از پایان کار دولت دوازدهم، نداشته است. ربیعی البته در همین گفت‌وگو با اظهار برخی جملات نظیر اینکه «بستن اینترنت انگشت در چشم مردم کردن است»، به برخی تحولات روز واکنش نشان داده است. در مجموع می‌توان حضور جهرمی و ربیعی در افطاری مهاجری را ذیل عنوان «امنیتی‌های اصلاح‌طلب» جای داد.
 
اصولگرایان پشیمان
 در کنار عدالتخواهان و اصلاح‌طلبان با سابقه امنیتی، حضور برخی نیروهای سابقا در صف اصولگرایی نیز چشم‌ها را به مراسم افطاری مهاجری جلب کرد. مهدی نصیری، سردبیر سابق روزنامه کیهان که روزگاری از نیروهای تندروی راست محسوب می‌شد و هم‌اکنون فاصله معناداری با گذشته‌اش پیدا کرده، جزء چهره‌هایی است که می‌شود از او به‌عنوان «اصولگرای پشیمان» در مراسم افطاری مهاجری یاد کرد.
 
«ما اصولگراها» پس این‌ها بودند!
 محمد مهاجری، مدیرمسوول پیشین سایت خبرآنلاین که بانی افطاری مزبور در منزلش بود، معمولا در مطالبی که در فضای مجازی از خود منتشر می‌کند، هشتگی تحت عنوان «ما اصولگراها» می‌آورد و از آن برای طعن علیه نیروهای جناح راست بهره می‌گیرد. بر این اساس شاید بشود جنس نامتجانس چهره‌های حضوریافته در افطاری از صادق زیباکلام تا یاشار سلطانی، سردار علایی، علی ربیعی، حسن آقامیری و... را همان «ما اصولگراها»ی مدنظر مهاجری در نظر گرفت که در یک نگاه کلی شامل ائتلافی از عدالتخواهان، اصلاح‌طلبان امنیتی و اصولگرایان پشیمان است. مهم‌ترین ویژگی مشترک این سه ضلع، رادیکالیسم و عاردانستن ارتباط مسالمت‌آمیز با اجزای حاکمیت از جمله با دولت و مجلس است.در همین باره، این سه ضلع در انتشار مطالب مجازی طعنه‌آمیز علیه اجزای حاکمیت، خبرگی بالایی دارند اما اگر از آن‌ها خواسته شود که برای حل مسائل و مصائب، پیشنهادات‌شان را حضورا به مقامات ارائه کنند، طفره می‌روند و برای زیر سوال نرفتن وجهه انتقادی و زاویه‌دار خود، از قدرتی که تماما به آن‌ها اختصاص نداشته باشد، دوری می‌جویند. به بیان دیگر، مشروعیت سیاسی این سه ضلع در دوری جستن از مباحثه خردمندانه و نزدیک شدن هرچه بیشتر به ساحت منازعه و مرافعه است. در همین راستا، جای خالی سه ضلع مذکور در افطاری اخیر رییس‌جمهوری با برخی مدیران مسوول رسانه احساس می‌شد. حتی برخی اصلاح‌طلبان نظیر محمد قوچانی، مدیرمسوول نشریه «آگاهی نو» که در مراسم افطاری رئیسی حضور داشتند، ازسوی هم‌کیشان افراطی‌شان به سازگاری با قدرت و حاکمیت متهم شدند و تا امکانش بود، در فضای مجازی مورد حمله قرار گرفتند.
 
دوقطبی مجازی‌زده‌ها و اهالی همکاری
 به بیان دیگر می‌شود افطاری مهاجری از یکسو و افطاری رییس‌جمهوری با حضور طیف‌های مختلف رسانه‌ای را نوعی قطب‌بندی جدید در عرصه سیاسی ایران دانست. یک سر این قطب‌بندی، رادیکال‌ها از اردوگاه‌های مختلف سیاسی(سه‌ضلعی مذکور) جای دارند که با دو ویژگی بارز شناخته می‌شوند: اول، گرایش توییتری و انتزاعی‌زده(مجازی) به مسائل و دوم، دست رد به غیرخودی‌ها برای تشریک مساعی جهت حل مسائل. سر دیگر قطب‌بندی عملگرایانی قرار دارند که فارغ از انتساب‌شان به جناح سیاسی، در معاضدت با مسوولان حاکم و ارائه راه‌حل‌های واقعی به آن‌ها، سخی هستند و به بهانه مغایرت سیاسی با دولت و مجلس، در عمل به مسوولیت‌های ملی و دینی خود استنکاف نمی‌ورزند.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar