برگزیده

پوتین در حال پیروز شدن است

اعتماد

بروزرسانی 1402/08/15 - 11:30

اعتماد/متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست

محمدرضا ستاری| درحالی که جنگ غزه تمامی حواس‌ها را از جنگ اوکراین به خود جلب کرده و در شرایطی که با بروز اختلافات میان جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها بر سر ارایه کمک‌های نظامی و مالی به کی‌یف، سخنگوی کاخ سفید گفته که بودجه کمک به اوکراین در حال تمام شدن است، اندیشکده شورای آتلانتیک در تازه‌ترین گزارش خود آورده است: پوتین پیروز خواهد شد مگر اینکه غرب درنهایت خود را متعهد به برد اوکراین کند.

در ادامه این گزارش آمده است: درحالی که بیش از 20 ماه از حمله روسیه به اوکراین می‌گذرد، ولادیمیر پوتین هنوز از دستیابی به اهداف اصلی خود در این کشور فاصله دارد. با این وجود هیچ نشانه‌ای مبنی بر تمایل پوتین بر خاتمه جنگ وجود ندارد، بلکه برعکس او آشکارا معتقد است که زمان در جنگ به نفع اوست و می‌تواند در نهایت علاوه بر اوکراین، حامیان غربی آن را نیز شکست دهد.
آمادگی پوتین برای یک جنگ طولانی، شاید بلافاصله در بودجه 2024 روسیه آشکار شود که شامل افزایش بی‌سابقه هزینه‌های نظامی به حدود دو برابر رقم سال 2023 است. او کل اقتصاد روسیه را به جنگ گره زده و در این مورد هم هیچ احساس تنگنا یا مخاطره‌ای نمی‌کند. پوتین همچنین روی تغییرات مطلوب در چشم‌انداز ژئوپلیتیک جهانی حساب باز کرده است. به عنوان مثال تغییر توجه بین‌المللی از اوکراین به سمت غزه در حال حاضر به نفع روسیه است. به همین دلیل باید انتظار داشته باشیم در شرایطی که افکار عمومی بین‌المللی و رهبران غربی به ‌طور فزاینده‌ای از جنگ اوکراین خسته شده‌اند، روسیه این جنگ را در سال آینده میلادی نیز ادامه دهد.

تغییر معادله جنگ

در همین راستا بسیاری در مسکو پیش‌بینی می‌کنند که با ورود ایالات‌متحده به سال انتخابات، تمرکز فعلی غرب بر اوکراین طی ماه‌های آینده باز هم کاهش پیدا کند. در واقع در شرایطی که برخی معتقدند پوتین شاید از پیشنهاد یک معامله بزرگ ازسوی بایدن استقبال کند، اما به نظر می‌رسد که او بیشتر مایل است تا منتظر نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا در نوامبر سال آینده بماند. پوتین براساس تجربه گسترده خود که طی بیش از دو دهه در صحنه جهانی به دست آورده است، کاملا انتظار دارد که با بروز اشتباهات بیشتر ازسوی اوکراینی‌ها، حمایت‌های بین‌المللی از کی‌یف ضعیف‌تر شود. به ویژه، او مطمئن است که درخواست‌های مکرر ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهور اوکراین برای کمک‌های نظامی بیشتر، درنهایت به اصطکاک در روابط بین کی‌یف و غرب منجر خواهد شد. در ادامه این گزارش آمده است: شکی نیست که تهاجم به اوکراین برای روسیه بسیار پرهزینه بوده است؛ چه از نظر خسارات نظامی و چه از نظر آسیب‌هایی که به جایگاه بین‌المللی این کشور وارد شده است. با این حال پوتین اقدامات قابل توجهی را برای مهار انزوا و تحریم‌های همه‌جانبه روسیه انجام داده است. به عنوان مثال او اقتصاد روسیه را به طرز شگفت‌انگیزی در برابر تحریم‌ها مقاوم کرده و به درجه‌ای از خودکفایی در بخش نظامی-صنعتی دست یافته است. همچنین نگرانی خاصی در کرملین در مورد احتمال ناآرامی‌های داخلی وجود ندارد. درحالی که شورش کوتاه‌مدت گروه واگنر حکایت از شکنندگی تسلط پوتین بر روسیه داشت، اما به سختی می‌توان گفت که تهدیداتی از این دست ممکن است در آینده برای او در داخل وجود داشته باشد. در همین حال، پوتین مراقب است تا از ظهور هرگونه رقیب بالقوه از درون صفوف ارتش روسیه جلوگیری کند؛ به همین خاطر وفادارانی مانند سرگئی شویگو و والری گراسیموف را به‌‌رغم اشتباهات‌شان در جنگ در پست‌های نظامی بالا نگه داشته است. این عوامل بدین معناست که در حال حاضر انگیزه کمی برای پوتین برای پایان دادن به جنگ وجود دارد. در واقع، هر نتیجه‌ای غیر از پیروزی نظامی آشکار روسیه احتمالا منجر به سوالات ناراحت‌کننده‌ای در مورد فداکاری‌هایی که روس‌ها از آغاز تهاجم انجام داده‌اند، می‌شود. بنابراین از دیدگاه پوتین، حفظ یک درگیری طولانی مدت در اوکراین با چشم‌انداز شرایط مطلوب به مراتب بهتر است.

زمان به نفع کیست؟

در چنین شرایطی واضح است که رهبران اوکراین و غرب تاکنون نتوانسته‌اند پوتین را متقاعد کنند که زمان به نفع او نیست. در نتیجه غرب و اوکراین به‌طور مشهودی نیاز به ترکیبی از حمایت‌های نظامی و وحدت ژئوپلیتیکی برای ادامه جنگ در مقابل پوتین دارند. به گفته تحلیلگران در حال حاضر، استراتژی نظامی اوکراین بر تلاش برای از بین بردن ارتش روسیه از طریق تاکتیک‌های فرسایشی متمرکز است. این می‌تواند در تضعیف قابلیت‌های تهاجمی روسیه موثر باشد، اما آن نوع پیروزی نظامی را که اکثر اوکراینی‌ها معتقدند کشورشان به آن نیاز دارد را شامل نخواهد شد. واقعیت این است که برای شکست روسیه در میدان جنگ، اوکراین باید حجم بسیار بیشتری از کمک‌های نظامی همراه با دسترسی به آخرین فناوری‌ها را دریافت کند. در این رابطه هر چند که غرب منابع لازم را برای ارایه کمک به منظور توقف روسیه دراختیار دارد و آمارها نشان می‌دهد که مجموع تولید ناخالص داخلی تمامی کشورهای عضو ناتو، بیش از 20 برابر تولید ناخالص داخلی روسیه است، اما تردیدها و عدم اطمینان رهبران غربی در طول این مدت پوتین را متقاعد کرده که دنیای غرب فاقد یک اراده سیاسی کافی به منظور مقابله همه‌جانبه با روسیه است. در نتیجه امروز بسیاری از کارشناسان معتقدند اگر رهبران غربی در مورد جلوگیری از پیروزی روسیه جدی هستند، باید عزم خود را از طریق تعهدات بلندمدت در قبال اوکراین نشان دهند. لذا رهبران غربی که دایم در مورد خطر روسیه صحبت می‌کنند، باید تا ماه‌های آینده حرف‌های خود را در عمل نشان دهند، زیرا در غیر این صورت روسیه در جنگ پیروز شده و درنهایت هزینه مقابله با مسکو برای آنها بسیار بیشتر از هزینه حمایت از اوکراین خواهد بود. درواقع این موضوع یک واقعیت ژئوپلیتیکی اجتناب‌ناپذیر است که فراتر از تمامی چرخه‌های انتخاباتی اکنون پیش روی رهبران غربی قرار دارد و قادر است فضای امنیتی جهان را برای دهه‌های آینده شکل دهد.