روایت زنانی که سازمان‌دهنده داعش بودند!
صبح نو
بروزرسانی
صبح نو/ همسر ابوبکر بغدادي، سرکرده داعش بعد از بازداشت، اطلاعات زيادي درباره اين گروه تروريستي فاش کرد. اين خبري بود که ظرف دو روز گذشته و پس از ادعاي مقامات آمريکايي مبني بر کشته شدن بغدادي، رسانه‌هاي جهان را درنورديد و پاي اردوغان را هم با جمله مبارزه‌طلبانه «ما همسر البغدادي را دستگير کرديم ولي آنقدر سر و صدا نکرديم» به تيترها کشاند. حالا پيش‌بيني مي‌شود که اعترافات همسر بغدادي، ناگفته‌هاي بيشتري را درباره غده سرطاني تروريسم در منطقه به جهان عرضه کند و همين مسئله نقش زنان داعشي را براي افکار عمومي، جالب‌تر کرده است. اين جا مروري داريم بر کتاب‌هاي منتشرشده از عجيب‌ترين زنان تاريخ...
سه سال پيش بود که روزنامه اينديپندنت فاش کرد ۳۱هزار زن عضو گروه تروريستي داعش در مرحله بارداري قرار دارند و از نقش زنان داعشي در ترويج ايدئولوژي تکفيري پرده برداشت. اين روزنامه تصريح کرد: «نسل جديد فرزندان جنگجويان خارجي يعني افراد ملحق شده از کشورهاي اروپايي به داعش به‌طور مستمر رو به افزايش است؛ زيرا شمار «عروس‌هاي عناصر جهادي»، مدام رو به افزايش است.» گزارش اينديپندنت همچنين فاش کرد که «40درصد از اتباع هلندي که به سرزمين خلافت عزيمت کرده‌اند، زن هستند که اين‌ها نسبت به همتايان مرد خود توانايي کمتري براي فرار دارند؛ لذا داعش به زور اين زنان را در صورت مرگ همسرانشان؛ به منظور تداوم زاد و ولد، مجبور به ازدواج مي‌کند» و افزود: «به زنان اجازه نبرد داده نمي‌شود اما مأموريت اساسي آن‌ها روي آموزش و تربيت کودکان خود همسو با ايدئولوژي گروه تروريستي داعش متمرکز است.»
زن، هم قرباني هم کنشگر
همين مقدار هم کافي است تا توجه هر خواننده‌اي را به نقش زنان در گروه‌هاي تکفيري جهادي جلب کند. با اين همه تاکنون رسانه‌هاي جهان اغلب بيش از روايت زنان داعشي و تکفيري، بر روايت‌هايي تمرکز داشته‌اند که زنان را صرفاً قربانيان اين گروه تروريستي تصوير مي‌کند. کتاب «آخرين دختر» نوشته ناديا مراد يکي از پراقبال‌ترين اين دست کتاب‌هاست که اسارت و مبارزه با داعش را توسط نويسنده شرح مي‌دهد و کتاب‌هاي ديگري که داستان‌هاي محنت‌باري از اسارت دختران ايزدي در گروهک داعش را روايت مي‌کنند. با اين همه، ظرف چند سال اخير کتاب‌هاي زيادي درباره داعش و حتي از زبان داعشي‌ها در جهان و ايران منتشر شده است اما در ميان همه آن‌ها، روايت‌هاي زنانه از داعش براي مخاطبان، جنجالي‌تر و عجيب‌تر بوده‌اند. حضور زنان در يکي از وحشت‌انگيزترين گروه‌هاي تروريستي تاريخ، آنقدر حاوي تناقض و برانگيزاننده احساسات است که براي مورد استقبال قرار گرفتن کافي باشد. به همين دليل است که چه از زنان و دختران قرباني داعش و چه از زنان و دختران حامي داعش، روايت‌هاي زيادي منتشر شده و مورد توجه قرار گرفته است.
کارمن بن‌لادن، پيشکسوت
قديمي‌ترين روايت از اين دست را کارمن بن‌لادن در کتابش تحت عنوان «در قلمرو پادشاهان» منتشر کرده است. او که همسر يکي از برادران اسامه بن‌لادن است در اين کتاب به شرح آشنايي و ازدواجش با يسلام، برادر اسامه مي‌پردازد و لابه‌لاي روايتش، ديدگاهش درباره عربستان سعودي، مهد پرورش رويکرد تکفيري و داستان و سرنوشت اسامه را هم از نگاه خود تشريح مي‌کند. کارمن، ايراني‌الاصل است و اگرچه کتابي ساده و ابتدايي، چه از لحاظ کيفيت ادبي و چه از لحاظ تحليل سياسي و تاريخي در روايت نوشته اما يکي از پيشگامان روايت زنانه از حضور در ميان تکفيري‌هاست که قريب به ده سال از انتشارش توسط نشر ثالث در ايران مي‌گذرد.
زنان پيوسته و جداشده
خاطرات زنان جداشده از داعش نيز دسته‌اي ديگر از اين روايت‌هاي زنان از است که از يک سو ارتباط خودانگيخته و خودخواسته زنان با داعش را تشريح مي‌کند و از سوي ديگر، فرايند تعامل و جدا شدن آنان از اين گروه تکفيري-جهادي را توضيح مي‌دهد. «در روياي پاريس»، «ميان گريه مي‌خندم» و «عشق پهلواني مي‌کند»، سه عنوان کتابي هستند که ارديبهشت سال گذشته به همت دفتر ادبيات داستان و خاطرات اطلاعاتي دانشگاه اطلاعات و امنيت ملي روانه نمايشگاه کتاب شد.
سازمان‌هاي داعشي زنانه
اما کتاب‌هاي بسياري هستند که هنوز در ايران ترجمه نشده و انتشار نيافته‌اند. کتاب «زنان عاشق شهادت» يکي از اين کتاب‌هاست که محمد ابورمان و حسن ابوهنيه در يک موسسه تحقيقاتي اردني آن را جمع‌آوري کرده‌اند. به گزارش مشرق، اين کتاب به تحولات تاريخي و تشکل‌هاي ايدئولوژيک تأسيس شده توسط زنان در گروه‌هاي تروريستي مختلف به‌ويژه داعش پرداخته و مباني فکري و ايدئولوژيک رايج در اين گروه‌ها را مورد بررسي و تجزيه‌وتحليل قرار داده است. همچنين بررسي زنان حاضر در گروه تروريستي داخل به‌ويژه «گردان الخنساء» به‌عنوان جريان فعال زنان داعشي از ديگر مواردي است که در اين کتاب به دقت به بحث و بررسي گذاشته شده است. نويسندگان اين کتاب اطلاعات با ارزشي از تعدادي از تروريست‌هاي زن فعال در گروه‌هاي مختلف و زندگي گذشته آن‌ها منتشر کرده‌اند. بررسي نحوه پيوستن زنان خارجي و اروپايي به عناصر داعش و نشان دادن نمونه‌هايي از اين موارد از ديگر بخش‌هايي است که مورد اشاره اين کتاب است.
رمان‌نويسي از زنان تکفيري
اما رمان‌نويسان هم تلاش کرده‌اند تا از قافله روايت‌هاي جذاب درباره نسبت زنان با داعش بازنمانند. کتاب «داعشي خاطرخواه» (حبيبي داعشي) نام رماني به قلم هاجر عبدالصمد مصري است که سال95 با ترجمه ستار جليل‌زاده و از سوي انتشارت کوله‌پشتي روانه بازار گرديد. نويسنده در اين رمان از جنايت‌هاي داعش به سبک و سياق هنري و در قالب رمان پرده برمي‌دارد، و به روايت ماجراي دختراني مي‌پردازد که با سرخوردگي از ظلم و بيداد جامعه خود، در دام انديشه‌هاي مسموم داعش گرفتار مي‌شوند و زماني به حقيقت ماجرا پي مي‌برند که ديگر دير شده و خود را در بند کساني مي‌بينند که هيچ بويي از انسانيت نبرده‌اند و هريک دچار سرنوشتي خواندني و عبرت‌آموز مي‌شوند. اين رمان، جنايت‌هاي آشکار داعش را در سايه داستاني عاشقانه روايت مي‌کند و برخي مسائل جامعه را از نگاه زني مطلقه به چالش مي‌کشد. اين رمان، روايت ظلم و ستم در برخي کشورهاي عربي است، بيدادي که موجب شده تا جوانان‌شان در جهنم داعش گرفتار شوند.
با پايان حيات داعش و دستگيري عناصر اصلي و افشاي اطلاعات بيشتر درباره سازوکار داخلي آن‌ها، هر روز حقايق بيشتر و هولناک‌تري در رابطه با نقش زنان در اين گروه‌هاي تکفيري و جهادي در دسترس عموم قرار مي‌گيرد. توليد و انتشار کتاب‌هاي در اين موضوع، علاوه بر جذابيت روايت‌ها نزد خوانندگان مي‌تواند افکار عمومي را در برابر اتفاقات مشابه واکسينه کند و زنان را با مشقت‌ها و مرارت‌هاي زن بودن در ميان گروه‌هاي تروريستي آشناتر سازد.
اخبار بیشتر درباره
اخبار بیشتر درباره
پس از این بخوانید
استراحت ذهن از راه مطالعه ممکن است
چگونه آثار محمدعلی اسلامی ندوشن را بخوانیم؟
ادبیات کودک، ابزاری برای امیدآفرینی و تقویت تابآوری روانی
ادبیات حماسی و اسطورهها؛ پایهگذار تداوم فرهنگ ملی
ادبیات چطور میتواند به بچهها کمک کند؟
قصههایی که حالا با چشم میبینیم
بخشی از کتاب/ من از زندگی چه میخواهم؟
داستانک/ راز عمر طولانی کلاغ
