جنجالی تازه برای پیتر هاندکه
مهر/ در حالي که از زمان اهداي نوبل ادبيات ۲۰۱۹ به پيتر هاندکه اين عمل با اعتراض روبه رو شده، اکنون پيدا شدن پاسپورت يوگسلاو او، اين آتش را شعلهورتر کرده است. بهار ۱۹۹۹ سال شلوغي براي پپتر هاندکه بود که اکنون به عنوان برنده نوبل ادبيات انتخاب شده است. در آن زمان، هاندکه براي برخي از کتابهايش که نسل کشي مسلمانان بوسنيايي توسط صربها را انکار کرده بود، مورد نقد واقع شده بود و پس از آن که آمريکا و ناتو در ۲۵ مارس اقدام به بمباران اهداف صربها کردند، هاندکه با سفر به بلگراد ارتباط خود را با کشور منزوي آن زمان قويتر کرد و به دفاع از اسلوبودان ميلشوويچ پرداخت. هاندکه گفته بود: «اگر جنايتکاران ناتو بمباران کنند، جاي من در صربستان خوهد بود.» کارزار بمباران ۷۸ روزه با هدف مجبور کردن ارتش ميلشوويچ به خروج از کوزوو در ۹ ژوئن به پايان رسيد و در همان روز هاندکه براي افتتاح جديدترين نمايشنامهاش در وين حضور داشت. در آن زمان خبر از برگزاري محاکمه جنايت جنگي براي شماري از صربها از جمله ميلشوويچ مطرح شده بود. اين زمان خاصي براي هاندکه بود که با وجود اين که بارها از صربها حمايت کرده بود، اکنون به وضوح با آنها يکي شود. در ۱۵ ژوئن ۱۹۹۹ هاندکه پاسپورت يوگسلاوي را از سفارت اين کشور در وين به دست آورد. در آن زمان قانوني رعايت ميشد که برمبناي آن گذرنامه تنها براي شهروندان يوگسلاوي صادر ميشد و در حالي که نميتوان از صفحات پاسپورت هاندکه تعيين کرد که آيا وي تابعيت يوگسلاوي را گرفته بود يا نه، اما قوانين گذرنامه يوگسلاوي بر اين تاکيد داشت که اين گذرنامه فقط به دارندگان مليت يوگسلاو داده خواهد شد. پاسپورت يوگسلاو هاندکه اکنون اهميت پيدا کرده زيرا اهداي نوبل ادبيات به وي به جنجالي بدل شده و از وي به عنوان نويسندهاي که از نسلکشي حمايت کرده است، ياد ميشود. اين در حالي است که آکادمي نوبل تاکيد دارد که وي در کتابها، نمايشنامهها و مصاحبههايش به صورتي عادلانه و بيطرفانه درباره بوسني و مسلمانانش ابراز نظر کرده است. جداي از گذرنامه يوگسلاو، هاندکه در دو کتابش با عنوان «سفري به رودخانهها» و «افزودني تابستاني به سفر زمستاني» اصلا اين مورد را که آيا مسلمانان بوسنيايي توسط صربها کشته شدهاند يا نه مورد شک قرار داده است. وي حتي اين نظريه را مطرح کرد که خونبارترين حمله به سارايوو توسط مسلمانان عليه خودشان سازماندهي شده بود تا خشم جهاني را نسبت به صربها افزايش دهد. اين در حالي است که حدود ۱۰۰ هزار تن از جوانان و مردان بوسني در فاصله ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ در جنگ کشته شدند و اين يکي از بزرگترين آمار کشته شدن سربازان و شهروندان مسلمان و در عين حال بزرگترين نسل کشي در تاريخ اروپا پس از جنگ جهاني دوم است. گذرنامه هاندکه ظاهرا در سال ۲۰۱۵ در کتابخانه اتريش در بايگاني آنلاين درباره زندگي و عکسهاي مربوط به زندگي وي نگه داشته شده است. مشخص است مادر هاندکه از اقليت اسلوونيهاي اتريش بوده و او بارها در نيمه ۱۹۹۰ به صربستان سفر کرده و معمولا با جمع کوچکي از همراهانش از جمله مترجم صربش راهي اين سفرها ميشده است.